O Απόλλων Μαρσύας ή Έντισον Βήχος ήταν ο πρώτος Έλληνας ζεν πρεμιέ. Και έχει εμφανιστεί και γυμνός επί μεγάλης οθόνης. Και όλα αυτά το αγνό 1931. Μα πόσο μπροστά ήμασταν σε αυτή την χώρα!
Ρομαντισμός και επεισόδια
27 Ιουνίου 1931. Σε κεντρικό κινηματογράφο στο Σύνταγμα, προβάλλεται ελληνική ταινία, βωβή φυσικά. Ο κόσμος έξω από την αίθουσα είναι χωρισμένος: Οι μισοί θέλουν να δουν την ταινία και οι άλλοι μισοί σπάνε τις προθήκες της αίθουσας, διαμαρτυρόμενοι έτσι για το γυμνό της ταινίας. Το φιλμ έχει τον τίτλο Δάφνις και Χλόη και μιλά για τον έρωτα δυο νέων παιδιών στη φύση. Το σενάριο βασίζεται στο ομώνυμο βιβλίο.
Συγγραφέας ήταν ο Έλληνας Λόγγος που θεωρείται από τους πρώτους μυθιστοριογράφους του κόσμου.
Έζησε την περίοδο της Ρωμαϊκής εποχής πιθανόν στη Λέσβο, όπου διαδραματίζεται η υπόθεση του έργου. Το Δάφνις και Χλόη είναι το μοναδικό σωζόμενο έργο του.
Η ιστορία αγάπης τους μεταφράστηκε πρώτη φορά στη Γαλλία, το 1551, και σε πολλές χώρες τα επόμενα χρόνια. Για αρκετούς αιώνες έλειπε ένα κομμάτι από το έργο, το οποίο βρέθηκε τελικά αρχές του 19ου αιώνα στη Φλωρεντία από έναν Γάλλο. Το βουκολικό μυθιστόρημα του Λόγγου ενέπνευσε πολλούς ζωγράφους και γλύπτες της εποχής που φιλοτέχνησαν αγάλματα και ζωγράφισαν πίνακες με τη μορφή των νεαρών παιδιών.
Τις δεκαετίες που ακολουθούν, το φιλμ θα εξυμνείται και θα αποτελεί σημείο αναφοράς για την εξέλιξη του ρομαντισμού. Θεωρείται δε από πολλούς ιστορικούς, το πρώτο ευρωπαϊκό φιλμ με γυμνό. Καλλιτεχνικό φυσικά.
Όπως και να ‘χει η ταινία έχει την ιστορία της που κατακτήθηκε μέσα στα χρόνια, γιατί τότε θεωρήθηκε…πορνογράφημα.
Και ένα μικρό παρασκήνιο. Την ημέρα που γυρίστηκε το γυμνό της Ματλή, άγνωστο πώς, το έμαθαν όλοι οι άντρες της Αγιάσου και ανέβηκαν στα γύρω υψώματα και πίσω από θάμνους για να παρακολουθήσουν το γύρισμα. Στην προσπάθεια τους να έρθουν όλο και πιο κοντά κατρακυλούσαν πέτρες που έκαναν θόρυβο και κατέληγαν στα πόδια του συνεργείου που βρισκόταν κοντά στον καταρράκτη. Ο Λάσκος σε έξαλλη κατάσταση έβριζε τους ντόπιους και προέτρεπε τους οπερατέρ να γυρίσουν γρήγορα τη σκηνή που πραγματοποιήθηκε τελικά με μια μοναδική λήψη!
Ένα μύθος στα Πατήσια
Το ζευγάρι υποδυόταν μια πανέμορφη Αμερικανίδα χορεύτρια, η Λούση Ματλή και ο Απόλλων Μαρσύας. Το τελευταίο ήταν ψευδώνυμο. Το πραγματικό όνομα του 19χρονου νεαρού είναι Έντισον Βήχος. Και ένας από τους άντρες που δημιουργούσαν πανικό έξω από την αίθουσα που παιζόταν το φιλμ, ήταν ο… πατέρας του.
Μην τα ξαναλέμε: Το 1931 να είσαι από καλή οικογένεια και να εμφανίζεται ο γιος σου γυμνός σε ταινία, έστω και σε καλλιτεχνική βάση, δεν είναι ότι το καλύτερο.
Το πρόβλημα που αντιμετώπιζε ο Λάσκος με τον πατέρα του Βήχου, περιέγραψε σε βιβλίο του ο Γιώργος Λαζαρίδης, με βάση τις διηγήσεις του φίλου του Ορέστη. «Ο πατέρας του Βήχου, που ήταν ρολογάς, για μεγάλο διάστημα κυνηγούσε τον Λάσκο με ένα δίκανο για να τον σκοτώσει», του είχε εξομολογηθεί. Κάποια στιγμή ο εξαγριωμένος πατέρας στρίμωξε κάπου τον Λάσκο και του είπε «Διαφθορέα του γιου μου ήρθε η ώρα σου». Ο Ορέστης κράτησε την ψυχραιμία του και δικαιολογήθηκε λέγοντας του: «Γιατί τα βάλατε μαζί μου κύριε Βήχο αφού εσείς μόνος σας προβλέψατε το μέλλον του γιου σας, βαφτίζοντάς τον με το όνομα του πρώτου εφευρέτη των κινούμενων εικόνων, του Έντισον. Πώς ήταν δυνατό να αποφύγει τη μοίρα του»;
Πάντως για την ιστορία, το φιλμ είχε γυρίσματα στην Λίμνη Βουλιαγμένης αλλά και στη Μυτιλήνη, που για την εποχή το λες και υπερπαραγωγή.
Όσο για τον Έντισον Βήχο; Την επόμενη χρονιά, το 1932, θα πρωταγωνιστήσει σε μία ακόμη ταινία του Ορέστη Λάσκου, το Πρίγκηψ των αλητών.
Ασχολήθηκε με τη φωτογραφία και διατηρούσε κατάστημα με διακοσμητικά και κορνίζες επί της οδού Πατησίων, απέναντι από το ναό του Αγίου Λουκά.
Έκανε μια ευτυχισμένη οικογένεια και απεβίωσε στις 4 Ιουλίου του 1994. Μια 5ετία μετά το κατάστημα, όπως και όλο το τετράγωνο γκρεμίστηκε.
Ο μεγάλος Λάσκος
Αν υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που στο πρόσωπο και στην πορεία τους, αντικατοπτρίζεται η καλλιτεχνική ιστορία του τόπου, τουλάχιστον στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα, είναι σίγουρα ο Ορέστης Λάσκος.
Ήταν αδερφός του τελευταίου κυβερνήτη του υποβρυχίου «Κατσώνης», Βασίλη Λάσκου.
Η οικογένειά του, τον είχε έτοιμο στρατιωτικό μόνο που η καλλιτεχνική φύση του Ορέστη Λάσκου επαναστάτησε. Και έτσι δραπέτευσε από το παράθυρο της Σχολής Ευελπίδων και βγήκε στο θέατρο. Ηθοποιός, συγγραφέας, κομφερασιέ, σκηνοθέτης αλλά πάνω απ’ όλα ποιητής θα γράψει ιστορία στην Αθήνα του μεσοπολέμου.
Στην κατοχή διατηρούσε την αίθουσα βαριετέ «Αλκαζάρ», στο Σταθμό Λαρίσης, που θα αλλάξει την ιστορία του θεάματος της εποχής. Το 1942 παντρεύεται μια από τις σταρ της εποχής, την Στέλλα Γκρέκα. Το ζευγάρι θα χωρίσει 5 χρόνια αργότερα.
Η δεκαετία του ’50 τον βρίσκει πετυχημένο σκηνοθέτη και από τα μισά της και ερωτευμένο εκ νέου. Μπορεί να είχε 25 χρόνια διαφορά, αλλά αυτό δεν στάθηκε εμπόδιο να κάνει μια ευτυχισμένη οικογένεια με την ξεχωριστή Μπεάτα Ασημακοπούλου. Θα χωρίσουν μόνο το 1992, με το θάνατο του.
