Δύο τελείως διαφορετικές σημασίες έχει η λέξη πάτεμαν(το) της ποντιακής διαλέκτου, καθώς στα Κοτύωρα χρησιμοποιείται να περιγράψει ένα γαμήλιο έθιμο, ενώ στις υπόλοιπες περιοχές του Πόντου είναι συνδεδεμένη με τις δεισιδαιμονίες.
Στην περιοχή των Κοτυώρων πάτεμαν είναι η επίσκεψη που έκανε ο γαμπρός με τη συντροφιά του και με τις κοπέλες που έλουσαν τη νύφη στο σπίτι των πεθερικών του, πριν από τη στέψη.
Εκεί διασκέδαζαν όλοι μαζί ως το πρωί, ενώ σε άλλο δωμάτιο οι φίλες της νύφης τη χτένιζαν (εποίναν τα τσάμας, δηλαδή της ταίριαζαν τις πλεξούδες).
Στο μεγαλύτερο μέρος του Πόντου, όμως, η λέξη περιγράφει τη βλάβη από την κακή επιρροή νεκρού ή δαιμονίου ή κάποιου ζώου, π.χ. φιδιού ή βάτραχου. Η βλάβη αυτή μπορεί να οφείλεται και σε φαγώσιμο.
Τα συμπτώματα που δείχνουν το πάτεμαν ή βλάψιμαν είναι η αϋπνία, η ακεφιά, η αδυναμία προς εργασία. Αυτός που έχει προσβληθεί ζαλίζεται, κόβονται τα γόνατά του και αισθάνεται ρίγη.
- Βρείτε, μάθετε και διαδώστε την έννοια ακόμα περισσότερων ποντιακών λέξεων και φράσεων στο λεξικό του pontos-news.gr.
- Με πληροφορίες από την Εγκυκλοπαίδεια του ποντιακού ελληνισμού, εκδ. Μαλλιάρης-Παιδεία, Θεσσαλονίκη.