Τι σημαίνει η μονομερής οριοθέτηση της ΑΟΖ από τον Σίσι

Τo 2019, πολύ πριν από την υπογραφή του τουρκολυβικού μνημονίου, έπεσαν στα χέρια του γράφοντος τα βιβλία τού (εν ενεργεία τότε) υποναυάρχου Cihat Yaycı (Τζιχάτ Γιαϊτζί), καθώς και σχετικά άρθρα, με τα οποία ο Τούρκος ανώτατος αξιωματικός, που αυτοαποκαλείται «πατέρας» του δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας», προειδοποιούσε την τουρκική κυβέρνηση. Το σκεπτικό του ήταν το εξής: Αν η Ελλάδα προχωρήσει σε συμφωνία οριοθέτησης με την Κύπρο και την Αίγυπτο, αυτό θα είναι καταστροφή για την Τουρκία που θα υποχρεωθεί να σύρεται πίσω από τις εξελίξεις.

Για να μην γίνει αυτό, ο υποναύαρχος πρότεινε στην τουρκική κυβέρνηση να οριοθετήσει την ΑΟΖ με τη Λιβύη, για να αναλάβει η Τουρκία την πρωτοβουλία των κινήσεων και να τρέχουν πίσω από τις εξελίξεις Ελλάδα και Κύπρος.

Τότε συζήτησα το θέμα με διεθνολόγους και ανέπτυξα το σκεπτικό του Τούρκου υποναυάρχου, τονίζοντας ότι ένα από τα βιβλία του, που αναφέρεται στο θέμα της οριοθέτησης με τη Λιβύη, το Sorular ve Cevaplar ile Münhasır Ekonomik Bölge Kavramı (Η έννοια της ΑΟΖ με ερωτήσεις και απαντήσεις) είναι έκδοση της Διοίκησης του Πολεμικού Ναυτικού της Τουρκίας, που σημαίνει ότι οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις ενστερνίζονται τις απόψεις αλλά και τις προτάσεις του Γιαϊτζί.

Στη συνέχεια έγραψα αρκετά άρθρα για το θέμα. Σε ένα συγκεκριμένα, που δημοσιεύθηκε στην εφ. δημοκρατία στις 7 Ιουλίου 2019, με τίτλο: «ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα: Προσοχή στη Λιβύη», έγραφα:

Κύπρος

Αν και τα δύο κράτη είναι όχι απλά φιλικά, αλλά αδελφά, παρατηρείται διστακτικότητα, κυρίως από πλευράς Ελλάδος, στην οριοθέτηση. Πάντως, ανεξάρτητα από το αν συμφωνήσει η Αίγυπτος, για να προλάβουμε τετελεσμένα άλλων και να ενισχυθεί η διαπραγματευτική θέση μας, Ελλάδα και Κύπρος θα πρέπει να κινηθούν το ταχύτερο δυνατόν και να οριοθετήσουν με συμφωνία ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα εύρους οριοθετικής γραμμής 23 ναυτικών μιλίων, υπολογίζοντας πλήρη επήρεια στη νήσο Στρογγύλη.

Το ζήτημα αυτό είναι στρατηγικής σημασίας, αφού με πλήρη επήρεια μόνο του Καστελόριζου δεν μπορεί να υπάρξουν κοινά σύνορα Ελλάδος-Κύπρου, ενώ τα σύνορα Ελλάδος-Αιγύπτου θα είναι αρκετά μειωμένα. Έτσι έχουν τα πράγματα σε αυτό το τεράστιας σημασίας ζήτημα, από την πορεία του οποίου θα εξαρτηθεί ο τρόπος με τον οποίον θα υπάρχουν ως κράτη τον 21ο αιώνα η Κύπρος και η Ελλάδα.

Να σημειωθεί ότι ακριβώς επειδή η κατάσταση είναι τόσο σοβαρή, η Τουρκία, για να προλάβει εξελίξεις, έχει το θάρρος-θράσος να στέλνει οπλικά συστήματα και στρατεύματα στην κυβέρνηση της Λιβύης, που εδρεύει στην Τρίπολη, παρά το εμπάργκο όπλων που έχει επιβάλει στη χώρα αυτή ο ΟΗΕ. Και όλα αυτά υπό τα όμματα της διεθνούς κοινότητας, η οποία, από τη στιγμή που δεν θίγονται δικά της συμφέροντα, κάνει τα στραβά μάτια. Όμως ο στόχος της εμπλοκής της Τουρκίας στα πολεμικά μέτωπα της Λιβύης είναι η οριοθέτηση το ταχύτερο δυνατόν των θαλάσσιων ζωνών με τη χώρα αυτή, κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου, πλήττοντας καίρια τα εθνικά συμφέροντα της Κύπρου και της Ελλάδας.

Και αναρωτιέται κανείς: Η Ελλάδα ή τουλάχιστον η ελληνική ομογένεια στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη δεν έχει τη δύναμη να αναδείξει το θέμα της ενίσχυσης με όπλα από την πλευρά της Τουρκίας των τρομοκρατών της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και του ISIS στη Λιβύη, κατά παράβαση του εμπάργκο που έχει επιβάλει ο ΟΗΕ; Τι περιμένουμε; Να μας σώσουν άλλοι; Ή υιοθετούμε με ευλάβεια το γνωστό δόγμα «σφάξε με, πασά μου, ν’ αγιάσω»; Άραγε, τι λέει για όλα αυτά ο κ. Κατρούγκαλος;

Φυσικά ο κ. Κατρούγκαλος περί άλλων ετύρβαζε, όπως και ο διάδοχός του στο ΥΠΕΞ, ο κ. Δένδιας, προς στον οποίον απευθύναμε δημοσίως και από τηλεοράσεως έκκληση να αποτρέψει την υπογραφή του τουρκολυβικού μνημονίου.

Τελικώς το τουρκολυβικό μνημόνιο υπεγράφη και όντως η Ελλάδα τρέχει πίσω από τις εξελίξεις, ενώ θα μπορούσε να έχει αυτή την πρωτοβουλία των κινήσεων, αν υπέγραφε συμφωνία οριοθέτησης με την Κύπρο, αφήνοντας την Τουρκία να αναζητεί το… δίκιο της στα διεθνή δικαστήρια.

Η Ελλάδα, αντί να υπογράψει με την Κύπρο, υπέγραψε συμφωνία με την Αίγυπτο, μια κολοβή συμφωνία, που κόβει το Ρόδο στη μέση και αφήνει ορθάνοιχτη την πόρτα για οριοθέτηση ΑΟΖ με την Τουρκία.

Όμως δεν είναι μόνο αυτό. Αναγνωρίζει μειωμένη επήρεια στην Κρήτη (55-45), γεγονός που θα το βρούμε μπροστά μας, τώρα που η Αίγυπτος οριοθέτησε μονομερώς με τη Λιβύη.

Γιατί τα σημεία αναμονής της συμφωνίας της Ελλάδας με την Αίγυπτο και της μονομερούς οριοθέτησης της Αιγύπτου με τη Λιβύη, αναμένουν τη Λιβύη, για να σχηματιστεί το τριεθνές της οριοθέτησης, που αν γίνει, τίθεται εκτός μια για πάντα η Τουρκία και ακυρώνεται στην πράξη το τουρκολυβικό μνημόνιο.

Όμως, ο προέκταση της γραμμής οριοθέτησης της Ελλάδας με την Αίγυπτο στο σημείο που πιθανόν να συμφωνήσει η Λιβύη, θα βρίσκεται βορείως της μέσης γραμμής μεταξύ των ακτών της Κρήτης και της Λιβύης, που σημαίνει ότι η Λιβύη θα αναγνωρίσει κι αυτή μειωμένη επήρεια στην Κρήτη τουλάχιστον 55-45 υπέρ της Λιβύης.