Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές (Πέμπτη 9/8, 16:00), η τουρκική λίρα χάνει 2,61% της αξίας της έναντι του δολαρίου και η σχέση των δύο νομισμάτων διαμορφώνεται ως εξής: Ένα δολάριο ίσον 5,4105 λίρες Τουρκίας.
Επίσης, σχεδόν την ίδια ώρα, ο μοναδικός αρμενικής καταγωγής βουλευτής στο τουρκικό κοινοβούλιο, ο οποίος εκλέχτηκε για δεύτερη φορά με το Κόμμα της Δημοκρατίας των Λαών (HDP), ο Γκάρο Παϊλάν, έγραψε σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης ότι το κατά κεφαλήν εισόδημα το 2008 στην Τουρκία ήταν 11.000 δολάρια, ενώ ο Ερντογάν είχε θέσει ως μείζονα εθνικό στόχο, το 2023, που συμπληρώνονται 100 χρόνια από την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας, το κατά κεφαλήν εισόδημα να ανέλθει στις 25.000 δολάρια! Ο αρμενικής καταγωγής βουλευτής υπενθύμιζε στον Ερντογάν ότι σήμερα, μετά την καταβαράθρωση της αξίας της τουρκικής λίρας, το κατά κεφαλήν εισόδημα στην Τουρκία έχει πέσει στις 7.200 δολάρια!
Επίσης να αναφέρουμε ότι στις 2 Ιανουαρίου 2017 ένα δολάριο ΗΠΑ είχε 3,51920 λίρες Τουρκίας και σήμερα 5,4105, που σημαίνει ότι το εθνικό νόμισμα της Τουρκίας έχει χάσει το 44% της αξίας του σε 19 μήνες.
Νομίζω ότι είναι περιττό να κάνουμε οικονομική ανάλυση, τα δεδομένα είναι τόσο εύγλωττα που τα λόγια περισσεύουν.
Φυσικά οι λόγοι δεν σχετίζονται αποκλειστικά με τις κυρώσεις που επιτέλους αποφάσισαν να επιβάλουν οι ΗΠΑ στην Τουρκία, για την απαράδεκτη πρακτική που έχει αρχίσει να εφαρμόζει με τις συλλήψεις ξένων υπηκόων τους οποίους κράτα ως ομήρους για να εκβιάζει απροκάλυπτα ξένες κυβερνήσεις και να εξασφαλίζει πολιτικά οφέλη.
Όμως στο άρθρο αυτό δεν θα αναφερθούμε στα δομικά προβλήματα της τουρκικής οικονομίας, που άλλωστε δεν είναι και της αρμοδιότητάς μας, αλλά στην εξέλιξη της κρίσης που έχει ξεσπάσει με την απόφαση της Τουρκίας να συλλάβει τον Αμερικανό πάστορα Άντριου Μπράνσον, τον Οκτώβριο του 2016.
Οι ΗΠΑ μέχρι πριν από λίγους μήνες προσπαθούσαν να λύσουν το πρόβλημα διά της διπλωματικής οδού και μέσω διαπραγματεύσεων, για να διαπιστώσουν ότι έχουν απέναντί τους μεγαλομανείς νεοοθωμανούς οι οποίοι, για να απελευθερώσουν τον πάστορα, ζητούσαν την έκδοση του Γκιουλέν, την απελευθέρωση του τραπεζίτη Ατίλα Χακάν, ο οποίος ξέπλενε ιρανικό χρήμα με την πολιτική κάλυψη του Ερντογάν μέσω της τράπεζας Halkbank, για την οποία ζητούσαν επίσης να μην της επιβληθούν κυρώσεις. Τέλος, με «εργαλείο» εκβιασμού τον Μπράνσον, οι Τούρκοι ζήτησαν –και πέτυχαν– την αποπομπή των Κούρδων του YPG από τη στρατηγικής σημασίας Ιεράπολη/Μένπετζ και τον έλεγχό της από κοινού με τους Αμερικανούς στρατιώτες, μοντέλο που ζητούν να εφαρμοστεί και για τις άλλες πόλεις ανατολικά του Ευφράτη που ελέγχουν οι Κούρδοι.
Και ενώ είχαν φτάσει σε ενός είδους συμφωνία, δηλαδή να απελευθερωθεί ο Μπράνσον, στη συνέχεια να επιστρέψει στην Τουρκία ο φυλακισμένος στις ΗΠΑ Ατίλα Χακάν και να μην επιβληθεί μεγάλο πρόστιμο στη Halkbank, και ενώ οι ΗΠΑ έπεισαν τον Νετανιάχου να απελευθερώσει μια Τουρκάλα που μετέφερε βοήθεια στη Χαμάς, το δικαστήριο της Σμύρνης, στις 18 Ιουλίου 2018, αντί να αποφασίσει την απελευθέρωσή του, αποφάσισε τη συνέχιση της προφυλάκισής του.
Εδώ να θυμίσουμε στους αναγνώστες μας την παροιμία που λέει ότι αν αποφασίσεις να τραβήξεις το σχοινί, πρέπει να υπολογίσεις αν κοπεί ποιος θα έχει τις βαρύτερες συνέπειες.
Εκεί λοιπόν, όπως φαίνεται εκ των πραγμάτων, το σχοινί κόπηκε και ξύπνησε μέσα στους Αμερικανούς κυβερνώντες και αξιωματούχος ο γνωστός καουμπόι του άγριου Φαρ Ουεστ.
Την επομένη της απόφασης του δικαστηρίου της Σμύρνης ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλτ Τραμπ έγραψε σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης: «Ο Ερντογάν δεν έκανε τίποτα για να αφεθεί ελεύθερος αυτός ο υπέροχος χριστιανός. Ο άνθρωπος αυτός δεν έχει κάνει τίποτα και η οικογένειά του τον έχει ανάγκη». Μετά από αυτό, το δικαστήριο της Σμύρνης, στις 25 Ιουλίου, αποφάσισε να μετατρέψει την προφυλάκιση του πάστορα σε κατ’ οίκον περιορισμό.
Όμως η κίνηση αυτή προφανώς θεωρήθηκε ως άλλη μια προσπάθεια διαχείρισης ή και εμπαιγμού των ΗΠΑ, και έτσι την επόμενη μέρα ο Τραμπ επανήλθε δριμύτερος με το εξής μήνυμα (και πάλι σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης): «Οι ΗΠΑ θα επιβάλουν βαριές κυρώσεις στην Τουρκία, επειδή κρατάει φυλακισμένο για μεγάλο χρονικό διάστημα τον Άντριου Μπράνσον».
Αυτό ήταν. Μετά τον Τραμπ τη σκυτάλη πήρε με ακόμα σκληρότερη δήλωση ο Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Μάικ Πενς, ο οποίος είναι εξέχον μέλος της Ευαγγελικής εκκλησίας, στην οποία ανήκει και ο Μπράνσον.
Ενώ η ισοτιμία δολαρίου-λίρας στις 26 Ιουλίου (οπότε ο Τραμπ δήλωσε ότι θα επιβληθούν κυρώσεις στην Τουρκία) ήταν 1:4,86, όταν την 1η Αυγούστου ανακοινώθηκαν οι κυρώσεις εις βάρος των υπουργών Εσωτερικών και Δικαιοσύνης της Τουρκίας, άρχισε η κατρακύλα και η ισοτιμία έγινε 1:5,06! Έκτοτε, και αφού η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας έκαψε πολλά δισ. από τα συναλλαγματικά αποθέματά της –που σύμφωνα με δημοσιεύματα είναι οριακά–, η ισοτιμία της λίρας ανεβοκατεβαίνει, μέχρι που όταν προχθές έφθασε το 1:5,45, η Τουρκία αποφάσισε να ρίξει… λευκή πετσέτα.
Τι σημαίνει αυτό;
Ο Ερντογάν αποφάσισε να ζητήσει από τις ΗΠΑ να γίνει δεκτή στην Ουάσινγκτον μια εννεαμελής αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον υφυπουργό Εξωτερικών Σεντάτ Ονάλ και στελέχη από τα υπουργεία Εξωτερικών, Δικαιοσύνης, Οικονομίας και Οικονομικών.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα έγκριτων αμερικανικών εφημερίδων αλλά και εφημερίδων της Τουρκίας, οι ΗΠΑ ακολουθούν σκληρή γραμμή, και στην πρώτη συνάντηση που έγινε χθες, Τετάρτη, απαίτησαν την άνευ όρων απελευθέρωση όχι μόνο του Μπράνσον, αλλά και άλλων 15 ατόμων. Πρόκειται για 12 υπηκόους των ΗΠΑ, δύο Τούρκους πολίτες που εργάζονταν σε προξενεία των ΗΠΑ στην Τουρκία και έναν τουρκικής καταγωγής υπάλληλο της NASA, που συνελήφθη ενώ πήγε στην Τουρκία για διακοπές.
Και σαν να μην έφθανε αυτό, οι Αμερικανοί ζήτησαν έγγραφη διαβεβαίωση από την Τουρκία για την απελευθέρωση των προαναφερθέντων.
Η τουρκική αντιπροσωπεία, υπό το βάρος των εξελίξεων στον οικονομικό τομέα, φέρεται να δίνει πλέον βαρύτητα στις κυρώσεις που θα αρχίσουν να ισχύουν εναντίον του Ιράν από τον προσεχή Νοέμβριο, από τις οποίες ζητεί να εξαιρεθεί η Τουρκία για τα συμβόλαια που είναι εν ισχύ και αφορούν προμήθεια πετρελαίου και φυσικού αερίου από το Ιράν.
Κλείνοντας να πούμε ότι η Τουρκία έχει ήδη πέσει η ίδια στο λάκκο που έσκαψε για τις ΗΠΑ. Φυλακισμένος δεν είναι μόνο ο Μπράνσον, αλλά και η ίδια η Τουρκία, η οποία πήγε για μαλλί και μάλλον βγαίνει όχι απλά κουρεμένη αλλά γουλί!
Να συμπληρώσουμε ότι έρχονται κι άλλα δύσκολα, τη φορά αυτή στη σχέση της με τη Ρωσία, και θα τα δούμε να εκτυλίσσονται στο Ιντλίμπ, το Αφρίν και την Αλ Μπαμπ, το επόμενο διάστημα, θέματα τα οποία θα θίξουμε στο άρθρο μας της Κυριακής.
Απλώς να κλείσουμε αυτό το μακροσκελές άρθρο με την υπογράμμιση ότι η τακτική που ακολουθεί η Ελλάδα στο θέμα των δυο φυλακισμένων αξιωματικών δεν είναι μόνο λανθασμένη, αλλά καταστροφική.
Εγκαταλείψτε την κι αρχίστε με ένα προξενείο. Κλείστε ένα προξενείο, κάντε λόμπι στην ΕΕ, τώρα που η Τουρκία την έχει ανάγκη, και θα δούμε αν αφήσει τα δυο παλληκάρια μας ελεύθερα ο Ερντογάν.
