Απελπισμένες κινήσεις, προκειμένου να γαντζωθεί στην εξουσία βλέπει πίσω από τις ενέργειες του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν το Politico.
«Έχοντας συντρίψει την τουρκική οικονομία και εξαθλιώνοντας τη μεσαία τάξη που ο ίδιος είχε πλουτίσει, ο Ερντογάν σέρνει τώρα τη χώρα του σε έναν περιττό πόλεμο και χειραγωγεί τα δικαστήρια εναντίον των αντιπάλων του. Είναι μια αδίστακτη προσπάθεια να προσκολληθεί στην εξουσία το 2023, την εκατονταετηρίδα της Τουρκικής Δημοκρατίας, και ας ελπίσουμε ότι θα αποτύχει» υπογραμμίζει χαρακτηριστικά η ανάλυση του διεθνούς ειδησεογραφικού οργανισμού.
Οι εκλογές της χρονιάς
Ειδικότερα, το Politico χαρακτηρίζει τις επερχόμενες προεδρικές εκλογές στην Τουρκία, οι οποίες πρόκειται να διεξαχθούν στις 23 Ιουνίου, την πιο σημαντική, αλλά σίγουρα όχι την πιο δίκαιη, ψηφοφορία στον κόσμο φέτος.
«Η αναμέτρηση αυτή θα καθορίσει εάν αυτό το έθνος των 85 εκατομμυρίων πολιτών, στην άρθρωση της Ευρώπης, της Ασίας και της Μέσης Ανατολής, θα συνεχίσει να κινείται προς το δρόμο για να γίνει μια αυταρχική, επεκτατική δύναμη ή αν θα επιλέξει έναν πιο φιλελεύθερο, πλουραλιστικό δρόμο».
Σύμφωνα με τον συντάκτη, υπάρχει μια σοβαρή προοπτική πολιτικής αλλαγής για πρώτη φορά από τότε που το συντηρητικό Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ερντογάν ανέλαβε την εξουσία το 2002.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι ο πληθωρισμός τρέχει σε πάνω από 80% ετησίως, η τουρκική λίρα έχει πέσει κατακόρυφα έναντι του δολαρίου και η δημοτικότητα της κυβέρνησης έχει βυθιστεί, καθώς οι οικονομικές δυσκολίες έχουν αυξηθεί.
Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, ο Ερντογάν, ο οποίος κυβέρνησε με ολοένα και πιο αυταρχικό τρόπο μετά την τροποποίηση του συντάγματος για να δημιουργήσει ένα προεδρικό σύστημα κομμένο και ραμμένο στα μέτρα του, αντιμετωπίζει σοβαρά πολιτικά προβλήματα, με το AKP να λαμβάνει μόλις 30% υποστήριξη.
Φυσικά, η απάντησή του υπήρξε χαρακτηριστικά βάναυση τόσο σε εγχώριο όσο και σε διεθνές μέτωπο.
Παρά την αντίθετη άποψη τόσο της Ουάσιγκτον όσο και της Μόσχας, ο Ερντογάν διατυμπάνισε τις προετοιμασίες για αποστολή τανκς στη Συρία, επιδιώκοντας να απομακρύνει τις κουρδικές πολιτοφυλακές που συμμάχησαν με τη Δύση στον αγώνα κατά των μαχητών του Ισλαμικού Κράτους.
Η Άγκυρα θεωρεί ότι οι πολιτοφυλακές αυτές συνδέονται με τους αντάρτες του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK) και φαίνεται αποφασισμένος να ολοκληρώσει μια ουδέτερη ζώνη στην άλλη πλευρά των νότιων συνόρων της Τουρκίας.
Αναφορικά με την Ελλάδα, το Politico σημειώνει ότι ο Τούρκος πρόεδρος απειλεί επίσης να χτυπήσει τη χώρα μας εν μέσω βιομηχανικών διαφωνιών για τη γεώτρηση φυσικού αερίου, την Κύπρο και την υποτιθέμενη «στρατιωτικοποίηση» των ελληνικών νησιών στο Αιγαίο, ωστόσο εκτιμά ότι «το διεθνές οικονομικό και πολιτικό κόστος οποιασδήποτε τέτοιας ενέργειας προς μια χώρα-σύμμαχο του ΝΑΤΟ, την καθιστά ιδιαίτερα απίθανη».
Στη συνέχεια γίνεται λόγος για την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, στη διάρκεια της οποίας ο Ερντογάν έχει τοποθετήσει την Τουρκία ως τον απαραίτητο μεσολαβητή μεταξύ Μόσχας και Κιέβου, βοηθώντας διπλωμάτες και φιλοξενώντας συνομιλίες μεταξύ των αρχηγών ασφαλείας των ΗΠΑ και της Ρωσίας.
Και επισημαίνεται η ικανότητά του να υποστηρίξει την Ουκρανία, μεταξύ άλλων με στρατιωτικές πωλήσεις drone, διατηρώντας παράλληλα εμπορικούς και ενεργειακούς δεσμούς με τη Ρωσία και χωρίς να διακυβεύσει την προσωπική του σχέση με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν ή να προκαλέσει την οργή της Δύσης.
Δικαιοσύνη για λίγους
Μιλώντας για το τουρκικό σύστημα δικαιοσύνης, το οποίο δεν φημίζεται για την ανεξαρτησία του, το Politico χρησιμοποιεί ως παράδειγμα την καταδίκη του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου, δηλώνοντας ότι ο Ερντογάν δεν διστάζει να αποκλείσει μέσω δικαστικών αποφάσεων τους πιο ισχυρούς πιθανούς αμφισβητίες του.
Ειδικότερα, ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, μια δημοφιλής προσωπικότητα του κοσμικού κεντροαριστερού Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), ο οποίος θα μπορούσε να αποτελέσει έναν ενοποιητικό υποψήφιο έξι κομμάτων της αντιπολίτευσης για την προεδρία, μόλις καταδικάστηκε σε περισσότερα από δύο χρόνια φυλάκιση και απαγόρευση συμμετοχής στο δημόσιο βίο για «προσβολή δημόσιων αξιωματούχων».
Προς το παρόν, οι εκκρεμείς προσφυγές της απόφασης έχουν ανασταλεί, αλλά ο Ερντογάν μπορεί να προσπαθήσει να επισπεύσει τη δικαστική διαδικασία, επομένως ο αντίπαλός του απαγορεύεται να είναι υποψήφιος.
Επίσης, περισσότεροι από 100 πολιτικοί από το κύριο φιλοκουρδικό Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα (HDP) παραμένουν υπό δίκη για φερόμενα τρομοκρατικά αδικήματα, τα οποία θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην απαγόρευση του κινήματος.
Το HDP δεν είναι μέρος της συμμαχίας των έξι κομμάτων της αντιπολίτευσης, η οποία συγκροτεί μια κοινή εκλογική πλατφόρμα, που κυμαίνεται από τη σοσιαλδημοκρατική αριστερά έως τη φιλελεύθερη κεντροδεξιά. Ωστόσο, θα μπορούσε να αναδειχθεί ως καταλύτης εάν, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, ούτε το AKP ούτε η αντιπολίτευση κερδίσουν την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο.
Ο Ερντογάν, πρώην δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, είχε δεχθεί κι ο ίδιος παρόμοια δικαστική παρενόχληση πριν θριαμβεύσει το ΑΚΡ το 2002. Είχε καταδικαστεί σε ένα χρόνο φυλάκιση επειδή διάβασε ένα υποτιθέμενο ισλαμιστικό ποίημα και του είχαν απαγορεύσει να είναι υποψήφιος για το αξίωμα. με αποτέλεσμα να αναγκαστεί να περιμένει πριν γίνει πρωθυπουργός.
Παίζοντας πόλεμο για τα 100 χρόνια
«Μένει να δούμε πόσο μακριά είναι διατεθειμένος να φτάσει αυτός ο τρομερός αγωνιστής όσον αφορά την πραγματική στρατιωτική δράση για να παίξει το εθνικιστικό χαρτί στον αγώνα του για επανεκλογή» επισημαίνεται στην ανάλυση.
Στα 20 χρόνια που είναι στην εξουσία, ο Ερντογάν έχει ξεφύγει από μια πολιτική «μηδενικών προβλημάτων με τους γείτονες» στην ανοιχτή ή λανθάνουσα σύγκρουση με τη Συρία, την Ελλάδα, το Ισραήλ, την Αίγυπτο, τη Σαουδική Αραβία και την Αρμενία.
Ωστόσο, τους τελευταίους μήνες επιχείρησε μια προσέγγιση με αρκετούς από αυτούς τους αντιπάλους, εν μέρει επειδή η αποτυχία των εξεγέρσεων της Αραβικής Άνοιξης τον ανάγκασε να προσαρμόσει την εξωτερική του πολιτική, αλλά και επειδή χρειάζεται απεγνωσμένα αραβικό και δυτικό κεφάλαιο για να στηρίξει την τουρκική οικονομία, που πλήττεται από την απερίσκεπτη πολιτική του να διατηρεί χαμηλά επιτόκια.
Ενώ η κοινή γνώμη είναι έντονα εθνικιστική στην Τουρκία, μια χερσαία εισβολή στη Συρία που πυροδότησε μια αντίδραση των ΗΠΑ ή της Ρωσίας, αναγκάζοντας την Άγκυρα να υποχωρήσει, θα μπορούσε να του γυρίσει μπούμερανγκ, όπως και η ωμή χρήση του δικαστικού σώματος προκειμένου να παραγκωνίσει την αντιπολίτευση.
Από την άλλη πλευρά, μια περιορισμένη διασυνοριακή επιχείρηση με λίγες τουρκικές απώλειες θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή από τους ψηφοφόρους, με τον ίδιο τρόπο που τα τακτικά πλήγματα του Ισραήλ στη Γάζα ως αντίποινα για τις επιθέσεις με πυραύλους της Παλαιστινιακής Χαμάς θεωρούνται αστυνομικές επιχειρήσεις και όχι πόλεμοι.
Οι επόμενοι μήνες θα είναι έτσι γεμάτοι πολεμικές κινήσεις, κυρίως για να σηματοδοτήσουν την 100η επέτειο από την ίδρυση μιας σύγχρονης, κοσμικής δημοκρατίας από τον Μουσταφά Κεμάλ πάνω από τις στάχτες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Ο Ερντογάν θα θέλει να προβάλει την αποκατεστημένη επιρροή της Τουρκίας σε έναν πολυπολικό κόσμο όπου οι μεσαίες δυνάμεις μπορούν να ασκήσουν μεγαλύτερη επιρροή, καθώς οι ΗΠΑ και η Ρωσία είναι λιγότερο πρόθυμες ή ικανές να ενεργήσουν ως παγκόσμιοι αστυνομικοί. Αλλά μετά από επεμβάσεις στη Λιβύη και την υποστήριξη του Αζερμπαϊτζάν εναντίον της Αρμενίας, μπορεί κάλλιστα να υποχωρήσει από μια χερσαία επίθεση στη Συρία, εάν οι μεγάλες δυνάμεις συνεχίσουν να τον προειδοποιούν.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, δυστυχώς, είναι πιο πιθανό να είναι θεατής και όχι δύναμη μετριοπάθειας ή αλλαγής.
Αποτελεί τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της Τουρκίας, αλλά έχει χάσει την επιρροή της στην Άγκυρα, καθώς η μακρόχρονη διαδικασία ένταξης της χώρας στην ΕΕ είναι ετοιμοθάνατη και οι Βρυξέλλες πρέπει να εξαγοράζουν τακτικά την Τουρκία με βοήθεια για να κρατήσουν σχεδόν τέσσερα εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες στο έδαφός της αντί η Άγκυρα να τους αφήσει να πλημμυρίσουν την Ελλάδα.
«Η Δύση αναμφίβολα θα ανακουφιζόταν βλέποντας την πλάτη του Ερντογάν. Αλλά οι κυβερνήσεις αντισταθμίζουν τα στοιχήματά τους, διατηρούν ανοιχτές γραμμές επικοινωνίας με τον ισχυρό άνδρα στον Βόσπορο και προσφέρουν απογοητευτικά λίγη δημόσια βοήθεια στην αντιπολίτευση, παρόλο που προσεύχονται σιωπηλά για μια πιο μετριοπαθή, φιλοδυτική Τουρκία τον Ιούνιο» καταλήγει η ανάλυση.
Πηγή: Politico
