Πολιούχος, κηδεμόνας της πόλης, ουρανοστεφής, αεικλεής, σωσίπατρις και φιλόπολις, μυροβλύτης και ιαματικός, ο Άγιος Δημήτριος λαμβάνει ανά τους αιώνες διαφορετικές μορφές και αγιογραφικούς τύπους καταδεικνύοντας τη συμβολική έκφραση του θριάμβου του μεγαλομάρτυρα εναντίον της φθοράς και του θανάτου, αλλά κυρίως τη μακροβιότητα μιας παράδοσης με βαθιές ρίζες που είχε αναπτυχθεί γύρω από το θάνατο και τα θαύματά του.
Επιφανής Ρωμαίος πολίτης ο οποίος –σύμφωνα με την παράδοση– θανατώθηκε στις αρχές του 4ου αιώνα μέσα στα ρωμαϊκά λουτρά της Θεσσαλονίκης από στρατιώτες του καίσαρα Γαλέριου Μαξιμιανού, ο Άγιος Δημήτριος απεικονίζεται ολόσωμος ή σε προτομή, με στρατιωτική περιβολή οπλίτη (10ος αιώνας), δεόμενος και σταυροφόρος, με εξαρτήματα οπλισμού (φαρέτρα και βέλη, ασπίδα και κράνος), ρωμαλέος και αυστηρός (κατά τον Μανουήλ Πανσέληνο ως τοιχογραφία στο πρωτάτο του Αγίου Όρους περί το 1290), λυγερόκορμος και ευγενικός (στο καθολικό της Μονής Χελανδαρίου περί το 1318), μάρτυρας και οπλίτης, έφιππος (στους παλαιολόγειους αλλά και τους μεταβυζαντινούς χρόνους), ακόμα και ένθρονος.
Τιμώντας τον πολιούχο της Θεσσαλονίκης, ο δήμος παρουσιάζει το σύνολο σχεδόν των μορφών που κατά καιρούς λαμβάνει ανά τους αιώνες στη μνημειακή ζωγραφική του Αγίου Όρους ο Άγιος Δημήτριος, παρουσιάζοντας απεικονίσεις του σε τοιχογραφίες, φορητές εικόνες, έργα μικροτεχνίας, χάρτινες εικόνες, χρυσοκεντήματα, μαρμαρογλυπτική κτλ.
Όλα τα έργα προέρχονται αποκλειστικά από τα Ιερά Καθιδρύματα του Αγίου Όρους.
Συνολικά, στο φουαγέ του Δημαρχείου Θεσσαλονίκης θα παρουσιάζονται από το ερχόμενο Σάββατο 26 Οκτωβρίου (ανήμερα της γιορτής του Αγίου Δημητρίου), 44 απεικονίσεις του, αντιπροσωπευτικές της απόδοσης της μορφής του πολιούχου της Θεσσαλονίκης και των καλλιτεχνικών «οπτικών» και μεταλλάξεων που υπέστη η μορφή του στην Αθωνική Πολιτεία, από τον 12ο έως τον 20ό αιώνα.
Πρόκειται για μέρος 150 συνολικά θεμάτων που καταγράφηκαν στη διάρκεια διετούς επιστημονικής έρευνας μελετητών της Αγιορειτικής Εστίας (2003-2005) που αφορούσε τη σχέση του Αγίου Δημητρίου με την Αθωνική Πολιτεία.
«Πρόθεση της Αγιορειτικής Εστίας και των συνεργατών της ήταν να συγκεντρωθούν όσο το δυνατό περισσότερες απεικονίσεις του αγίου, ανεξάρτητα από το είδος της τέχνης και την κατάσταση διατήρησής τους, προκειμένου να “στοιχειοθετηθεί” η ήδη γνωστή σχέση της Θεσσαλονίκης με το Άγιον Όρος και την τέχνη που αναπτύχθηκε εκεί ανά τους αιώνες, οι μεταλλάξεις των καλλιτεχνικών οπτικών, αλλά και το μέγεθος της άρρηκτης σχέσης της πόλης με τη μορφή του Αγίου-πολιούχου της» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο επιμελητής της έκθεσης Αναστάσιος Ντούρος, διευθυντής της Αγιορειτικής Εστίας.
Την έκθεση θα εγκαινιάσει ανήμερα της γιορτής του πολιούχου αγίου ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, στις 12:30 το μεσημέρι, στο φουαγέ του δημαρχείου. Οι 44 εικόνες και αγιογραφικά θέματα του Αγίου θα εκτίθενται έως τις 17 Νοεμβρίου.
- Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Β.Χ.
- Φωτογραφίες: Αγιορειτική Εστία Θεσσαλονίκης.