pontosnews.gr
Σάββατο, 1/04/2023
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Κάστανο: Ο καρπός που ήρθε από τον Πόντο στην Ελλάδα και στα δύσκολα χρόνια έθρεψε πολλές γενιές Ελλήνων

Γράφει η Αλεξία Ιωαννίδου

2/10/2022 - 8:39πμ
(Φωτ.: Αλεξία Ιωαννίδου)

(Φωτ.: Αλεξία Ιωαννίδου)

Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Πάμε κόρ’ ‘ς σα κάστανα, κάστανα ας σερεύομεν,
σεπεπί τη καστανί, πέλκι μασχαρεύομεν.
[Πάμε κόρη για κάστανα, να μαζέψουμε κάστανα, / με αφορμή τα κάστανα, ίσως γελάσουμε (φλερτάρουμε) λιγάκι.]

Αυτά λέει το γνωστό ποντιακό δίστιχο, δίνοντάς μας πληροφορίες για τον αγαπημένο καρπό του φθινοπώρου στον Πόντο.

Τα κάστανα είναι πηγή βιταμίνης C, αντιοξειδωτικών, και μετάλλων όπως το μαγνήσιο και το κάλιο. Έχουν χαμηλή θερμιδική αξία και γλυκαιμικό δείκτη, γεγονός που τα καθιστά ιδανικά για δίαιτα – όταν τρώγονται με μέτρο.

Η καστανιά είναι αιωνόβιο δέντρο και μπορεί να ξεπεράσει τα 10μ. σε ύψος.

Στην Ελλάδα οι καστανοπαραγωγικές περιοχές βρίσκονται κυρίως στη Μακεδονία –λόγω του κλίματός της, που τις ευνοεί–, αλλά και στην Πελοπόννησο και το Πήλιο. Το δέντρο ευδοκιμεί σε ορεινές περιοχές με ψυχρό κλίμα και αυξημένη υγρασία. Η συγκομιδή γίνεται από τα μέσα Σεπτεμβρίου μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου. Κάθε δέντρο στην ώριμη φάση της παραγωγικής του ηλικίας αποδίδει από 30 έως 50 κιλά καρπό.

Δρομάκι μέσα στο χωριό Καστανερή. Στο βάθος φαίνεται καταφορτωμένη μια καστανιά

Στο αγκαθωτό περίβλημα περικλείονται ένας έως τρεις, συνήθως, καρποί. Όταν ωριμάσουν, το αγκαθωτό περίβλημα ανοίγει και φαίνονται τα όμορφα γυαλιστερά καφετί κάστανα, οι καρποί που έδωσαν το όνομά τους στο ζεστό καφετί χρώμα ματιών και μαλλιών.

Από τις πιο ποιοτικές παραγωγές είναι αυτή του Πάικου όρους της Παιονίας, στα χωριά της Γρίβας και της Καστανερής με υψόμετρο 460μ. και 527μ. αντίστοιχα, πάνω από τη γραφική όμορφη πόλη της Γουμένισσας.

Άποψη από την Καστανερή σε υψόμετρο 530μ. Δεξιά φαίνεται το χωριό Γρίβα, αριστερά στη μέση η όμορφη κωμόπολη της Γουμένισσας και στο βάθος η Θεσσαλονίκη με τον Θερμαϊκό κόλπο και τον Χορτιάτη

Από πού όμως προήλθε η ονομασία κάστανο και πότε εμφανίστηκε στις βιβλιογραφικές πηγές;

Ο φίλος του Αριστοτέλη και αρχαίος φιλόσοφος Θεόφραστος περί το 300 π.Χ. λέει ότι τα κάστανα οφείλουν την ονομασία τους στην πόλη Κασταμών (Κασταμονή, η πόλη των Κομνηνών), νοτιοδυτικά της Σινώπης: «η Καστανίς πόλις Πόντου, όπου πλεονάζει το καστάνιον». Ο Ξενοφώντας περιγράφει στο έργο του Κύρου Ανάβασις το κάστανο ως είδος καρύου: «κάρυα δε επί των ανακίων ην πολλά τα πλατέα, ουκ έχοντα διαφυγήν ουδεμίαν» (Ανάβ. 5,4,28).

Τον 5ο π.Χ. αι. τα κάστανα πέρασαν από τον Πόντο στη Θράκη, τη Μακεδονία, τη Θεσσαλία και την Εύβοια.

Ο καρπός αυτός συνδέθηκε με την καθημερινότητα και την κοινωνική μας ζωή. «Δεν χαρίζει κάστανα», λέμε για κάποιον που είναι αυστηρός στις συναλλαγές του και στην επικοινωνία του γενικότερα, και «ποιος θα βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά» όταν θέλουμε να δηλώσουμε πως μια υπόθεση είναι πολύ δύσκολη και χρειάζεται τόλμη για να διεκπεραιωθεί.

Έθρεψε πολλές γενιές Ελλήνων σε δύσκολα χρόνια, τότε που δεν υπήρχε πρόσβαση σε ποικίλα διατροφικά είδη και ο αγώνας για επιβίωση έστρεφε τους ανθρώπους στη φύση. Σήμερα το κάστανο αποτελεί ένα από τα πιο δημοφιλή υλικά για γκουρμέ δημιουργίες της κουζίνας αλλά και της ζαχαροπλαστικής.

Ο καρπός του κάστανου μέσα στο κουκούλι του

Η ποντιακή παράδοση διασώζει και μια παροιμία στηριγμένη σε ανέκδοτο – μικρή ιστορία που καταγράφει ο Παντελής Μελανοφρύδης στο βιβλίο του Ποντιακά ανέκδοτα, διηγήματα και δημοτική ποίηση – Το αμίμητο ποντιακό χιούμορ:

«Το κάστανον εξέβεν α’ σο τσέπλ’ να θε και είπεν φτου κι απόθεν εξέβα» λέμε για κάποιον που ξεχνάει τις ταπεινές του ρίζες και περηφανεύεται, ή η στάση του δηλώνει αδικαιολόγητη έπαρση. Η παροιμία παραπέμπει στο κάστανο που βγήκε από το ταπεινό αγκαθωτό και άσχημο κουκούλι του, αυτοθαυμάστηκε για την ομορφιά του και απαρνήθηκε τη μήτρα που το γέννησε και τη γενεά του. Αθάνατη ποντιακή θυμοσοφία!

Κείμενο, φωτογραφίες: Αλεξία Ιωαννίδου.

Βιβλιογραφία
• Εγκυκλοπαίδεια του ποντιακού ελληνισμού, εκδ. Μαλλιάρης-Παιδεία, Θεσσαλονίκη 2007.
• Μελανοφρύδης Παντελής, Ποντιακά ανέκδοτα, διηγήματα και δημοτική ποίηση – Το αμίμητο ποντιακό χιούμορ, εκδ. Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2005.

Δικτυογραφία
• iatropedia.gr

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Απρίλτ’ς ο άστατος - Cover Image
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Απρίλτ’ς ο άστατος

1/04/2023 - 7:31πμ
Αναμνηστική φωτογραφία μετά από την ολοκλήρωση της τελετής βράβευσης (φωτ.: facebook/Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδος)
ΠΟΝΤΟΣ

ΠΟΕ: Σε μια λαμπρή τελετή απονεμήθηκαν τα βραβεία του διαγωνισμού «Πόντου Έμπνευσις»

31/03/2023 - 11:32μμ
Αυτοσχέδιο ποντιακό γλέντι στην Κομοτηνή (φωτ.: paratiritis-news.gr)
ΠΟΝΤΟΣ

Κομοτηνή: «Πρόβα» για το αποψινό ποντιακό γλέντι στους δρόμους της πόλης

31/03/2023 - 3:53μμ
Από αριστερά οι Αλέξανδρος Κοτανίδης (Γ.Γ. του Παλαιστικού Συλλόγου «Τραπεζούντα», Γκίβι Μπλιάτζε (παλαιστής), Σάκης Λαζαρίδης (αντιδήμαρχος), Δημήτρης Δεμουρτζίδης (δήμαρχος), Θέμης Ιακωβίδης (προπονητής), Γιώργος Κουγιουμτσίδης (παλαιστής) και Γρηγόρης Κουγιουμτσίδης (πρόεδρος του συλλόγου και πατέρας του αθλητή). Είχαν βρεθεί όλοι μαζί στο δημαρχείο, το 2021, αμέσως μετά τις μεγάλες επιτυχίες του Γιώργου Κουγιουμτσίδη, στο Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα Πάλης Εφήβων που είχε διεξαχθεί στο Ντόρτμουντ της Γερμανίας (φωτ.: Δήμος Παύλου Μελά)
ΠΟΝΤΟΣ

Αθλητικό Κέντρο Πάλης Σταυρούπολης: Μια νέα εποχή αρχίζει – Το Σάββατο τα εγκαίνια από το Δήμο Παύλου Μελά και τον Παλαιστικό Σύλλογο «Τραπεζούντα»

31/03/2023 - 2:33μμ
Ο Λάκης Βασιλειάδης κατά τη διάρκεια ηχογράφησης για το πρότζεκτ «’Σ ση παλαιών τη στράταν» (πηγή: YouTube / galienas)
ΠΟΝΤΟΣ

Πέθανε ο Λάκης Βασιλειάδης, που ανδρώθηκε μουσικά στα ποντιακά μουχαπέτια

31/03/2023 - 1:21μμ
(Φωτ.: Facebook / TsahouridisMatthaiosOfficial/ Giorgos Kaplanidis)
ΠΟΝΤΟΣ

Ματθαίος Τσαχουρίδης: Με την ποντιακή του λύρα στα Abbey Road Studios του Λονδίνου και σε νέες «περιπέτειες»

31/03/2023 - 12:21πμ
Καλοκαίρι στη Μερζιφούντα. Το προσωπικό μπροστά στο κεντρικό κτήριο του Κολεγίου. Πίσω διακρίνεται ο πύργος του ρολογιού, 1910 (πηγή: The Trustees of Anatolia College)
ΠΟΝΤΟΣ

ΠΟΠΣ και απόφοιτοι του «Ανατόλια» αποτίνουν φόρο τιμής στον Συμεών Ανανιάδη, που έπεσε στη Μερζιφούντα για τα ιδανικά του ποντιακού ελληνισμού

30/03/2023 - 5:38μμ
(Φωτ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)
ΠΟΝΤΟΣ

Ο Φάρος Ποντίων Πατρών αποχαιρετά τον Μπάμπη Σεβαστιάδη

29/03/2023 - 10:57μμ
ΠΟΝΤΟΣ

Μαθαίνω ποντιακά: Ξέρεις ποιος είναι ο σαγλάμ’ς;

29/03/2023 - 10:34πμ
Το Σωματείο Δράσης «Νίκος Καπετανίδης» ζητά να μεταφερθούν κατά μία εβδομάδα οι επίσημες κρατικές τελετές της Ημέρας Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, λόγω της προκήρυξης των εκλογών στις 21 Μαΐου (φωτ.: facebook.com/vataniotis)
ΠΟΝΤΟΣ

Σωματείο «Νίκος Καπετανίδης»: Ζητά μεταφορά των τελετών μνήμης για τη Γενοκτονία των Ποντίων λόγω εκλογών

28/03/2023 - 9:23μμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

O ΕΟΔΥ ειδοποιήθηκε προσφάτως για ακόμη έναν θάνατο παιδιού, μόλις 18 μηνών (φωτ.: EUROKINISSI/Τατιάνα Μπόλαρη)

Τρία παιδιά νεκρά από στρεπτόκοκκο Α στην Ελλάδα το 2023

8 λεπτά πριν
(Φωτ.: Pixabay/wal_172619)

Καιρός: Βροχερό και ζεστό προβλέπεται το σαββατοκύριακο

33 λεπτά πριν
Απρίλτ’ς ο άστατος - Cover Image

Απρίλτ’ς ο άστατος

1 ώρα πριν
(Φωτ.: EUROKINISSI / Μάρκος Χουζούρης)

Euroleague: Ο Ολυμπιακός έπιασε 13άρι στα ντέρμπι με τον Παναθηναϊκό

9 ώρες πριν
Αναμνηστική φωτογραφία μετά από την ολοκλήρωση της τελετής βράβευσης (φωτ.: facebook/Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδος)

ΠΟΕ: Σε μια λαμπρή τελετή απονεμήθηκαν τα βραβεία του διαγωνισμού «Πόντου Έμπνευσις»

9 ώρες πριν
Σε έρευνες που διενεργήθηκαν στο κέντρο των Αθηνών, εντοπίστηκαν 12 διαμερίσματα - χώροι που λειτουργούσαν ως «καβάτζες - ξενοδοχεία», εντός των οποίων εντοπίστηκαν περισσότεροι από 80 παράνομοι αλλοδαποί (φωτ.: EUROKINISSI/Γιάννης Παναγόπουλος)

ΕΛΑΣ: Στη «φάκα» κύκλωμα που διακίνησε πάνω από 2.300 μετανάστες με κέρδη 9 εκατ. ευρώ

10 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2022 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2022 pontosnews.gr
Made by minoanDesign