Πέντε μικροί δορυφόροι του Δία που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα «βαφτίστηκαν» επισήμως με ονόματα από την αρχαία ελληνική μυθολογία. Ο μεγαλύτερος πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος έχει 79 γνωστά φεγγάρια· τα 12 από αυτά εντοπίστηκαν το 2018 από τον αστρονόμο Σκοτ Σέπαρντ του Ινστιτούτου Επιστημών Κάρνεγκι της Ουάσινγκτον, και πλέον τα πέντε απέκτησαν επίσημα ονόματα από τη Διεθνή Αστρονομική Ένωση (ΔΑΕ).
Όταν ένας δορυφόρος ανακαλύπτεται, αρχικά παίρνει μια αλφαριθμητική ονομασία.
Οι επιστήμονες που κάνουν την ανακάλυψη έχουν το δικαίωμα να προτείνουν ονόματα, αλλά το τελικό λόγο έχει η αρμόδια επιτροπή ονοματοδοσίας της ΔΑΕ. Η τελευταία έχει ορίσει κανόνες για κάθε πλανήτη, οι οποίοι προσδιορίζουν το πώς μπορούν να ονομαστούν οι δορυφόροι του.
Στην περίπτωση του Δία τα φεγγάρια του υποχρεωτικά παίρνουν ονόματα από την ελληνική και ρωμαϊκή μυθολογία. Το Ινστιτούτο Κάρνεγκι διοργάνωσε φέτος σχετικό διαγωνισμό στον οποίο συμμετείχαν κυρίως παιδιά. Οι καλύτερες προτάσεις υποβλήθηκαν στη ΔΑΕ προς έγκριση.
Έτσι, δύο φεγγάρια, η Πανδία και η Έρσα (γνωστά μέχρι τώρα ως S/2017 J4 και S/2018 J1, αντιστοίχως) πήραν τα ονόματα δύο αδελφών, θυγατέρων του Δία και της θεάς Σελήνης. Η Πανδία, που θεωρείται και θεά της πανσελήνου, ήταν ένα από τα δημοφιλέστερα προτεινόμενα ονόματα.
Ένα τρίτο φεγγάρι, η Ειρήνη (S/2003 J5), πήρε το όνομα της κόρης του Δία και της θεάς της δικαιοσύνης Θέμιδος, ενώ άλλοι δύο δορυφόροι, η Φιλοφροσύνη και η Ευφήμη (S/2003 J15 και S/2003 J3), ονομάστηκαν από τις δύο αδελφές και εγγονές του Δία.
Μικροί δορυφόροι, όπως αυτοί οι πέντε, πιθανότατα αποτελούν απομεινάρια πολύ μεγαλύτερων ουράνιων σωμάτων που συνετρίβησαν πριν από πολύ καιρό και διαλύθηκαν. Θεωρείται σχεδόν σίγουρο ότι στο μέλλον οι αστρονόμοι θα βρουν και άλλους τέτοιους μικρούς δορυφόρους γύρω από τον γίγαντα Δία.
- Αναδημοσίευση από το ΑΠΕ-ΜΠΕ / Παύλος Δρακόπουλος.
