Ως εξισλαμισμένος Έλληνας του Πόντου αυτοπροσδιορίζεται ο Ταμέρ Τσιλινγκίρ, Τούρκος συγγραφέας και ακτιβιστής ο οποίος πλέον ζει στην Ελβετία. Έπειτα από μακρά έρευνα έγραψε στα τουρκικά το βιβλίο «Η αλήθεια του Πόντου» (Pontos Gerçeği: 1914-1923 Yılları Arasında Karadeniz’de Yaşananlar, εκδ. Ragıp Zarakolu) στο οποίο αναφέρεται στη Γενοκτονία που υπέστη ο ελληνικός πληθυσμός από τους Νεότουρκους.
Σε εμάς περιγράφει τα γεγονότα εκείνης της εποχής, τα ψέματα που εξακολουθεί να λέει το τουρκικό κράτος, και παράλληλα τα συνδέει με το σήμερα, αφού άλλωστε πρόκειται για μια πληγή που δεν έχει επουλωθεί.
Επίσης μας περιγράφει πώς εκτουρκίστηκαν μετά τις σφαγές, τον εκτοπισμό και τις ανταλλαγές πληθυσμών, οι εναπομείναντες Έλληνες του Πόντου.
Τον συναντήσαμε στην Αθήνα στο πλαίσιο του Διεθνούς Συνεδρίου για το Έγκλημα της Γενοκτονίας που διεξήχθη στην Αθήνα στις 6-9 Δεκεμβρίου από την Παμποντιακή Ομοσπονδία με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη Γενοκτονία του Πόντου, στο οποίο συμμετείχε ως ομιλητής.
(Φωτ.: livemedia.gr)
Ο Ταμέρ Τσιλινγκίρ, με καταγωγή από τη Λιβερά της Ματσούκας, του οποίου οι παππούδες όπως λέει εξισλαμίστηκαν, αγωνίζεται για χρόνια κατά του αυταρχισμού του τουρκικού κράτους, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα να φυλακιστεί, να βασανιστεί και να καταδικαστεί σε ισόβια κάθειρξη. Ωστόσο κατάφερε και έφυγε στο εξωτερικό, γνωρίζοντας φυσικά πως δεν πρόκειται να επιστρέψει ποτέ στην Τουρκία.
«Γεννήθηκα σε περιοχή που ανήκε σε ελληνικούς πληθυσμούς, και παρότι είχαμε γίνει μουσουλμάνοι, μας είχαν εξισλαμίσει, η ελληνική κουλτούρα εξακολουθούσε να έχει μεγάλη επιρροή επάνω μου» λέει, προσθέτοντας πως «είναι πολλοί αυτοί που δεν γνωρίζουν το παρελθόν και την καταγωγή τους – κάτι για το οποίο φρόντισαν διαδοχικά όλες οι τουρκικές κυβερνήσεις».
–Πώς γνωρίζετε ότι είστε Έλληνας;
«Εσείς πως ξέρετε ότι είστε Έλληνας;» μου ανταποδίδει την ερώτηση, χωρίς όμως να με αφήσει να απαντήσω – άλλωστε η δική του απάντηση ήταν πιο πειστική.
«Παρότι είχα βρει στοιχεία για την ελληνική μου καταγωγή, έκανα και τεστ DNA σε μια αμερικανική εταιρεία και το αποτέλεσμα έδειξε πως το ποσοστό DNA σαν αυτό που έχει καταγραφεί στην κεντρική Ασία, ήταν μηδενικό. Δηλαδή δεν ήμουν Τούρκος. Ωστόσο έδειξε πως είμαι Έλληνας κατά 86% και άλλο ένα 14% του DNA μου είναι ιταλικό. Όμως το σημαντικότερο δεν είναι τα γονίδια, αλλά η κουλτούρα και ο αντίκτυπος του ελληνισμού επάνω μου. Γι′ αυτό και θεωρώ τον εαυτό μου Έλληνα».
Ο Τσιλινγκίρ τόσο κατά τη διάρκεια της συνέντευξης όσο και κατά την ομιλία του, έδωσε μια εικόνα του Πόντου πριν από τη Γενοκτονία. Εάν συγκρίνετε το τότε με το σήμερα, λέει, τότε θα καταλάβετε πόσο προηγμένη ήταν αυτή η κοινωνία. «Τον 19ο αιώνα ανθούσαν οι τέχνες και το επίπεδο της εκπαίδευσης ήταν ιδιαίτερα υψηλό» τονίζει, και εμείς διερωτόμαστε πόσα λαμπρά μυαλά χάθηκαν στις πορείες θανάτου ή στις εν ψυχρώ εκτελέσεις.
(Εικ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)
Το 1912 στη Σαμψούντα υπήρχε όπερα, νοσοκομείο με σύγχρονο για την εποχή χειρουργείο. Άντρες και γυναίκες αθλούνταν, έπαιζαν κρίκετ, γκολφ, πράγματα ανήκουστα ακόμη και στην Κωνσταντινούπολη. Σχολεία για κωφάλαλα παιδιά. Ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα οι γυναίκες είχαν υψηλή θέση στην κοινωνία. Μπορούσαν να σπουδάσουν – όχι οικοκυρικά, αλλά μαθηματικά, ακόμη και οικονομικά. Τέτοια σχολεία υπήρχαν και σε άλλες περιοχές του ανατολικού Πόντου. Μας μιλάει για τον δημοσιογράφο και εθνομάρτυρα Νίκο Καπετανίδη, ο οποίος απαγχονίστηκε από τον σφαγέα των Ελλήνων, τον Τοπάλ Οσμάν.
Ο Καπετανίδης μπορούσε να γλιτώσει, μας λέει, αλλά προτίμησε να αντιμετωπίσει πρόσωπο με πρόσωπο τον Τοπάλ Οσμάν. Όπως και να έχει, το 1921 το Δικαστήριο Ανεξαρτησίας (δικαστήρια των Νεότουρκων που καταδίκαζαν ανθρώπους με συνοπτικές διαδικασίες) τον καταδίκασε σε απαγχονισμό σε ηλικία 32 ετών.
Αναφερόμενος στην ελληνική παιδεία που ανθούσε στην περιοχή, ο Τ. Τσιλινγκίρ σχολιάζει πως πράγματι η ελληνική εκκλησία είχε ενεργή ανάμειξη στην παιδεία, αλλά ο Καπετανίδης πίεζε για πιο ουδέτερη και κοσμική παιδεία.
Οι αγριότητες των Νεότουρκων ήταν πέρα από κάθε φαντασία, και με ηγέτη τον πατέρα του τουρκικού έθνους, τον Μουσταφά Κεμάλ, κατάφεραν να εξαλείψουν τον επί χιλιάδες χρόνια ελληνικό πολιτισμό στην περιοχή.
Ο Ταμέρ Τσιλινγκίρ επισημαίνει ότι η ιστορία που διδάσκονται τα παιδιά στην Τουρκία αποκρύπτει την αλήθεια και είναι διαστρεβλωμένη. Το ότι ο Κεμάλ πήγε στην Σαμψούντα το ήξεραν όλοι – και η Οθωμανική Αυτοκρατορία και οι Βρετανοί. Μάλιστα ο Κεμάλ αμέσως συναντήθηκε με τους αρχηγούς των διαφόρων εγκληματικών συμμοριών, μεταξύ αυτών και με τον Τοπάλ Οσμάν, τον μεγάλο διώκτη των Ελλήνων, από τον οποίο ζήτησε να εξοντώσει το ελληνικό στοιχείο.
Οι διώξεις κατά των Ελλήνων είχαν διάρκεια. Από το 1914 μέχρι το 1923 δολοφονήθηκε μεγάλος αριθμός Ρωμιών, συνεχίζει.
«Τους έκλειναν μέσα στις εκκλησίες και τους έκαιγαν. Συγκέντρωναν τους διανοούμενους, τους αθλητές, τους καλύτερους, και τους σκότωναν. Άλλους τους εγκλώβιζαν σε σπηλιές και μετά έβαζαν φωτιά για να τους πνίξουν οι αναθυμιάσεις. Οι μαζικές δολοφονίες, οι βιασμοί, δεν είχαν τελειωμό. Τα Δικαστήρια Ανεξαρτησίας μοίραζαν αδιακρίτως θανατικές ποινές, και άνθρωποι απαγχονίζονταν. Μέχρι το 1923, 353.000 Έλληνες του Πόντου είχαν χάσει τη ζωή τους. Εκτιμάται ότι άλλοι 50.000 χάθηκαν στις πορείες θανάτου. Υπάρχει δυσκολία στην πρόσβαση των οθωμανικών αρχείων αλλά και σε αυτά της νεόδμητης Τουρκικής Δημοκρατίας. Ωστόσο καταφέρνουμε να αποσπάσουμε κάποια τεκμήρια και βάσει αυτών μπορούμε να εξαγάγουμε κάποια συμπεράσματα». […]
Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη εδώ.
- Πηγή: huffingtonpost.gr.