pontosnews.gr
Τρίτη, 1/07/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Κάστανο: Ο καρπός που ήρθε από τον Πόντο στην Ελλάδα και στα δύσκολα χρόνια έθρεψε πολλές γενιές Ελλήνων

Γράφει η Αλεξία Ιωαννίδου

2/10/2022 - 8:39πμ
(Φωτ.: Αλεξία Ιωαννίδου)

(Φωτ.: Αλεξία Ιωαννίδου)

Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Πάμε κόρ’ ‘ς σα κάστανα, κάστανα ας σερεύομεν,
σεπεπί τη καστανί, πέλκι μασχαρεύομεν.
[Πάμε κόρη για κάστανα, να μαζέψουμε κάστανα, / με αφορμή τα κάστανα, ίσως γελάσουμε (φλερτάρουμε) λιγάκι.]

Αυτά λέει το γνωστό ποντιακό δίστιχο, δίνοντάς μας πληροφορίες για τον αγαπημένο καρπό του φθινοπώρου στον Πόντο.

Τα κάστανα είναι πηγή βιταμίνης C, αντιοξειδωτικών, και μετάλλων όπως το μαγνήσιο και το κάλιο. Έχουν χαμηλή θερμιδική αξία και γλυκαιμικό δείκτη, γεγονός που τα καθιστά ιδανικά για δίαιτα – όταν τρώγονται με μέτρο.

Η καστανιά είναι αιωνόβιο δέντρο και μπορεί να ξεπεράσει τα 10μ. σε ύψος.

Στην Ελλάδα οι καστανοπαραγωγικές περιοχές βρίσκονται κυρίως στη Μακεδονία –λόγω του κλίματός της, που τις ευνοεί–, αλλά και στην Πελοπόννησο και το Πήλιο. Το δέντρο ευδοκιμεί σε ορεινές περιοχές με ψυχρό κλίμα και αυξημένη υγρασία. Η συγκομιδή γίνεται από τα μέσα Σεπτεμβρίου μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου. Κάθε δέντρο στην ώριμη φάση της παραγωγικής του ηλικίας αποδίδει από 30 έως 50 κιλά καρπό.

Δρομάκι μέσα στο χωριό Καστανερή. Στο βάθος φαίνεται καταφορτωμένη μια καστανιά

Στο αγκαθωτό περίβλημα περικλείονται ένας έως τρεις, συνήθως, καρποί. Όταν ωριμάσουν, το αγκαθωτό περίβλημα ανοίγει και φαίνονται τα όμορφα γυαλιστερά καφετί κάστανα, οι καρποί που έδωσαν το όνομά τους στο ζεστό καφετί χρώμα ματιών και μαλλιών.

Από τις πιο ποιοτικές παραγωγές είναι αυτή του Πάικου όρους της Παιονίας, στα χωριά της Γρίβας και της Καστανερής με υψόμετρο 460μ. και 527μ. αντίστοιχα, πάνω από τη γραφική όμορφη πόλη της Γουμένισσας.

Άποψη από την Καστανερή σε υψόμετρο 530μ. Δεξιά φαίνεται το χωριό Γρίβα, αριστερά στη μέση η όμορφη κωμόπολη της Γουμένισσας και στο βάθος η Θεσσαλονίκη με τον Θερμαϊκό κόλπο και τον Χορτιάτη

Από πού όμως προήλθε η ονομασία κάστανο και πότε εμφανίστηκε στις βιβλιογραφικές πηγές;

Ο φίλος του Αριστοτέλη και αρχαίος φιλόσοφος Θεόφραστος περί το 300 π.Χ. λέει ότι τα κάστανα οφείλουν την ονομασία τους στην πόλη Κασταμών (Κασταμονή, η πόλη των Κομνηνών), νοτιοδυτικά της Σινώπης: «η Καστανίς πόλις Πόντου, όπου πλεονάζει το καστάνιον». Ο Ξενοφώντας περιγράφει στο έργο του Κύρου Ανάβασις το κάστανο ως είδος καρύου: «κάρυα δε επί των ανακίων ην πολλά τα πλατέα, ουκ έχοντα διαφυγήν ουδεμίαν» (Ανάβ. 5,4,28).

Τον 5ο π.Χ. αι. τα κάστανα πέρασαν από τον Πόντο στη Θράκη, τη Μακεδονία, τη Θεσσαλία και την Εύβοια.

Ο καρπός αυτός συνδέθηκε με την καθημερινότητα και την κοινωνική μας ζωή. «Δεν χαρίζει κάστανα», λέμε για κάποιον που είναι αυστηρός στις συναλλαγές του και στην επικοινωνία του γενικότερα, και «ποιος θα βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά» όταν θέλουμε να δηλώσουμε πως μια υπόθεση είναι πολύ δύσκολη και χρειάζεται τόλμη για να διεκπεραιωθεί.

Έθρεψε πολλές γενιές Ελλήνων σε δύσκολα χρόνια, τότε που δεν υπήρχε πρόσβαση σε ποικίλα διατροφικά είδη και ο αγώνας για επιβίωση έστρεφε τους ανθρώπους στη φύση. Σήμερα το κάστανο αποτελεί ένα από τα πιο δημοφιλή υλικά για γκουρμέ δημιουργίες της κουζίνας αλλά και της ζαχαροπλαστικής.

Ο καρπός του κάστανου μέσα στο κουκούλι του

Η ποντιακή παράδοση διασώζει και μια παροιμία στηριγμένη σε ανέκδοτο – μικρή ιστορία που καταγράφει ο Παντελής Μελανοφρύδης στο βιβλίο του Ποντιακά ανέκδοτα, διηγήματα και δημοτική ποίηση – Το αμίμητο ποντιακό χιούμορ:

«Το κάστανον εξέβεν α’ σο τσέπλ’ να θε και είπεν φτου κι απόθεν εξέβα» λέμε για κάποιον που ξεχνάει τις ταπεινές του ρίζες και περηφανεύεται, ή η στάση του δηλώνει αδικαιολόγητη έπαρση. Η παροιμία παραπέμπει στο κάστανο που βγήκε από το ταπεινό αγκαθωτό και άσχημο κουκούλι του, αυτοθαυμάστηκε για την ομορφιά του και απαρνήθηκε τη μήτρα που το γέννησε και τη γενεά του. Αθάνατη ποντιακή θυμοσοφία!

Κείμενο, φωτογραφίες: Αλεξία Ιωαννίδου.

Βιβλιογραφία
• Εγκυκλοπαίδεια του ποντιακού ελληνισμού, εκδ. Μαλλιάρης-Παιδεία, Θεσσαλονίκη 2007.
• Μελανοφρύδης Παντελής, Ποντιακά ανέκδοτα, διηγήματα και δημοτική ποίηση – Το αμίμητο ποντιακό χιούμορ, εκδ. Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2005.

Δικτυογραφία
• iatropedia.gr

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Το χορευτικό της Ένωσης Ποντίων και Μικρασιατών Λάρισας «Οι Ακρίτες» στο 14ο Αντάμωμα Όσσας Λάρισας (φωτ.: facebook.com/Ένωση Ποντίων Και Μικρασιατών Λάρισας Οι Ακρίτες)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

14ο Αντάμωμα Όσσας: Ξεσήκωσαν τους θεατές οι χορευτές της Ένωση Ποντίων και Μικρασιατών Λάρισας «Οι Ακρίτες»

1/07/2025 - 1:37μμ
Παιδιά του σωματείου σε παλαιότερη εκδήλωση (φωτ. αρχείου: facebook / Ποντιακός Εκπολιτιστικός Σύλλογος Νέας Κερασούντας)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Η Νέα Κερασούντα γιορτάζει έναν αιώνα ζωής, και ο Ποντιακός Σύλλογος προχωρά σε μια σημαντική κίνηση

30/06/2025 - 6:41μμ
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Νέο Διοικητικό Συμβούλιο στην Εύξεινο Λέσχη Φλώρινας

30/06/2025 - 3:13μμ
Η Σπ. Τσεβρενίδου (δεξιά) με έργα της (στιγμιότυπο από το βίντεο της εκπομπής «Περίμετρος»)
ΠΟΝΤΟΣ

Σπυριδούλα Τσεβρενίδου: Μια Πόντια αστυνομικός που υπηρετεί την τέχνη της αγιογραφίας

30/06/2025 - 2:45μμ
Σέρρα από τους πυρριχιστές του Μαυρόβατου (φωτ.: facebook/Ποντιακός Πολιτιστικός Σύλλογος Μαυροβάτου «Το Καρς»)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Οι Πόντιοι του Μαυρόβατου ζωντάνεψαν τις μνήμες των προσφύγων από τον Πόντο και την Καππαδοκία και στη νοηματική

30/06/2025 - 10:15πμ
Οικογενειακή φωτογραφία για το 16ο Φεστιβάλ Νεολαίας της Παμποντιακής Ομοσπονδίας ΗΠΑ-Καναδά (φωτ.: Facebook / Pan-Pontian Federation of U.S.A and Canada)
ΠΟΝΤΟΣ

Μνήμη μου σε λένε Πόντο (και στην Αμερική) – Στην ιστορία πέρασε το 16ο Φεστιβάλ Νεολαίας ΗΠΑ-Καναδά

29/06/2025 - 8:29μμ
(Φωτ.: Φίλιππος Φασούλας)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Από τη Νίκαια και το Αιγάλεω στη Σταυρούπολη Θεσσαλονίκης για τον 28ο Ακριτικό Κύκλο

29/06/2025 - 2:04μμ
(Φωτ.: facebook.com/Σύλλογος Ποντίων Φυλής Τραπεζούντα)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Άνδρος: Οι Πόντιοι Φυλής καταχειροκροτήθηκαν στο 2ο Χορευτικό Αντάμωμα Πολιτιστικών Συλλόγων

29/06/2025 - 11:45πμ
Άποψη της Τραπεζούντας από τον νότο, το 1833 (πηγή: en.wikipedia.org/wiki/Trabzon/ Godfrey Thomas Vigne)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κιθάρενα – Αργαλί: «Εικόνες» από την αγροτική ζωή στα δροσόλουστα σιμοχώρια της Τραπεζούντας

29/06/2025 - 9:44πμ
(φωτ.: facebook.com/ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΟΝΤΙΩΝ ΣΙΝΤΙΚΗΣ "ΟΙ ΚΟΜΝΗΝΟΙ")
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Σιδηρόκαστρο: Με περηφάνια συμμετείχαν «Οι Κομνηνοί» της Σιντικής στην παρέλαση για την 112η επέτειο απελευθέρωσης της πόλης

28/06/2025 - 10:59μμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Το θύμα της δολοφονίας, Μπάμπης Κούτσικος (φωτ.: glomex)

Αγρίνιο: Ομόφωνα ένοχος ο κρεοπώλης για τη δολοφονία του Μπάμπη Κούτσικου

27 λεπτά πριν
(Φωτ.: Υπηρεσία Διαχείρισης Καταστροφών και Εκτάκτων Αναγκών Τουρκίας)

Τουρκία: Νέος σεισμός 4,2 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ με επίκεντρο την Κίο – «Κουνήθηκαν» ξανά Κωνσταντινούπολη και Προύσα

1 ώρα πριν
Το χορευτικό της Ένωσης Ποντίων και Μικρασιατών Λάρισας «Οι Ακρίτες» στο 14ο Αντάμωμα Όσσας Λάρισας (φωτ.: facebook.com/Ένωση Ποντίων Και Μικρασιατών Λάρισας Οι Ακρίτες)

14ο Αντάμωμα Όσσας: Ξεσήκωσαν τους θεατές οι χορευτές της Ένωση Ποντίων και Μικρασιατών Λάρισας «Οι Ακρίτες»

2 ώρες πριν
Με το κόκκινο αστέρι απεικονίζεται το επίκεντρο του σεισμού (φωτ.: emsc.eu)

Σεισμός 4 βαθμών στη Θάλασσα του Μαρμαρά – Έγινε αισθητός σε Κωνσταντινούπολη και Προύσα

2 ώρες πριν
Η Μάρθα χαρούμενη στο φυσικό της περιβάλλον (φωτ.: Αρκτούρος)

Αρκτούρος: Η Μάρθα επέστρεψε με επιτυχία στη φύση

3 ώρες πριν
(Φωτ.: EUROKINISSI / Κώστας Τζούμας)

Δίκη Πέτρου Φιλιππίδη: Απαλλαγή λόγω αμφιβολιών πρότεινε ο εισαγγελέας και για την δεύτερη απόπειρα βιασμού

3 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign