Η 5η διάσκεψη του προγράμματος για τα επτά πιο απειλούμενα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς πραγματοποιείται σήμερα στη Λευκωσία στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2018. Το πρόγραμμα έχει δημιουργηθεί από την Europa Nostra και το Ινστιτούτο της Ευρωπαϊκής Επενδυτικής Τράπεζας, με σκοπό την ενεργοποίηση των προσπαθειών για τη διάσωση των πιο απειλούμενων μνημείων και περιοχών πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης.
Στη διάσκεψη της Λευκωσίας θα λάβουν μέρος περίπου 100 προσωπικότητες από 20 χώρες της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένων επαγγελματιών, εθελοντών, αλλά και αρμοδίων στη λήψη αποφάσεων για θέματα πολιτιστικής κληρονομιάς.
Ο στόχος της διάσκεψης είναι τριπλός: αφενός να μοιραστούν τα όσα προέκυψαν από την έναρξη του προγράμματος το 2013 και να συζητήσουν τα επόμενα βήματα, παρουσιάζοντας ταυτόχρονα πολιτικές και δράσεις της ΕΕ για την απειλούμενη πολιτιστική κληρονομιά, καθώς και για υφιστάμενα συστήματα χρηματοδότησης. Δεύτερον, να γνωστοποιηθούν από τους νικητές των βραβείων της ΕΕ για το Βραβείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς / Europa Nostra παραδείγματα σχετικά με τις καλύτερες πρακτικές για τη διάσωση μνημείων που απειλούνται, και τρίτον να δοθεί έμφαση στην περίπτωση της «νεκρής ζώνης» στο ιστορικό κέντρο της Λευκωσίας, η οποία συμπεριλήφθηκε μεταξύ των επτά πιο απειλούμενων περιοχών πολιτιστικής κληρονομιάς για το 2018. Ως εκ τούτου, θα δοθεί ιδιαίτερη σημασία σε μια χώρα που ανήκει στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και έχει έρθει αντιμέτωπη με πολλές προκλήσεις.
Μεταξύ των ομιλητών θα είναι ο Γκι Κλος, εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Europa Nostra, η Ανδρούλλα Βασιλείου, αντιπρόεδρος της Europa Nostra, ο Χένρι φον Μπλούμενταλ, αντιπρύτανης του Ινστιτούτου της Ευρωπαϊκής Επενδυτικής Τράπεζας, η Βασιλική Αναστασιάδου, υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων της Κυπριακής Δημοκρατίας, και η Ελίζαμπεθ Σπέχαρ, ειδική αντιπρόσωπος στην Κύπρο. Εκ μέρους των δύο κοινοτήτων της Λευκωσίας, ο δήμαρχος Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης και ο δήμαρχος του κατεχόμενου τμήματος πόλης Μεχμέτ Χαρμαντζί θα λάβουν μέρος στη συζήτηση για την «νεκρή ζώνη». Στο πλαίσιο της διάσκεψης θα παρουσιαστεί φωτογραφική έκθεση για την «νεκρή ζώνη» του Ολλανδού φωτογράφου Ρόμαν Ρόμπρουκ.
Το κύριο μέρος των εργασιών της διάσκεψης θα γίνει στο Κέντρο Εικαστικών Τεχνών και Έρευνας (CVAR), νικητή του Grand Prix της Ευρωπαϊκής Ένωσης Europa Nostra 2017 για την Πολιτιστική Κληρονομία.
Το πρόγραμμα για τα επτά πιο απειλούμενα μνημεία εντοπίζει μνημεία και τοποθεσίες στην Ευρώπη και συμβάλλει στην ενεργοποίηση των προσπαθειών συνεργατών από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο για εξεύρεση ενός βιώσιμου μέλλοντος γι’ αυτές τις τοποθεσίες. Το πρόγραμμα ξεκίνησε το 2013 από τον οργανισμό Europa Nostra σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επενδυτική Τράπεζα (European Investment Bank Institute) ως ιδρυτικό εταίρο, και από την Τράπεζα Ανάπτυξης του Συμβουλίου της Ευρώπης ως συνεργάτη. Είναι εμπνευσμένο από ένα πετυχημένο παρόμοιο έργο της Εθνικής Αμερικανικής Επιτροπής (US National Trust for Historic Preservation) για τη διατήρηση ιστορικών μνημείων. Το πρόγραμμα για τα επτά πιο απειλούμενα μνημεία δεν είναι χρηματοδοτικό. Είναι ένας καταλύτης για ανάληψη δράσης και προωθεί «τη δύναμη του παραδείγματος». Υποστηρίζεται από το πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης Δημιουργική Ευρώπη ως μέρος του έργου δικτύωσης του οργανισμού Europa Nostra «Sharing Heritage – Sharing Values».
(Φωτ.: Europa Nostra)
Οι επτά πιο απειλούμενες τοποθεσίες πολιτιστικής κληρονομιάς για το 2018 είναι:
- Οι μεταβυζαντινές εκκλησίες στη Μοσχόπολη και το Βιθκούκι στην Αλβανία.
- Το ιστορικό κέντρο της Βιέννης στην Αυστρία.
- Το μνημείο Μπούζλουντζα στη Βουλγαρία.
- Το μοναστικό συγκρότημα του Αγίου Δαβίδ στην έρημο Γκαρέτζι της Γεωργίας.
- Το καζίνο της Κοστάντζας στη Ρουμανία.
- Το ελληνικό ορφανοτροφείο της Πριγκήπου στην Τουρκία.
- Το εργοστάσιο πάγου του Γκρίμσμπι στο Ηνωμένο Βασίλειο.
- Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Α. Βικέτος.