pontosnews.gr
Σάββατο, 12/07/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Να ημερέψει η γη

Γράφει ο Θεόφιλος Πουταχίδης

7/04/2020 - 9:03πμ
Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Χαίρομαι ν’ ανακαλύπτω ποιητικές αποστροφές ελληνικού λόγου που φτάνουν σε μέτρα υψηλά κι αξιοζήλευτα. Ψάχνω να τις βρω παντού∙ σε μέρη προφανή και σ’ άλλα όχι και τόσο. Μόλις βρίσκω καμιά, βγαίνω έξω και την σιγοψιθυρίζω, για ν’ ακούσει η γης και να ηρεμήσει, ότι είν’ αγριεμένη. Είναι καιρός τώρα που και πάλι ποτίζεται με τα δάκρυα των αδικημένων και μ’ αθώα αίματα, παραπάνω απ’ όσο αντέχει. Είναι καιρός τώρα που καθ’ υπερβολήν ο αέρας δηλητηριάζεται από τα λόγια των εξουσιαστών τα διεφθαρμένα∙ που ο ουρανός βαραίνει από ακατανόμαστες ατιμίες.

Ούτε χρόνους κοιτάζω, ούτε την εκδοχή της ελληνικής γλώσσας στην οποία είναι γραμμένα. Ούτε αν ο πλάστης του λόγου είν’ αναγνωρισμένος και τιμημένος ποιητής γιά δεν είναι.

Ποσώς μ’ ενδιαφέρουν αυτά τα πράγματα∙ ούτε τη γη την ενδιαφέρουν. Όπως μου ’ρχεται ανθολογώ, χωρίς κανόνες. Μάλλον με μοναδικό γνώμονα την προσωπική μου εκτίμηση για τον πιο ανυπόκριτο, διεισδυτικό και υψιπετή ποιητικό λόγο. Επιλέγω με τρόπο καρδιακό, μυστικό, που φαίνεται τυχαίος, αλλά ποιος ξέρει να πει στα σίγουρα αν είναι όντως έτσι;

Επιλέγω λοιπόν γι’ αρχή ένα ποίημα γραμμένο στην ποντιακή. Το τραγούδησε και το έκανε γνωστό ο αθάνατος Χρύσανθος Θεοδωρίδης, «το αηδόνι του Πόντου». Σε ορισμένα από τα τραγούδια του, ο μεγάλος καλλιτέχνης, γιος της Λεμόνας –πρωτοξάδερφης της γιαγιάς μου της μακαρίτισσας, της Όλγας–, διέσωσε μερικούς παραδοσιακούς στίχους ή ακόμα και στίχους δημιουργών της πρώτης γενιάς του ξεριζωμού. Οι περισσότεροι στίχοι στα τραγούδια του είναι γραμμένοι από τον ίδιο. Άλλα τραγούδια του είναι παραδοσιακά. Για ορισμένα, όμως, όπως το ποίημα «Φώταξον ήλε μ’» για το οποίο μιλάω, δεν είναι απολύτως γνωστός ο στιχουργός.

Κάποιοι ισχυρίζονται ότι πρόκειται για δημιούργημα του πόντιου ποιητή και λόγιου Αλέξανδρου Κοντοζή γραμμένο το 1920.

Δεν θέλουμε ν’ αδικήσουμε κανέναν, και όλους τους ευχαριστούμε – γνωστούς και πιθανώς άγνωστους λαϊκούς δημιουργούς που συνέβαλαν στη δημιουργία αυτού του υπέροχου ποιήματος. Το μεταγράφω στην καθομιλουμένη μας γλώσσα, σύμφωνα με το δικό μου γούστο και κάπως ελεύθερα για να κρατήσω τον εσωτερικό ρυθμό και τις ομοιοκαταληξίες:

Φώτισε ήλιε μ’, φώτισε, να λιώσουνε τα χιόνια
και να ’ρθουν πά’ στον τάφο μου να κελαηδούν τ’ αηδόνια.
Κι εσύ φεγγάρι φώτισε, βοήθησε τον ήλιο
μαζί για να ζεστάνετε του κιβουριού μ’ το ξύλο.
Κι εσείς αστράκια τ’ ουρανού φωτίστε στο σκοτάδι
βαθύ μού κάναν το ταφί μες στον υγρό τον Άδη.

Κι απ’ το «αηδόνι του Πόντου» πετάγομαι στον εξαίσιο Άγιο Ρωμανό τον Μελωδό. Στη «Θεόληπτο σάλπιγγα των ουράνιων ωδών», όπως δικαίως χαρακτηρίζεται στο απολυτίκιο της εορτής του. Ο «οίκος» ιζ΄ του 57ου ύμνου του, που επευφημεί τους αγίους τεσσαράκοντα μάρτυρες, αναφέρεται σε ένα συγκλονιστικό περιστατικό που διασώζει η παράδοση. Σύμφωνα με αυτό, μετά από πολλά και φρικτά βασανιστήρια που προηγήθηκαν, όταν οι βασανιστές έβγαλαν τα παλικάρια από το τελευταίο τους μαρτύριο που ήταν η ολονύκτια παραμονή στα παγωμένα νερά της λίμνης Σεβάστειας, άλλοι ήταν νεκροί κι άλλοι ημιθανείς κι αναίσθητοι.

Τους μάζεψαν τότε, για να πάνε να διαμελίσουν τα σώματά τους και να τα κάψουν σε πυρά.

Ένας από τους πιο νεαρούς, ο Μελίτων, ήταν κι αυτός μισοπεθαμένος, αλλά φαίνεται πως διατηρούσε κάπως τις αισθήσεις του. Έτσι, ο ειδωλολάτρης έπαρχος του Πόντου Αγρικόλας, αυτό το θηρίο, διάταξε να αποδοθεί ο νεαρός μάρτυρας στη μητέρα του που ήταν εκεί. Τι κάνει, λοιπόν, η γενναία μάνα με τη γρανιτένια πίστη στον Χριστό; Φορτώνεται στην πλάτη το μισοπεθαμένο βλαστάρι της, για να το μεταφέρει έτσι πίσω από τις άμαξες που κουβαλούσαν τα σώματα των υπόλοιπων 39. Δεν ήθελε να χωριστεί ο Μελίτων από τους συναθλητές του. Δεν ήθελε το παιδί της να χάσει το στεφάνι του μαρτυρίου και την αιώνια αθανασία και δόξα.

Νά λοιπόν πώς υμνεί ο Άγιος Ρωμανός την αγιότητα των πρωταγωνιστών αυτού του περιστατικού (εδώ χρησιμοποιώ μια ελεύθερη προσέγγιση στην απόδοση από τα αρχαία∙ ο Άγιος να με συγχωρήσει αν αστοχώ):

Όλα τα πάθη νίκησε εκείνη η μητέρα σκώνοντας κειον που γέννησε κι αυτός ψυχορραγούσε.
Ότι όλ’ οι άλλοι πρόλαβαν τα έπαθλα να πάρουν της ατελεύτητης ζωής κι είν’ στον Χριστό αντάμα,
κι αυτή, τον γιο της όπως θώραγε ακόμα ν’ ανασαίνει, σε δάκρυα αναλύθηκε και δυνατά φωνάζει:
«Όπως παλιά σε γέννησα μ’ ωδίνες και με πόνο, έτσι και τώρα στην κοιλιά νομίζω σε βαστάζω.
Την πλάτη που σε κουβαλώ δεύτερη μήτρα κάνω.
Πρόφτασ’ αυτούς που πρόλαβαν, στάσου απάν’ στο θρόνο.
Σε περιμένει ο Χριστός.
Μην γελαστείς παιδί μου, χάρη σ’ αυτήν την πίστη μας παίρνετε το στεφάνι».

Για το τέλος, βάζω εδώ μια αποστροφή από τον ποιητικό λόγο του Στρατηγού Μακρυγιάννη παρμένη από το Οράματα και Θάματα: «…τριπόστατε Θεέ, να μας βγάλεις απ’ το σκότο το βαθύ και να μας φέρεις εις το φως σου το αληθινό της παντοδυναμίας σου και της βασιλείας σου, και να σώσεις, Σωτήρ, και να σώσεις, Σωτήρη, και να σώσεις, Σωτήρα, την ματοκυλισμένη μας πατρίδα και θρησκεία, γενικώς την δυστυχισμένη ανθρωπότη, οπού την τρώνε οι ανθρωποφάγοι τύραγνοι σαν σαλάτα…».

Αμήν…

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

(Εικ.: Χ.Κ)
ΓΝΩΜΕΣ

Μεταεθνοκρατικό αφήγημα των ΗΠΑ για την Τουρκία και τη Μέση Ανατολή

12/07/2025 - 9:35πμ
Ισραηλινό F-35 (φωτ.: EPA / Abir Sultan)
ΓΝΩΜΕΣ

Το Ισραήλ λέει «όχι» στην παράδοση των F-35 στην Τουρκία

11/07/2025 - 3:26μμ
Μικρογραφία από εβραϊκό θρησκευτικό κείμενο του 14ου αι. (Haggadah) που φυλάσσεται στη Βρετανική Βιβλιοθήκη (πηγή: commons.wikimedia.org)
ΓΝΩΜΕΣ

Στον Ισαάκ όταν ευλόγησε τον Ιακώβ (Μέρος Γ’)

8/07/2025 - 9:10πμ
Πανό με την ισραηλινή σημαία στο κτήριο που έπεσε ιρανικός βαλιστικός πύραυλος στις 15 Ιουνίου. Στο πανό γράφει «Το Μπατ Γιάμ είναι δυνατό. Το Ισραήλ κερδίζει!» (πηγή:
EPA/Abir Sultan)
ΓΝΩΜΕΣ

Το Ισραήλ κάνει «ταμείο» (2)

6/07/2025 - 3:26μμ
Yδρόγειος σφαίρα (φωτ.: Pixabay / Mark Robinson)
ΓΝΩΜΕΣ

Πώς επανασχεδιάζεται ο χάρτης της Μέσης Ανατολής

5/07/2025 - 9:25πμ
Ισραηλινή σημαία τοποθετημένη πάνω σε αυτοκίνητο που βρισκόταν στην πόλη Ραμάτ Γκαν της μητροπολιτικής περιοχής του Τελ Αβίβ, η οποία χτυπήθηκε από ιρανικό βαλλιστικό πύραυλο (φωτ.: EPA / Abir Sultan)
ΓΝΩΜΕΣ

Το Ισραήλ κάνει «ταμείο»

4/07/2025 - 4:00μμ
Έργο του Schnorr von Carolsfeld (πηγή: commons.wikimedia.org)
ΓΝΩΜΕΣ

Στον Ισαάκ όταν ευλόγησε τον Ιακώβ (Μέρος Β’)

1/07/2025 - 9:10πμ
Ντόναλντ Τραμπ και  Κυριάκος Μητσοτάκης πριν από συνάντησή τους στο Οβάλ Γραφείο και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ (εικ.: EPA/MICHAEL REYNOLDS/ EPA/ RAMON VAN FLYMEN)
ΓΝΩΜΕΣ

Τραμπ, Ερντογάν και Μητσοτάκης

29/06/2025 - 3:40μμ
Κυριάκος Μητσοτάκης και Μάκης Βορίδης στο υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου (φωτ.: EUROKINISSI / Τατιάνα Μπόλαρη)
ΓΝΩΜΕΣ

ΟΠΕΚΕΠΕ: Η πέτρα του σκανδάλου είναι ο κ. Μητσοτάκης

28/06/2025 - 9:49πμ
Στιγμιότυπο από τη συνάντηση Τραμπ-Ερντογάν στη Χάγη, στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ (φωτ.: Προεδρία της Δημοκρατίας της Τουρκίας)
ΓΝΩΜΕΣ

Περί σχέσεων Τραμπ-Ερντογάν

27/06/2025 - 4:10μμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

(Φωτ. αρχείου: ΑΠΕ-ΜΠΕ)

Ηλεία: Απόπειρα αρπαγής ανήλικης σε περιοχή της Ζαχάρως

1 ώρα πριν
Απίστευτο ενδιαφέρον έδειξαν τα παιδιά για όσα τους ενημέρωσε με έξυπνο τρόπο η δυναμική ομάδα της Ένωσης Ποντίων Νέας Σμύρνης - Αγίου Δημητρίου - Παλαιού Φαλήρου «Μαύρη Θάλασσα» (φωτ.: facebook.com/imavrithalassa

Η «Μαύρη Θάλασσα» άνοιξε παράθυρο στον Πόντο για τα παιδιά της Νέας Σμύρνης

2 ώρες πριν
(Φωτ.: amnesty.org)

Ιράν: Δημόσιος απαγχονισμός ενόχου για βιασμό και φόνο ενός μικρού κοριτσιού

2 ώρες πριν
Εθελοντική αιμοδοσία (φωτ. αρχείου: Eurokinissi/Γιάννης Παναγόπουλος)

Νοσοκομεία Θεσσαλονίκης: Ανάγκη για δεκάδες χιλιάδες μονάδες αίματος κάθε χρόνο

3 ώρες πριν
(Πηγή: RADIOTHIVA.gr)

Ριτσώνα: Φωτιά σε εργοστάσιο πλαστικών στη βιομηχανική περιοχή

4 ώρες πριν
Στο πρόσωπο του μητροπολίτη Πολυανής και Κιλκισίου Βαρθολομαίου είναι ζωγραφισμένη η αγαλλίαση του ανθρώπου που συναντά την πατρίδα του (φωτ.: facebook)

Κιλκισίου Βαρθολομαίος: Τα άγια χώματα του Πόντου μέσα από τα μάτια του

4 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign