Πόντος. Ένας τόπος ευλογημένος με φυσική ομορφιά και εξέχουσα θέση στο γεωγραφικό χάρτη. Μια γη που χέρια ελληνικά έκαναν σημείο αναφοράς για αιώνες. Ένας τόπος όπου αναπτύχθηκαν τα γράμματα, ο πολιτισμός και το εμπόριο. Κι όλα αυτά χάθηκαν μέσα σε λίγα χρόνια, αργά, σταθερά και με χειρουργική ακρίβεια. Εξάλλου οι φυσικοί και οι ηθικοί αυτουργοί είχαν χρησιμοποιήσει πολλές φορές τα εργαλεία της Γενοκτονίας και ήξεραν τι απαιτούνταν για να υλοποιήσουν τα ζοφερά σχέδιά τους.
Η γη ποτίστηκε με ελληνικό και χριστιανικό αίμα. Όλα όσα οι Έλληνες του Πόντου έφτιαξαν, παραδόθηκαν στην πυρά, γκρεμίστηκαν, κλάπηκαν, πουλήθηκαν, χαρίστηκαν, εξευτελίστηκαν.
Ο στόχος ήταν οι «γκιαούρηδες» να εξαφανιστούν από προσώπου γης. Να μην υπάρχει τίποτα. Ούτε από αυτούς, ούτε από τον Θεό τους.
Η ανθρωπογεωγραφία του Πόντου άλλαξε βίαια. Στα βουνά όπου αντιλαλούσε η ποντιακή διάλεκτος βασίλευε πλέον η σιωπή.
Προηγουμένως Έλληνες εκτοπίστηκαν από τα παράλια προς την ενδοχώρα της Ανατολίας, με προορισμό το άγνωστο. Έτσι νόμιζαν. Στην πραγματικότητα ο προορισμός ήταν γνωστός και ήταν ο θάνατος! Τους υπόλοιπους χριστιανούς τους… τακτοποίησαν οι παραστρατιωτικές ομάδες που φρόντιζαν να «καθαρίσουν» τα ελληνικά χωριά του Πόντου ενώ γενιές Ποντίων στάλθηκαν στα τάγματα καταναγκαστικής εργασίας, γιατί άλλο; Για να χαθούν!
Το μαχαίρι δεν έκανε διακρίσεις: Άνδρες, γυναίκες, παιδιά, νέοι και ηλικιωμένοι σφαγιάζονταν. Όσο πιο φρικτός ο θάνατος των Ελλήνων τόσο πιο υψηλή η ανταμοιβή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας για τους φονιάδες. Χρήματα, αξιώματα και για τους καλύτερους οι περιουσίες των δολοφονημένων. Εάν ήθελαν έπαιρναν για λάφυρα τις γυναίκες, τις αδερφές και τις κόρες τους. Ιστορικές αναφορές λένε πως κάποιες γυναίκες εξισλαμίστηκαν και διασώθηκαν. Ωστόσο οι περισσότερες αυτοκτόνησαν από την ντροπή ή τις μακέλεψαν αφού τις βίασαν και τις εξευτέλισαν.
«Ε, και; Οι πρώτοι ήταν οι Πόντιοι ή οι τελευταίοι; Στον πόλεμο γίνονται αυτά! Όλοι αυτοί οι νεκροί, όλοι αυτοί οι εκτοπισμένοι ήταν παράπλευρες απώλειες», λέει για περισσότερο από έναν αιώνα η Τουρκία, η χώρα που αποτελεί συνέχεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και που αρνείται να δεχθεί την ποικιλοτρόπως τεκμηριωμένη αλήθεια. Εξάλλου Τούρκοι αξιωματούχοι με επιμονή τονίζουν πως «οι Έλληνες ήταν αυτοί που έκαναν αγριότητες σε βάρος των Τούρκων και αυτοί πρέπει να αποζημιώσουν τη νέα Τουρκία».
Η λέξη γενοκτονία αποτελεί κόκκινο πανί για τη γειτονική χώρα και αρκεί για να κάνει την ηγεσία της να χάσει τον έλεγχο. Αρνείται πεισματικά να παραδεχθεί τι έγινε στις αρχές του 20ού αιώνα, να συμφιλιωθεί με το ιστορικό παρελθόν της, να δείξει ότι έχει μετατραπεί σε ένα κράτος δημοκρατικό που έχει τη δύναμη και την ωριμότητα να αναλάβει τις ευθύνες του. Η πληθώρα των ιστορικών πηγών, τουρκικών και διεθνών, που μιλούν ξεκάθαρα για Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου και της καθ’ ημάς Ανατολής, δεν φαίνεται να είναι αρκετές για να γίνει το επόμενο βήμα, αυτό της αναγνώρισης του εγκλήματος.
Την ίδια ώρα οι αριθμοί είναι εκκωφαντικά αποκαλυπτικοί. Το προσχεδιασμένο έγκλημα των Νεότουρκων και των κεμαλικών απέδωσε καρπούς και μέχρι τον Μάρτιο του 1924, 353.000 Έλληνες του Πόντου έχασαν τη ζωή τους και άλλοι τόσοι εκτοπίστηκαν.
Μόνο 190.000 από τους εκτοπισμένους, μετά την Ανταλλαγή έφτασαν στην Ελλάδα και αυτοί σε άθλια κατάσταση. Οι ιστορίες από εκείνη την περίοδο φέρνουν και πάλι δάκρυα στα μάτια. Οι άνθρωποι έφτασαν στην Ελλάδα και η πατρίδα τούς γύρισε την πλάτη. Ελάχιστοι τους αντιμετώπισαν ως εκδιωγμένους από τα εδάφη τους Έλληνες. Οι περισσότεροι τους αγνόησαν, τους λοιδόρησαν, τους περιθωριοποίησαν. Ξαφνικά οι Έλληνες του Πόντου και της Μικράς Ασίας από ομογενείς καλλιεργημένοι, μιας άλλης κουλτούρας και σημαντικής οικονομικής επιφάνειας, είχαν μετατραπεί σε «βρομερούς και γεμάτους ασθένειες πρόσφυγες, που ήρθαν στην Ελλάδα για να κάνουν κακό». Χρειάστηκαν πολλά χρόνια για να αποτινάξουν οι Πόντιοι τη ρετσινιά του «ξένου», στην ίδια τους την πατρίδα, αλλά και οι ντόπιοι να δουν τους νεοφερμένους με άλλο μάτι.
Παρά τις μεγάλες αλλαγές στο πώς αντιμετωπίζεται πλέον το Ποντιακό Ζήτημα στην Ελλάδα και το εξωτερικό, είναι σαφές πως η υπόθεση της διεθνούς αναγνώρισης της Γενοκτονίας έχει μείνει πίσω. Τροχοπέδη αποτελεί η μη ένταξη του ζητήματος στη διπλωματική ατζέντα της εκάστοτε ελληνικής κυβέρνησης αλλά και η λαβωμένη ενότητα του οργανωμένου προσφυγικού χώρου.
Πώς είναι δυνατόν να έχουμε απαίτηση να πείσουμε τους ξένους για το δίκαιο αίτημα, όταν η χώρα το βάζει κάτω από το χαλί γιατί δυσκολεύει τις διεθνείς σχέσεις της και μερίδα του ποντιακού χώρου το χρησιμοποιεί για λόγους που απομακρύνουν από το στόχο.
Η διεθνής αναγνώριση της Γενοκτονίας είναι εθνική υπόθεση και οι Έλληνες έχουμε χρέος να τιμήσουμε τους νεκρούς προγόνους μας. 200 χρόνια μετά την Ελληνική Επανάσταση έχει έρθει πλέον η ώρα να ορθώσουμε το ανάστημά μας και να δείξουμε σε όλη την οικουμένη, στους φυσικούς και ηθικούς αυτουργούς ότι η διεθνής αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ποντίων και των υπόλοιπων Ελλήνων της Μικράς Ασίας είναι μονόδρομος.
Κανείς δεν μπορεί να ξεχάσει!
Πόπη Παπαγεωργίου
![Ο Παναγιώτης Νόρδας [όρθιος κάτω δεξιά] με την ομάδα προσκόπων που είχε ιδρύσει στην Μπάλια. Ήταν απόφοιτος Νομικής και εργαζόταν στην Οικονομική Επιτροπή της πόλης ως επόπτης. Πέθανε στην Ελλάδα το 1960 (φωτ.: Μπάλια Σύλλογος Μπαλιωτών Μ. Ασίας)](https://www.pontosnews.gr/wp-content/uploads/2025/09/balia-proskopoi-360x180.jpg)
