Το νέο διαστημικό τηλεσκόπιο ακτίνων-Χ της NASA με την ονομασία IXPE (Imaging X-ray Polarimetry Explorer) εκτοξεύθηκε την Πέμπτη από το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι στη Φλόριντα πάνω σε πύραυλο Falcon 9 της Space X.
Πρόκειται για μια κοινή αποστολή με την Ιταλική Διαστημική Υπηρεσία, με στόχο για πρώτη φορά να μετρηθεί η πόλωση των ακτίνων-Χ από τα πιο ακραία και μυστήρια αστροφυσικά αντικείμενα στο σύμπαν, όπως τα απομεινάρια εκρήξεων υπερκαινοφανών αστέρων (σουπερνόβα), οι υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες, οι ενεργοί γαλαξιακοί πυρήνες (κβάζαρ), οι περιστρεφόμενοι αστέρες νετρονίων (πάλσαρ), τα άστρα με πολύ ισχυρό μαγνητικό πεδίο (μάγναστρα), κ.ά.
Όπως δήλωσε ο αναπληρωτής επικεφαλής της Διεύθυνσης Επιστημονικών Αποστολών της NASA Τόμας Ζερμπούχεν, «το ΙΧΡΕ πρόκειται να μας δείξει το βίαιο σύμπαν γύρω μας, όπως τα εκρηγνυόμενα άστρα και οι μαύρες τρύπες στο κέντρο των γαλαξιών, με τρόπους που ποτέ έως τώρα δεν είχαμε μπορέσει να δούμε».
Το κόστους 188 εκατ. δολαρίων παρατηρητήριο τέθηκε σε τροχιά σε ύψος περίπου 600 χιλιομέτρων από την επιφάνεια της Γης και θα αρχίσει να λειτουργεί κανονικά τον Ιανουάριο του 2022.
Διαθέτει τρία τελευταίας τεχνολογίας τηλεσκόπια με ειδικούς ιταλικής κατασκευής ανιχνευτές πολωσιμετρίας, οι οποίοι μετρούν την πόλωση της αόρατης ακτινοβολίας Χ. Η πόλωση είναι μια ιδιότητα του φωτός που παρέχει ενδείξεις για την προέλευσή του από διάφορες κοσμικές πηγές, αποκαλύπτοντας πληροφορίες που δεν μπορούν να δώσουν άλλα μήκη κύματος, όπως το ορατό ή το υπέρυθρο φως.
Στο πεδίο αυτό έχουν προηγηθεί το διαστημικό τηλεσκόπιο ακτίνων-Χ Chandra της NASA και το XMM-Newton του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), τα οποία εκτοξεύθηκαν το 1999.
Θα ακολουθήσει η εκτόξευση του πολυαναμενόμενου (και πανάκριβου) Τηλεσκοπίου «Τζέιμς Γουέμπ» (James Webb Space Telescope). Κόστισε 9,7 δις. δολάρια και θα αντικαταστήσει το «Χαμπλ» (Hubble). Η αποστολή, που ήδη έχει καθυστερήσει αρκετά, αναμένεται να γίνει στις 22 Δεκεμβρίου.
- Αναδημοσίευση από το ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΠΔρ.
