pontosnews.gr
Τρίτη, 15/07/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Κάστανο: Ο καρπός που ήρθε από τον Πόντο στην Ελλάδα και στα δύσκολα χρόνια έθρεψε πολλές γενιές Ελλήνων

Γράφει η Αλεξία Ιωαννίδου

2/10/2022 - 8:39πμ
(Φωτ.: Αλεξία Ιωαννίδου)

(Φωτ.: Αλεξία Ιωαννίδου)

Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Πάμε κόρ’ ‘ς σα κάστανα, κάστανα ας σερεύομεν,
σεπεπί τη καστανί, πέλκι μασχαρεύομεν.
[Πάμε κόρη για κάστανα, να μαζέψουμε κάστανα, / με αφορμή τα κάστανα, ίσως γελάσουμε (φλερτάρουμε) λιγάκι.]

Αυτά λέει το γνωστό ποντιακό δίστιχο, δίνοντάς μας πληροφορίες για τον αγαπημένο καρπό του φθινοπώρου στον Πόντο.

Τα κάστανα είναι πηγή βιταμίνης C, αντιοξειδωτικών, και μετάλλων όπως το μαγνήσιο και το κάλιο. Έχουν χαμηλή θερμιδική αξία και γλυκαιμικό δείκτη, γεγονός που τα καθιστά ιδανικά για δίαιτα – όταν τρώγονται με μέτρο.

Η καστανιά είναι αιωνόβιο δέντρο και μπορεί να ξεπεράσει τα 10μ. σε ύψος.

Στην Ελλάδα οι καστανοπαραγωγικές περιοχές βρίσκονται κυρίως στη Μακεδονία –λόγω του κλίματός της, που τις ευνοεί–, αλλά και στην Πελοπόννησο και το Πήλιο. Το δέντρο ευδοκιμεί σε ορεινές περιοχές με ψυχρό κλίμα και αυξημένη υγρασία. Η συγκομιδή γίνεται από τα μέσα Σεπτεμβρίου μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου. Κάθε δέντρο στην ώριμη φάση της παραγωγικής του ηλικίας αποδίδει από 30 έως 50 κιλά καρπό.

Δρομάκι μέσα στο χωριό Καστανερή. Στο βάθος φαίνεται καταφορτωμένη μια καστανιά

Στο αγκαθωτό περίβλημα περικλείονται ένας έως τρεις, συνήθως, καρποί. Όταν ωριμάσουν, το αγκαθωτό περίβλημα ανοίγει και φαίνονται τα όμορφα γυαλιστερά καφετί κάστανα, οι καρποί που έδωσαν το όνομά τους στο ζεστό καφετί χρώμα ματιών και μαλλιών.

Από τις πιο ποιοτικές παραγωγές είναι αυτή του Πάικου όρους της Παιονίας, στα χωριά της Γρίβας και της Καστανερής με υψόμετρο 460μ. και 527μ. αντίστοιχα, πάνω από τη γραφική όμορφη πόλη της Γουμένισσας.

Άποψη από την Καστανερή σε υψόμετρο 530μ. Δεξιά φαίνεται το χωριό Γρίβα, αριστερά στη μέση η όμορφη κωμόπολη της Γουμένισσας και στο βάθος η Θεσσαλονίκη με τον Θερμαϊκό κόλπο και τον Χορτιάτη

Από πού όμως προήλθε η ονομασία κάστανο και πότε εμφανίστηκε στις βιβλιογραφικές πηγές;

Ο φίλος του Αριστοτέλη και αρχαίος φιλόσοφος Θεόφραστος περί το 300 π.Χ. λέει ότι τα κάστανα οφείλουν την ονομασία τους στην πόλη Κασταμών (Κασταμονή, η πόλη των Κομνηνών), νοτιοδυτικά της Σινώπης: «η Καστανίς πόλις Πόντου, όπου πλεονάζει το καστάνιον». Ο Ξενοφώντας περιγράφει στο έργο του Κύρου Ανάβασις το κάστανο ως είδος καρύου: «κάρυα δε επί των ανακίων ην πολλά τα πλατέα, ουκ έχοντα διαφυγήν ουδεμίαν» (Ανάβ. 5,4,28).

Τον 5ο π.Χ. αι. τα κάστανα πέρασαν από τον Πόντο στη Θράκη, τη Μακεδονία, τη Θεσσαλία και την Εύβοια.

Ο καρπός αυτός συνδέθηκε με την καθημερινότητα και την κοινωνική μας ζωή. «Δεν χαρίζει κάστανα», λέμε για κάποιον που είναι αυστηρός στις συναλλαγές του και στην επικοινωνία του γενικότερα, και «ποιος θα βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά» όταν θέλουμε να δηλώσουμε πως μια υπόθεση είναι πολύ δύσκολη και χρειάζεται τόλμη για να διεκπεραιωθεί.

Έθρεψε πολλές γενιές Ελλήνων σε δύσκολα χρόνια, τότε που δεν υπήρχε πρόσβαση σε ποικίλα διατροφικά είδη και ο αγώνας για επιβίωση έστρεφε τους ανθρώπους στη φύση. Σήμερα το κάστανο αποτελεί ένα από τα πιο δημοφιλή υλικά για γκουρμέ δημιουργίες της κουζίνας αλλά και της ζαχαροπλαστικής.

Ο καρπός του κάστανου μέσα στο κουκούλι του

Η ποντιακή παράδοση διασώζει και μια παροιμία στηριγμένη σε ανέκδοτο – μικρή ιστορία που καταγράφει ο Παντελής Μελανοφρύδης στο βιβλίο του Ποντιακά ανέκδοτα, διηγήματα και δημοτική ποίηση – Το αμίμητο ποντιακό χιούμορ:

«Το κάστανον εξέβεν α’ σο τσέπλ’ να θε και είπεν φτου κι απόθεν εξέβα» λέμε για κάποιον που ξεχνάει τις ταπεινές του ρίζες και περηφανεύεται, ή η στάση του δηλώνει αδικαιολόγητη έπαρση. Η παροιμία παραπέμπει στο κάστανο που βγήκε από το ταπεινό αγκαθωτό και άσχημο κουκούλι του, αυτοθαυμάστηκε για την ομορφιά του και απαρνήθηκε τη μήτρα που το γέννησε και τη γενεά του. Αθάνατη ποντιακή θυμοσοφία!

Κείμενο, φωτογραφίες: Αλεξία Ιωαννίδου.

Βιβλιογραφία
• Εγκυκλοπαίδεια του ποντιακού ελληνισμού, εκδ. Μαλλιάρης-Παιδεία, Θεσσαλονίκη 2007.
• Μελανοφρύδης Παντελής, Ποντιακά ανέκδοτα, διηγήματα και δημοτική ποίηση – Το αμίμητο ποντιακό χιούμορ, εκδ. Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2005.

Δικτυογραφία
• iatropedia.gr

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Πόντιοι αντάρτες (φωτ.: YouTube)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Μαρτυρία Κωνσταντίνου Λαζ. Παπαδόπουλου: Στους ανήμπορους έδιναν από μιαν σπρωξιά και τους έριχναν στους γκρεμούς

15/07/2025 - 8:15μμ
(Φωτ.: Facebook / Ένωση Ποντίων Αργυρούπολης)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Ένωση Ποντίων Αργυρούπολης: Νέα εποχή μετά τον Ιορδανίδη – Ακυρώνονται οι εκδηλώσεις του Σεπτεμβρίου

15/07/2025 - 6:12μμ
(Φωτ.: Ελένη Καλαϊτζίδου)
ΠΟΝΤΟΣ

MICROstudies Robotics: Η ομάδα RGB από το Κιλκίς κατέκτησε την 1η θέση στον Παγκόσμιο Διαγωνισμό FIRST LEGO League

14/07/2025 - 10:41μμ
Πόντιοι και Αρμένιοι μαζί, στην εκδήλωση του «Μιθριδάτη» στο Λαύριο (φωτ.: Facebook / Σύλλογος Ποντίων Λαυρίου «Ο Μιθριδάτης»)
ΠΟΝΤΟΣ

Πόντιοι και Αρμένιοι: Μαζί στο Λαύριο, μίλησαν για τη Γενοκτονία – «Όταν το δάκρυ γίνεται αγώνας»

14/07/2025 - 8:40μμ
Ο βουλευτής της ΝΔ Δημήτρης Καιρίδης μιλά σε συνεδρίαση της Ολομέλειας της Βουλής (φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ /Αλέξανδρος Μπελτές)
ΠΟΝΤΟΣ

Τηλεοπτική κόντρα Φαραντούρη-Καιρίδη για τη Γενοκτονία των Ποντίων – «Είσαι εθνικιστής»

14/07/2025 - 5:51μμ
(Στιγμιότυπο από το βίντεο)
ΠΟΝΤΟΣ

Σωκράτης και Παναγιώτης Ορφανίδης: «Ζουν» για τη βυζαντινή μουσική και την ποντιακή λύρα

14/07/2025 - 4:07μμ
Στιγμιότυπο από παλαιότερη διοργάνωση (φωτ.: facebook / Ένωση Ποντίων Πιερίας)
ΠΟΝΤΟΣ

Ένωση Ποντίων Πιερίας: Έτοιμη η Κατερίνη για τα 27α «Ποντιακά πολιτιστικά δρώμενα» – Το πρόγραμμα είναι πλούσιο και φέτος

14/07/2025 - 3:05μμ
Οι Μωμόγεροι τρέλαναν τον κόσμο στη «Γιορτή Κερασιού» στο Ροδοχώρι της Νάουσας (φωτ.: Χρήστος Ζαγγελίδης)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Ροδοχώρι Νάουσας: Με κεράσια, χαβίτς και Μωμοέρια το διήμερο τρικούβερτο ποντιακό γλέντι

14/07/2025 - 10:04πμ
Ελληνορθόδοξοι πρόσφυγες από τη Σαμψούντα το 1923, κατά τη διάρκεια της ανταλλαγής πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας (φωτ.: wikipedia commons)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Μαρτυρία Παπαθόδωρου Θεοδωρίδη: «Οι δικοί σας σφάξανε τους δικούς μας, και γι’ αυτό είναι δίκαιο να σας σφάξουμε»

13/07/2025 - 8:11μμ
(Από την αφίσα του διαγωνισμού)
ΠΟΝΤΟΣ

Πολιτιστικός Σύλλογος Πρωτοχωρίου: Η ποντιακή διάλεκτος στο επίκεντρο, σε έναν πρωτότυπο μαραθώνιο διαγωνισμό

13/07/2025 - 4:11μμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

(Φωτ.: EUROKINISSI / Μάρκος Χουζούρης)

Τρομερή κίνηση των Ελλήνων διεθνών – Δίνουν μέρος του πριμ στην οικογένεια του Μπάλντοκ

23 λεπτά πριν
Το αγόρι με την ποντιακή λύρα που κοιτάζει ψηλά αποτελεί μέρος της σύνθεσης που δημιούργησε ο Γιώργος Κικώτης, στο μνημείο της Λαμίας για τη Γενοκτονία των Ποντίων (φωτ.: Facebook / Ένωση Ποντίων Φθιώτιδας)

«Πόντος, έν’ άστρον φωτεινόν» στο Δημοτικό Θέατρο Καρπάθου

46 λεπτά πριν
Ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν ανταλλάσσει χειραψία με τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ (φωτ.: Γραφείο Τύπου Πρωθυπουργού της Αρμενίας)

Ο Πούτιν φίλιωσε δύο ορκισμένους εχθρούς – Πώς η Ρωσία «χάνει» τον Νότιο Καύκασο

1 ώρα πριν
Ο ευρωβουλευτής Νίκος Παπανδρέου σε εκδήλωση των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών στο Ζάππειο, 22 Δεκεμβρίου 2023 (φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Αλέξανδρος Μπελτές)

Γενοκτονία των Αρμενίων: Απάντηση του Ν. Παπανδρέου και ευρωβουλευτών στον Τούρκο πρέσβη

2 ώρες πριν
Το ψηφιδωτό που έκλεψε από την Πομπηία ο αξιωματικός των Ναζί (φωτ.: Facebook / Pompeii - Parco Archeologico)

Στην Πομπηία επέστρεψε (ερωτικό) ψηφιδωτό – Το έκλεψε αξιωματικός των Ναζί

2 ώρες πριν
Η Κάγια Κάλας κηρύσσει την έναρξη του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ (φωτ.: European Union)

Η Σλοβακία μπλόκαρε τις νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας – «Ηλίθια πρόταση της Κομισιόν»

2 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign