Εξορία. Πόσος πόνος κρύβεται σε μια τόσο μικρή λέξη! Οι Έλληνες της πρώην ΕΣΣΔ που έπεσαν θύματα των σταλινικών διώξεων έμαθαν από πρώτο χέρι το νόημά της.
Συγκλονιστική είναι η περιγραφή του Σανταίου δασκάλου Ιωάννη Λαμπριανίδη από την Ιραγκά της Γεωργίας, στην ομότιμη καθηγήτρια Άρτεμις Ξανθοπούλου-Κυριακού, το 1991, στο Κομπουλέτι.
Η μαρτυρία του δημοσιεύθηκε στο άρθρο, Kyriakos Chatzikyriakidis, Forced Migration, Exile and an Imaginary Land-heaven. The Case of Greek-Pontians in the Caucasus, Words and Silences, Vol 6, No 1 (2011), 49-57.
Η φρίκη στην «Πεινασμένη πεδιάδα»
«Έγινε η εξορία στις 14 Ιουνίου 1949. Πλαγιάσαμε, μα 2 η ώρα τη νύχτα ήρθαν στρατιώτες και μας είπαν “έχετε άδεια 2 ώρες να μαζέψετε, διότι σας εξορίζουμε από εδώ”. Προς τα πού και γιατί; Κανένας δεν ξέρει…
Μα δεν είχαμε κανένα σφάλμα. Πέρασαν τα χρόνια του πολέμου, τα παιδιά μας πήραν μέρος ενεργό στην απελευθέρωση της χώρας…
Πώς ήμασταν εχθροί της κυβέρνησης; Και μολαταύτα μας είπαν να μαζέψουμε ό,τι είχαμε… Δύο ώρες…
»Μας έβαλαν σε βαγόνια για πράγματα και ζώα, 40-45 οικογένειες σε κάθε κλειδωμένο βαγόνι… 70 ήταν τα βαγόνια και ένα για τους αρρώστους. Υπέφεραν πολλοί από τη δυσεντερία, μεταξύ αυτών και η μητέρα μου… 14 ημέρες ήμασταν στο δρόμο. Φθάσαμε στο Κεντάου του Καζακστάν… Ήμασταν Έλληνες από Βατούμ, Τιφλίδα, Σοχούμ, Μπακού…. Κάθε εβδομάδα υπογράφαμε ότι ήμασταν εκεί. Άγονο έδαφος, δίχως σπίτια. “Πεινασμένη πεδιάδα” αποκαλούσαν το μέρος: άμμος, αέρας και νερό φαρμακωμένο από το μόλυβδο των ορυχείων. 20 νεκροί την ημέρα…».
