Σαν σήμερα, το 2005 «έφυγε» ο Αλέκος Αλεξανδράκης. Δυστυχώς τότε κάποια Μέσα τον είχαν πεθάνει μερικές μέρες νωρίτερα. (Όπως έγινε την Κυριακή με μια πολύ γνωστή και αγαπητή Ελληνίδα ηθοποιό. Δυστυχώς αυτή η μακάβρια συνήθεια που στηρίζεται στη μη διασταύρωση πληροφοριών, και ειδικά σε ένα τόσο λεπτό και σοβαρό θέμα, συνεχίζεται.)
Στην Ελλάδα ο Αλέκος Αλεξανδράκης ήταν ο πρώτος που έπεσε θύμα αυτής της χυδαίας τακτικής. Ευτυχώς που στην πλούσια ζωή του είχε άλλες πρωτιές.
Γεννημένος ζεν πρεμιέ
Ήταν ο γιος μιας αστικής οικογένειας, με πατέρα μεγαλοδικηγόρο με καταγωγή από τη Μάνη. Οι γονείς του ονειρεύονταν μια καριέρα για τον γιο τους στο Πολεμικό Ναυτικό. Όμως ο νεαρός Αλέκος είχε άλλες βλέψεις. Ο ίδιος ονειρευόταν να σπουδάσει σκηνοθεσία στις ΗΠΑ.
Με παρότρυνση όμως ενός φίλου του έδωσε εξετάσεις στη Σχολή του Εθνικού θεάτρου, όπου πέρασε πρώτος. Ένας από τους καθηγητές του ήταν ο Δημήτρης Χορν, ο οποίος ήταν και από τους υποστηρικτές του.
Την πρώτη του θεατρική εμφάνιση την έκανε τον Ιούλιο του 1949, όταν η Κυρία Κατερίνα (Κατερίνα Ανδρεάδη) έψαχνε για το έργο που θα ανέβαζε, τη Φθινοπωρινή παλίρροια», έναν νέο ωραίο, έναν «ζεν πρεμιέ». Και πράγματι, η επιλογή της να βγάλει τον Αλεξανδράκη τη δικαίωσε, γιατί όλοι οι κριτικοί θεάτρου εντυπωσιάστηκαν μαζί του και έγραψαν στις εφημερίδες τα καλύτερα.
Μάλιστα ένας απ’ αυτούς είχε δηλώσει: «Παρουσιάστε όπλα. Επιτέλους, ένας εραστής στο ελληνικό θέατρο».
Ευτυχώς δεν έμεινε σε αυτή την εικόνα. Δεν δίστασε να παίξει σε διαφορετικούς και τολμηρούς ρόλους, απαξιώνοντας την εικόνα του ωραίου. Άλλωστε από ένα σημείο και μετά δεν χρειαζόταν την επιβεβαίωση μέσω ρόλων για τη γοητεία του.
Ο αγαπημένος των γυναικών
Οι θαυμάστριες έκαναν ουρά για να τον δουν, λιποθυμούσαν στο πέρασμά του, ούρλιαζαν, μάζευαν ακόμα και τις γόπες από τα τσιγάρα του, ή έσκιζαν τα ρούχα του για να πάρουν ένα κομμάτι – οι πιο τολμηρές δε εισέβαλαν απρόσκλητες στο καμαρίνι του ή του πετούσαν στη σκηνή χαρτάκια την ώρα που εκείνος έπαιζε τον Ιππόλυτο στην Επίδαυρο.
Η πρώτη σχέση του που έγινε γνωστή ήταν με την Έλλη Λαμπέτη, η οποία ήταν και από τις πρώτες που αναγνώρισε το ταλέντο του. Όμως ο δεσμός τους έληξε άδοξα, όταν εκείνος αποφάσισε να ακολουθήσει το θίασο της κυρίας Κατερίνας σε μια περιοδεία που αποδείχθηκε μοιραία. Συγκεκριμένα στο Σουδάν, εκεί όπου γνώρισε τη Μαρτζ Βάλβη. Ύστερα και από πίεση της οικογένειάς της, την παντρεύτηκε λίγο αργότερα στην Αθήνα, σε ηλικία 21 ετών.
Στα 25 γνώρισε τη Γαλλίδα Κλοντ Σαμπαντού και την παντρεύτηκε με πολιτικό γάμο στο Παρίσι. Μετά από τρία χρόνια όμως, χώρισε και πάλι.
Το 1956 παντρεύτηκε για τρίτη φορά, την ηθοποιό Αλίκη Γεωργούλη. Τους ένωσαν η αγάπη τους για το θέατρο κα τα πολιτικά τους πιστεύω. Μαζί ίδρυσαν θίασο, ανέβασαν σημαντικές παραστάσεις, ενώ συμμετείχαν σε πορείες ειρήνης και συλλαλητήρια. Ήταν μια σχέση για την οποία, κυρίως λόγω των πολιτικών πεποιθήσεων της Λαρισαίας ηθοποιού, γράφτηκαν πολλά μέσα στην αφέλεια της εποχής. Τέσσερα χρόνια μετά, το ζευγάρι χώρισε.
Το 1964 ο Αλέκος Αλεξανδράκης βρισκόταν στη Ρόδο για τα γυρίσματα της ταινίας Το δόλωμα. Εκεί γνώρισε την τέταρτη σύζυγό του, την Ελβετή Βερένα Γκάουερ, ανιψιά του ιδιοκτήτη του ξενοδοχείου «Miramare» όπου διέμεναν οι ηθοποιοί και οι συντελεστές της ταινίας. Η νεαρή δούλευε στη ρεσεψιόν και εκείνη έκανε το πρώτο βήμα.
Δεν άργησε να ξεκινήσει μια θυελλώδης σχέση, η οποία κατέληξε σε γάμο. Μαζί απέκτησαν δύο παιδιά, την Γιοχάνα και τον Βάσια.
Ο τυφώνας Γαληνέα
Όλα κινούσαν ήρεμα στον τέταρτο γάμο του ηθοποιού. Δεν ήταν λίγοι μάλιστα αυτοί που υποστήριζαν ότι «ο Αλέκος ηρέμησε». Όμως όλα άλλαξαν όταν γνώρισε τη Νόνικα Γαληνέα.
Την αρχή της σχέσης τους την περιέγραψε η ίδια η ηθοποιός στη βιογραφία της Η ζωή μου:
«Με τον Αλέκο πρωτοδουλέψαμε μαζί στο θέατρο Μετροπόλιταν της λεωφόρου Αλεξάνδρας, στα Μεγάλα Χρόνια του Γεωργίου Ρούσσου, ένα έργο για τη ζωή του Διονύσιου Σολωμού που το σκηνοθετούσε ο Αλέξης Μινωτής. Πολύ μεγάλος θίασος. Πρωταγωνίστρια στο ρόλο της Φαρμακωμένης η Νίκη Τριανταφυλλίδη. Εγώ έπαιζα την Κοντέσα Σολωμού. Μοιραζόμουν το ίδιο καμαρίνι με την Τριανταφυλλίδη.
»Ένα βράδυ, στις 29 Ιουνίου 1969, μέρα Σάββατο, βγαίνοντας απ’ το καμαρίνι μάς με κλείδωσε μέσα και έφυγε. Άρχισα να φωνάζω. Ο φύλακας δεν υπήρχε περίπτωση να με ακούσει. Αν και φορούσε διπλά ακουστικά, ήταν θεόκουφος. Και με άκουσε ο Αλεξανδράκης, από τη μάντρα –δύο τετράγωνα πιο κάτω– όπου είχε πάει να πάρει το αυτοκίνητό του. Γύρισε πίσω και μου άνοιξε μαζί με τον φύλακα, γιατί η άλλη είχε βάλει λουκέτο.
»Του είπα πως δεν είχα αυτοκίνητο, παρόλο που είχα, ένα κάμπριο Triumph διθέσιο, το οποίο μόλις είχα πάρει. Το είχα στην ίδια μάντρα που είχε κι εκείνος το δικό του, αλλά μιας και ο Αλέκος έμενε στη Γλυφάδα και εγώ στον Αστέρα της Γλυφάδας με πήγε εκείνος.
»Στη διαδρομή έτρεμα ολόκληρη από τρακ και νόμιζα πως θα τρελαινόμουν. Όταν βγήκε απ’ το αυτοκίνητο για να με καληνυχτίσει, του είπα (πώς το τόλμησα ούτε ξέρω): ”Φίλησέ με”. Εκείνος μου είπε: ”Ασ’ το καλύτερα”, και το επόμενο πράγμα που θυμάμαι είναι ότι βρεθήκαμε κάτω από ένα δέντρο ενώ τ’ αυτοκίνητα περνούσαν το ένα πίσω απ’ τ’ άλλο ρίχνοντας τα φώτα τους πάνω μας».
Αν και του κόστισε το γεγονός ότι θα αποχωριζόταν τα παιδιά του, αφού η Βερένα αμέσως μετά το χωρισμό τους έφυγε πίσω στην Ελβετία, η σχέση του με τη Γαληνέα ήταν καρμική.
Έμειναν μαζί έως το 1991, έφτιαξαν θίασο, ταξίδεψαν, εκείνος αγάπησε τις κόρες, την Αριέττα, την Αμαλία και την Αλεξία –μάλιστα, με τις δύο πρώτες έπαιξαν μαζί στο θέατρο, και όταν πια αποφάσισαν να χωρίσουν παρέμειναν καλοί φίλοι, τιμώντας το παρελθόν τους.
Από τότε ο Αλεξανδράκης επέλεξε να μείνει μόνος του, αν και είχαν γραφτεί για μια σχέση του με ηθοποιό που κυριαρχούσε στα ’80s «Αισθάνθηκα πως είχα μεγαλώσει αρκετά για να συνεχίσω με κάποια άλλη γυναίκα στο πλευρό μου», είχε δηλώσει για την απόφασή του.
Ο εχθρός της νομιμότητας
Από νεαρός ο Αλέκος Αλεξανδράκης ήταν πολιτικοποιημένος. Τα εφηβικά του χρόνια τα πέρασε στις γραμμές της ΕΠΟΝ και του ΕΑΜ, ενώ τη δεκαετία του ’60 συμμετείχε στην πορεία ειρήνης του Γρηγόρη Λαμπράκη. Μετά τη δολοφονία του σπουδαίου πολιτικού έβαλε υπογραφή του στη Διακήρυξη της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη.
Και μετά ήρθε η Συνοικία το όνειρο, η ταινία που έχει περιγράψει ένα κομμάτι της μετεμφυλιακής Ελλάδας. Μιας ρημαγμένης και σκισμένης στα δυο χώρας, γεμάτης από πολίτες β΄κατηγορίας, περιθωριοποιημένους.
Η υπηρεσιακή κυβέρνηση του Δόβα απαγόρευσε τη διανομή του φιλμ, ενώ εκείνη του Καραμανλή που ακολούθησε επέτρεψε μεν την προβολή στις αίθουσες, αλλά σε μια λογοκριμένη βερσιόν που προβλήθηκε μόνο στα αστικά κέντρα. Η επίσημη αιτιολογία ήταν ότι εκείνη την περίοδο η χώρα επιχειρούσε να προσελκύσει επενδυτές από το εξωτερικό και η εικόνα που μετέφερε το φιλμ λειτουργούσε αποτρεπτικά.
Ο Αλεξανδράκης είχε αποκηρύξει τη λογοκριμένη εκδοχή της ταινίας που μάλιστα οδήγησε στην οικονομική του καταστροφή. «Από τη στιγμή που κόπηκε, δεν με αφορά», είχε πει.
Και μετά ήρθε η χούντα· όπως ήταν αναμενόμενο, ο ηθοποιός μπήκε στη «μαύρη λίστα».
Την εποχή εκείνη δεν μπορούσε να εργαστεί, καθώς οι θιασάρχες δέχονταν απειλές προκειμένου να μην τον προσλάβουν, με αποτέλεσμα τα οικονομικά προβλήματα να είναι τόσο μεγάλα ώστε να αντιμετωπίζει ζήτημα επιβίωσης.
Χαρακτηριστική η μαρτυρία της Μάρως Κοντού, η οποία αναφερόμενη στην κωμωδία Μια Ιταλίδα από την Κυψέλη είπε σε συνέντευξή της ότι το 1968 του απαγόρευσαν την έξοδο από τη χώρα, με αποτέλεσμα να μην μπορέσει να κάνει τα κινηματογραφικά γυρίσματα στη Ρώμη.
Δύο πρόσωπα τόλμησαν να σπάσουν το «εμπάργκο» που είχε επιβάλει η χούντα και να του δώσουν δουλειά, ο Φίνος και η Κυρία Κατερίνα, η γυναίκα που τον έβγαλε στο θέατρο.
Ούτως ή άλλως ο Αλεξανδράκης από ένα σημείο και μετά γύριζε ταινίες, ακόμα και σε μικρές εταιρείες, προκειμένου να κάνει θέατρο με την ησυχία του. Όσο μπορούσε.
Και δεν είχε και πρόβλημα να υποδυθεί έναν β’ ρόλο ή να γίνει παρτενέρ. Αυτός, ο γεννημένος πρωταγωνιστής.
Εκτός λοιπόν από ταλέντο, ο Αλέκος Αλεξανδράκης ήταν ένας άνθρωπος χορτασμένος, μεγαλόψυχος, και πάνω απ’ όλα κύριος.
Σπύρος Δευτεραίος
