pontosnews.gr
Παρασκευή, 4/07/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Κάστανο: Ο καρπός που ήρθε από τον Πόντο στην Ελλάδα και στα δύσκολα χρόνια έθρεψε πολλές γενιές Ελλήνων

Γράφει η Αλεξία Ιωαννίδου

2/10/2022 - 8:39πμ
(Φωτ.: Αλεξία Ιωαννίδου)

(Φωτ.: Αλεξία Ιωαννίδου)

Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Πάμε κόρ’ ‘ς σα κάστανα, κάστανα ας σερεύομεν,
σεπεπί τη καστανί, πέλκι μασχαρεύομεν.
[Πάμε κόρη για κάστανα, να μαζέψουμε κάστανα, / με αφορμή τα κάστανα, ίσως γελάσουμε (φλερτάρουμε) λιγάκι.]

Αυτά λέει το γνωστό ποντιακό δίστιχο, δίνοντάς μας πληροφορίες για τον αγαπημένο καρπό του φθινοπώρου στον Πόντο.

Τα κάστανα είναι πηγή βιταμίνης C, αντιοξειδωτικών, και μετάλλων όπως το μαγνήσιο και το κάλιο. Έχουν χαμηλή θερμιδική αξία και γλυκαιμικό δείκτη, γεγονός που τα καθιστά ιδανικά για δίαιτα – όταν τρώγονται με μέτρο.

Η καστανιά είναι αιωνόβιο δέντρο και μπορεί να ξεπεράσει τα 10μ. σε ύψος.

Στην Ελλάδα οι καστανοπαραγωγικές περιοχές βρίσκονται κυρίως στη Μακεδονία –λόγω του κλίματός της, που τις ευνοεί–, αλλά και στην Πελοπόννησο και το Πήλιο. Το δέντρο ευδοκιμεί σε ορεινές περιοχές με ψυχρό κλίμα και αυξημένη υγρασία. Η συγκομιδή γίνεται από τα μέσα Σεπτεμβρίου μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου. Κάθε δέντρο στην ώριμη φάση της παραγωγικής του ηλικίας αποδίδει από 30 έως 50 κιλά καρπό.

Δρομάκι μέσα στο χωριό Καστανερή. Στο βάθος φαίνεται καταφορτωμένη μια καστανιά

Στο αγκαθωτό περίβλημα περικλείονται ένας έως τρεις, συνήθως, καρποί. Όταν ωριμάσουν, το αγκαθωτό περίβλημα ανοίγει και φαίνονται τα όμορφα γυαλιστερά καφετί κάστανα, οι καρποί που έδωσαν το όνομά τους στο ζεστό καφετί χρώμα ματιών και μαλλιών.

Από τις πιο ποιοτικές παραγωγές είναι αυτή του Πάικου όρους της Παιονίας, στα χωριά της Γρίβας και της Καστανερής με υψόμετρο 460μ. και 527μ. αντίστοιχα, πάνω από τη γραφική όμορφη πόλη της Γουμένισσας.

Άποψη από την Καστανερή σε υψόμετρο 530μ. Δεξιά φαίνεται το χωριό Γρίβα, αριστερά στη μέση η όμορφη κωμόπολη της Γουμένισσας και στο βάθος η Θεσσαλονίκη με τον Θερμαϊκό κόλπο και τον Χορτιάτη

Από πού όμως προήλθε η ονομασία κάστανο και πότε εμφανίστηκε στις βιβλιογραφικές πηγές;

Ο φίλος του Αριστοτέλη και αρχαίος φιλόσοφος Θεόφραστος περί το 300 π.Χ. λέει ότι τα κάστανα οφείλουν την ονομασία τους στην πόλη Κασταμών (Κασταμονή, η πόλη των Κομνηνών), νοτιοδυτικά της Σινώπης: «η Καστανίς πόλις Πόντου, όπου πλεονάζει το καστάνιον». Ο Ξενοφώντας περιγράφει στο έργο του Κύρου Ανάβασις το κάστανο ως είδος καρύου: «κάρυα δε επί των ανακίων ην πολλά τα πλατέα, ουκ έχοντα διαφυγήν ουδεμίαν» (Ανάβ. 5,4,28).

Τον 5ο π.Χ. αι. τα κάστανα πέρασαν από τον Πόντο στη Θράκη, τη Μακεδονία, τη Θεσσαλία και την Εύβοια.

Ο καρπός αυτός συνδέθηκε με την καθημερινότητα και την κοινωνική μας ζωή. «Δεν χαρίζει κάστανα», λέμε για κάποιον που είναι αυστηρός στις συναλλαγές του και στην επικοινωνία του γενικότερα, και «ποιος θα βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά» όταν θέλουμε να δηλώσουμε πως μια υπόθεση είναι πολύ δύσκολη και χρειάζεται τόλμη για να διεκπεραιωθεί.

Έθρεψε πολλές γενιές Ελλήνων σε δύσκολα χρόνια, τότε που δεν υπήρχε πρόσβαση σε ποικίλα διατροφικά είδη και ο αγώνας για επιβίωση έστρεφε τους ανθρώπους στη φύση. Σήμερα το κάστανο αποτελεί ένα από τα πιο δημοφιλή υλικά για γκουρμέ δημιουργίες της κουζίνας αλλά και της ζαχαροπλαστικής.

Ο καρπός του κάστανου μέσα στο κουκούλι του

Η ποντιακή παράδοση διασώζει και μια παροιμία στηριγμένη σε ανέκδοτο – μικρή ιστορία που καταγράφει ο Παντελής Μελανοφρύδης στο βιβλίο του Ποντιακά ανέκδοτα, διηγήματα και δημοτική ποίηση – Το αμίμητο ποντιακό χιούμορ:

«Το κάστανον εξέβεν α’ σο τσέπλ’ να θε και είπεν φτου κι απόθεν εξέβα» λέμε για κάποιον που ξεχνάει τις ταπεινές του ρίζες και περηφανεύεται, ή η στάση του δηλώνει αδικαιολόγητη έπαρση. Η παροιμία παραπέμπει στο κάστανο που βγήκε από το ταπεινό αγκαθωτό και άσχημο κουκούλι του, αυτοθαυμάστηκε για την ομορφιά του και απαρνήθηκε τη μήτρα που το γέννησε και τη γενεά του. Αθάνατη ποντιακή θυμοσοφία!

Κείμενο, φωτογραφίες: Αλεξία Ιωαννίδου.

Βιβλιογραφία
• Εγκυκλοπαίδεια του ποντιακού ελληνισμού, εκδ. Μαλλιάρης-Παιδεία, Θεσσαλονίκη 2007.
• Μελανοφρύδης Παντελής, Ποντιακά ανέκδοτα, διηγήματα και δημοτική ποίηση – Το αμίμητο ποντιακό χιούμορ, εκδ. Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2005.

Δικτυογραφία
• iatropedia.gr

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

(Φωτ.: facebook / Ένωση Ποντίων Αργυρούπολης)
ΠΟΝΤΟΣ

Ηλίας Ιορδανίδης: Η ΠΟΕ και τα ποντιακά σωματεία εκφράζουν τη θλίψη τους για το θάνατό του

3/07/2025 - 5:22μμ
Ο Ηλίας Ιορδανίδης (φωτ.: Facebook / Ένωση Ποντίων Αργυρούπολης)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Πέθανε ο πρόεδρος της Ένωσης Ποντίων Αργυρούπολης Ηλίας Ιορδανίδης

3/07/2025 - 1:10μμ
Άγιος Γεώργιος ο Ζαντός στη Μούζενα (φωτ.: Χρήστος Ξενίδης*)
ΠΟΝΤΟΣ

Ο Ζανταέρτς (Άγιος Γεώργιος) στη Μούζενα του Πόντου – Το θαύμα του Ιουλίου στο γυναικείο μοναστήρι

3/07/2025 - 10:55πμ
Η Κλαυδία φωτογραφίζεται με μέλη και το λάβαρο της Ευξείνου Λέσχης Αθηνών (φωτ.: Κώστας Κατσίγιαννης)
ΠΟΝΤΟΣ

Η Κλαυδία Παπαδοπούλου ξέρει πώς να μιλάει στις καρδιές μας: Η υπέροχη βραδιά στην Εύξεινο Λέσχη Αθηνών

2/07/2025 - 9:30μμ
Μέλη της Μέριμνας Ποντίων Κυριών Δράμας στην τιμητική εκδήλωση (φωτ.: Facebook / Μέριμνα Ποντίων Κυριών Δράμας)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Η Μέριμνα Ποντίων Κυριών Δράμας τίμησε τα ιδρυτικά της μέλη

2/07/2025 - 5:46μμ
Το χορευτικό της Ευξείνου Λέσχης Αθηνών στα 57α Καραϊσκάκεια (φωτ.: Facebook / Εύξεινος Λέσχη Αθηνών)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Καραϊσκάκεια 2025: Η Εύξεινος Λέσχη Αθηνών παρουσίασε τον Πόντο

2/07/2025 - 3:00μμ
(Εικ.: ΧΚ)
ΠΟΝΤΟΣ

Μαθαίνω ποντιακά: Γνωρίζετε τι είναι το κλαίος; – Παροιμίες και τραγούδια έχουν γραφτεί γι’ αυτό

2/07/2025 - 12:21μμ
Το χορευτικό της Ένωσης Ποντίων και Μικρασιατών Λάρισας «Οι Ακρίτες» στο 14ο Αντάμωμα Όσσας Λάρισας (φωτ.: facebook.com/Ένωση Ποντίων Και Μικρασιατών Λάρισας Οι Ακρίτες)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

14ο Αντάμωμα Όσσας: Ξεσήκωσαν τους θεατές οι χορευτές της Ένωσης Ποντίων και Μικρασιατών Λάρισας «Οι Ακρίτες»

1/07/2025 - 1:37μμ
Παιδιά του σωματείου σε παλαιότερη εκδήλωση (φωτ. αρχείου: facebook / Ποντιακός Εκπολιτιστικός Σύλλογος Νέας Κερασούντας)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Η Νέα Κερασούντα γιορτάζει έναν αιώνα ζωής, και ο Ποντιακός Σύλλογος προχωρά σε μια σημαντική κίνηση

30/06/2025 - 6:41μμ
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Νέο Διοικητικό Συμβούλιο στην Εύξεινο Λέσχη Φλώρινας

30/06/2025 - 3:13μμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

«Σύρ’ το (γ)αίμαν!»: Οι Αργοναύται-Κομνηνοί χορεύουν και συστήνονται στο Μουσείο Λαϊκών Μουσικών Οργάνων

7 ώρες πριν
(Φωτ. αρχείου: EPA / Qudratullah Razwan)

Ρωσία: Αναγνώρισε την κυβέρνηση των Ταλιμπάν – Προσβλέπει σε παραγωγική διμερή συνεργασία

8 ώρες πριν
(Φωτ.: facebook/ Εύξεινος Λέσχη Ποντίων Μαρίνας «Η Ρωμανία»)

Γλέντι μέχρι το πρωί από την Εύξεινο Λέσχη Ποντίων Μαρίνας Νάουσας «Η Ρωμανία»

8 ώρες πριν
(Φωτ.: ©The Vindolanda Trust)

Βρετανία: Τεράστια ρωμαϊκά σανδάλια βρέθηκαν σε ανασκαφή – Οι αρχαιολόγοι αναρωτιούνται σε ποιους ανήκαν

9 ώρες πριν
(Φωτ.: ΚΟΕ)

Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα πόλο κορασίδων: «Ασημένια» η Εθνική

9 ώρες πριν
(Φωτ.: pixabay / Anna-f)

Ζώα συντροφιάς: Τετράμηνη παράταση για αποστολή DNA ή στείρωση – Τι προβλέπεται για σκύλους αναγνωρισμένων ελληνικών φυλών

10 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign