pontosnews.gr
Τρίτη, 15/07/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Ελένη Γαβρά: Οι Τούρκοι αποφεύγουν την αξιοποίηση των κτηρίων στον Πόντο (photos)

Τα σπίτια των Ποντίων, οι εποχικές κατοικίες τους και το κρυφό δωμάτιο στα σπίτια των Κρυπτοχριστιανών

5/10/2021 - 11:58πμ
Καρτ ποστάλ με την παλαιά τοποθεσία της Σαμψούντας

Καρτ ποστάλ με την παλαιά τοποθεσία της Σαμψούντας

Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Την τακτική της… σιωπηρής εγκατάλειψης της αξιοποίησης κτηρίων του Πόντου με σημαντικό ενδιαφέρον –με εξαίρεση το ιερό μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά και κάποια άλλα μεγάλα και γνωστά μνημεία–, φαίνεται ότι ακολουθούν οι γείτονες, αν και θα μπορούσαν να προκύψουν από αυτήν πολλά οφέλη για τη χώρα τους, κυρίως στον τομέα της ανάπτυξης του τουρισμού.

Την αποκάλυψη αυτή έκανε στο pontosnews.gr η Σανταία Ελένη Γαβρά, καθηγήτρια Οικιστικής και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Τμήματος Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.

Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει, σε προσπάθειες διεθνών επιστημονικών φορέων για αξιοποίηση τέτοιων μνημείων και κτηρίων, οι ίδιοι οι Τούρκοι επιστήμονες λένε σε συναδέλφους τους ότι είναι προτιμότερο να αφήσουν τον Πόντο απ’ έξω.

Η καθηγήτρια Οικιστικής και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Τμήματος Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Ελένη Γαβρά (φωτ.: Αρχείο Ε. Γαβρά)

«Θα μπορούσε εν δυνάμει το σημαντικό κτηριακό και μνημειακό απόθεμα να αξιοποιηθεί και να διαχειριστεί με τρόπο επιστημονικό από τους Τούρκους. Έγιναν κάποιες προσπάθειες στο παρελθόν, αλλά ιδίως στον Πόντο αυτές δεν προχώρησαν, με εξαίρεση, βέβαια, το μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά. Κατά τη διάρκεια προσπαθειών από διεθνείς επιστημονικούς φορείς, όταν φτάνουμε στο σημείο να επιλέξουμε μνημεία ή άλλα κτήρια σημαντικού ενδιαφέροντος, οι Τούρκοι επιστήμονες μας λένε ότι “θα προτιμούσαμε να αφήσουμε την περιοχή του Πόντου απ’ έξω”. Δεν αναφέρομαι μόνο στις εκκλησίες και τα άλλα μνημεία θρησκευτικού ενδιαφέροντος, αλλά και σε άλλα κτήρια σε οικισμούς που θεωρούνται σημαντικά για τους επιστήμονες και τα οποία θα μπορούσαν να προσελκύσουν και τουριστικό ενδιαφέρον μετά την αξιοποίησή τους. Θα μπορούσε να σκεφθεί η γειτονική χώρα ότι θα έχει σημαντικό τουριστικό όφελος, αν, για παράδειγμα, προχωρούσε στην αξιοποίηση κτηρίων στην περιοχή της Σάντας, στην Ίμερα και αλλού», τονίζει στο pontosnews.gr η Ελένη Γαβρά.

Το οικιστικό απόθεμα και η αρχιτεκτονική του ιστορικού Πόντου

Σημαντικά συμπεράσματα για την χωρική οργάνωση, την αρχιτεκτονική και το πολιτιστικό και οικιστικό απόθεμα του ιστορικού Πόντου προκύπτουν από έρευνα της Ελένης Γαβρά και της ομάδας της. Από τη συγκεκριμένη καταγραφή γίνονται κατανοητά και στοιχεία της καθημερινότητας αλλά και των συνηθειών των Ποντίων τόσο στις ηπειρωτικές όσο και στις παράλιες περιοχές.

Για παράδειγμα και όπως προκύπτει από την έρευνα, στις ηπειρωτικές και αγροτικές περιοχές, οι οποίες ως επί το πλείστον ήταν αμιγώς ελληνικές, κυρίως για λόγους αμυντικής οργάνωσης οι κάτοικοι είχαν στενότερη σχέση με τα μοναστήρια, τα οποία μετέτρεπαν σε τοπόσημα. «Και τα μοναστήρια επωφελούνταν από αυτήν τη σχέση, αλλά και οι πολίτες ένιωθαν μια μεγαλύτερη ασφάλεια, όταν βρίσκονταν κοντά σε ένα μεγάλο ίδρυμα», αναφέρει η Ελένη Γαβρά.

Επίσης, είναι αξιοσημείωτη η αρμονική συνύπαρξη Τούρκων, Ελλήνων και άλλων εθνοτικών ομάδων στις παράλιες περιοχές του Πόντου. Μια αρμονική συνύπαρξη, βέβαια, η οποία σταμάτησε, όταν οι Νεότουρκοι και οι κεμαλιστές ξεκίνησαν την πολιτική της Γενοκτονίας απέναντι στις άλλες εθνοτικές ομάδες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Υπήρχαν και οι περιοχές των οροπεδίων, τα γνωστά παρχάρια του Πόντου, όπου παρά το γεγονός ότι κατασκευάζονταν κυρίως εποχικές κατοικίες, τα κτήρια δεν ήταν καθόλου ευκαταφρόνητα.

Σανταίες κατά την περίοδο του θερισμού, φορώντας τσόχες (πηγή: Ψηφιακή Σάντα)

Σημαντικές επιρροές από τη Δύση στα αστικά κέντρα

Δύο κατηγορίες κτισμάτων, που χρησιμοποιούνταν ως κατοικίες, υπήρχαν στις αστικές περιοχές του Πόντου, όπως προκύπτει από την έρευνα της Ελένης Γαβρά. Ήταν η τυπική αστική κατοικία, η οποία είχε χαρακτηριστικά που προσομοίαζαν με τα σπίτια που διέμεναν στις αγροτικές περιοχές οι ανώτερες κοινωνικές τάξεις και το μεγαλοαστικό μέγαρο.

«Στα μεγαλοαστικά μέγαρα είναι ευδιάκριτα πολλά εισαγόμενα από τη Δύση πρότυπα. Για παράδειγμα, στα μέγαρα υπήρχαν ακόμα και play rooms, όπως ακριβώς στις επαύλεις της Δυτικής Ευρώπης. Στην Τραπεζούντα, την Σαμψούντα, την Κερασούντα και τα άλλα αστικά κέντρα των παράλιων περιοχών του Πόντου τα μορφολογικά χαρακτηριστικά των μεγαλοαστικών μεγάρων ακολουθούν τα ξένα ρεύματα. Μάλιστα, ο Πόντος πρωτοστατεί στον τομέα αυτό.

Στον αστικό χώρο μέσα από την αρχιτεκτονική των σπιτιών διαχωρίζονται και οι κοινωνικές τάξεις, ενώ, στον αντίποδα, στον αγροτικό χώρο υπήρξε μικρή διαφοροποίηση των τάξεων από τα κτίσματα που διέμεναν οι οικογένειες», λέει η Ελένη Γαβρά.

Το δρανίν και το κρυφό δωμάτιο

Στον αγροτικό χώρο στον Πόντο συνήθως δεν υπάρχουν πλατείες και οι οικισμοί βρίσκονται κυρίως σε τοποθεσίες, όπου θα μπορούν να αμύνονται καλύτερα οι κάτοικοι ή κοντά σε σημεία εξόρυξης (ορυχεία), ώστε να στηρίζεται σε αυτήν τη δραστηριότητα η τοπική οικονομία. Τα δε σπίτια ήταν εκπληκτικής λιθοδομής.

«Είναι γνωστό ότι οι Πόντιοι ήταν πολύ καλοί τεχνίτες. Υπάρχουν εξαιρετικά δείγματα κατοικιών από πυρόλιθο στην Κρώμνη, την Ίμερα και το Σταυρί».

Κατά την Ελένη Γαβρά, ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των κατοικιών στον αγροτικό χώρο ήταν η κάλυψή τους από οριζόντιο δώμα, το οποίο είχε ένα φωτιστικό φεγγίτη, το δρανίν. Αυτός τοποθετούνταν στη μέση του δώματος, προκειμένου να φεύγει ο καπνός. Ήταν πιο φαρδύς στο κάτω μέρος του και όσο ανέβαινε στένευε. «Ήταν άψογη η αρχιτεκτονική των δωμάτων και οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν για την κατασκευή τους τοπικά υλικά. Πάνω-κάτω τα ίδια στοιχεία αρχιτεκτονικής ακολούθησαν και μετά τον Ξεριζωμό και την εγκατάστασή τους στην Ελλάδα».

Τέλος, χαρακτηριστικό είναι και το κρυφό δωμάτιο σε σπίτια Κρυπτοχριστιανών. Πρόκειται για χώρο που διαμόρφωναν στα σπίτια τους οι Κρυπτοχριστιανοί του Πόντου, προκειμένου να τοποθετούν τις εικόνες τους και να προσεύχονται.

Ρωμανός Κοντογιαννίδης

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

(Φωτ.: Ελένη Καλαϊτζίδου)
ΠΟΝΤΟΣ

MICROstudies Robotics: Η ομάδα RGB από το Κιλκίς κατέκτησε την 1η θέση στον Παγκόσμιο Διαγωνισμό FIRST LEGO League

14/07/2025 - 10:41μμ
Πόντιοι και Αρμένιοι μαζί, στην εκδήλωση του «Μιθριδάτη» στο Λαύριο (φωτ.: Facebook / Σύλλογος Ποντίων Λαυρίου «Ο Μιθριδάτης»)
ΠΟΝΤΟΣ

Πόντιοι και Αρμένιοι: Μαζί στο Λαύριο, μίλησαν για τη Γενοκτονία – «Όταν το δάκρυ γίνεται αγώνας»

14/07/2025 - 8:40μμ
Ο βουλευτής της ΝΔ Δημήτρης Καιρίδης μιλά σε συνεδρίαση της Ολομέλειας της Βουλής (φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ /Αλέξανδρος Μπελτές)
ΠΟΝΤΟΣ

Τηλεοπτική κόντρα Φαραντούρη-Καιρίδη για τη Γενοκτονία των Ποντίων – «Είσαι εθνικιστής»

14/07/2025 - 5:51μμ
(Στιγμιότυπο από το βίντεο)
ΠΟΝΤΟΣ

Σωκράτης και Παναγιώτης Ορφανίδης: «Ζουν» για τη βυζαντινή μουσική και την ποντιακή λύρα

14/07/2025 - 4:07μμ
Στιγμιότυπο από παλαιότερη διοργάνωση (φωτ.: facebook / Ένωση Ποντίων Πιερίας)
ΠΟΝΤΟΣ

Ένωση Ποντίων Πιερίας: Έτοιμη η Κατερίνη για τα 27α «Ποντιακά πολιτιστικά δρώμενα» – Το πρόγραμμα είναι πλούσιο και φέτος

14/07/2025 - 3:05μμ
Οι Μωμόγεροι τρέλαναν τον κόσμο στη «Γιορτή Κερασιού» στο Ροδοχώρι της Νάουσας (φωτ.: Χρήστος Ζαγγελίδης)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Ροδοχώρι Νάουσας: Με κεράσια, χαβίτς και Μωμοέρια το διήμερο τρικούβερτο ποντιακό γλέντι

14/07/2025 - 10:04πμ
Ελληνορθόδοξοι πρόσφυγες από τη Σαμψούντα το 1923, κατά τη διάρκεια της ανταλλαγής πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας (φωτ.: wikipedia commons)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Μαρτυρία Παπαθόδωρου Θεοδωρίδη: «Οι δικοί σας σφάξανε τους δικούς μας, και γι’ αυτό είναι δίκαιο να σας σφάξουμε»

13/07/2025 - 8:11μμ
(Από την αφίσα του διαγωνισμού)
ΠΟΝΤΟΣ

Πολιτιστικός Σύλλογος Πρωτοχωρίου: Η ποντιακή διάλεκτος στο επίκεντρο, σε έναν πρωτότυπο μαραθώνιο διαγωνισμό

13/07/2025 - 4:11μμ
(Εικόνα απο το βίντεο)
ΠΟΝΤΟΣ

Γ.Μ. Κωνσταντινίδης: «Έναν κι άλλο μεσελόπον» από την αστείρευτη πηγή του Αισώπου

13/07/2025 - 11:03πμ
Κατεστραμμένη αγιογραφία σε ορθόδοξη εκκλησία στην επαρχία Γιουσούφελι (φωτ.: tripomatic.com)
ΠΟΝΤΟΣ

Στις εσχατιές του Πόντου οι τελευταίοι Έλληνες εξισλαμισθέντες

13/07/2025 - 10:05πμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Πρόσφυγες και μετανάστες στο λιμάνι του Λαυρίου όπου μεταφέρθηκαν μετά τη διάσωσή τους ανοιχτά της Γαύδου (φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Γιάννης Κολεσίδης)

«Ζητούνται Σύμμαχοι» αλλά χωρίς επιτυχία – Εκτός από την Ουκρανία υπάρχει και η Λιβύη, επιμένουν Ελλάδα-Ιταλία

44 λεπτά πριν
H φωτιά στο Ποικίλο Όρος πάνω από το Καματερό (φωτ.: Facebook / Thanos Gatsis)

Φωτιά τώρα στο Ποικίλο Όρος, πάνω από το Καματερό

1 ώρα πριν
(Φωτ.: Ελένη Καλαϊτζίδου)

MICROstudies Robotics: Η ομάδα RGB από το Κιλκίς κατέκτησε την 1η θέση στον Παγκόσμιο Διαγωνισμό FIRST LEGO League

2 ώρες πριν
(Φωτ.: EUROKINISSI)

Στη ΜΕΘ σε κρίσιμη κατάσταση 17χρονη που έπεσε από πατίνι

2 ώρες πριν
(Φωτ.: EPA / Katia Christodoulou)

Άτυπη πενταμερής στη Νέα Υόρκη για το Κυπριακό – Με «αρκετά εναλλακτικά σενάρια» πάει ο Χριστοδουλίδης

2 ώρες πριν
Καπνός από ισραηλινό βομβαρδισμό στα περίχωρα της πόλης Σουέιντα, στη νότια Συρία (φωτ.: Χ / 
SANAEnglishOfficial)

Συρία: Δεκάδες νεκροί από μάχες Δρούζων-Βεδουίνων – Εμπλοκή του Ισραήλ

3 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign