Έμφαση στην έρευνα του ελληνισμού του Πόντου, της Ρωσίας και της πρώην ΕΣΣΔ από την Έδρα Ποντιακών Σπουδών

Μία επιτυχημένη ακαδημαϊκή χρονιά ολοκληρώθηκε πριν από λίγες ημέρες για την Έδρα Ποντιακών Σπουδών του Τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ, η οποία μετά από δύο εξάμηνα πλέον μετρά έναν χρόνο ζωής. Οι εγγραφές των φοιτητών και των φοιτητριών στα προπτυχιακά και μεταπτυχιακά μαθήματα ξεπέρασαν τις προσδοκίες, ενώ στα πρώτα «κέρδη» συγκαταλέγονται και η ανάπτυξη σχέσεων και συνεργασιών με άλλα πανεπιστημιακά ιδρύματα, ερευνητικά κέντρα και Αρχεία.

Το επόμενο ακαδημαϊκό έτος σχεδιάζεται ήδη η προσθήκη νέων διδακτικών αντικειμένων και η σταδιακή προσθήκη νέων θεματικών ενοτήτων, όπως είναι ο ελληνισμός της Ρωσίας και της πρώην ΕΣΣΔ.

Ιδιώτες, εκδότες και πνευματικά ιδρύματα έχουν ήδη δώσει έντυπο και ψηφιακό υλικό για τη συλλογή της Έδρας Ποντιακών Σπουδών, ενώ αναμένεται η ολοκλήρωση της διαδικασίας για την παραχώρηση από το Κέντρο Πολιτισμού Θεσσαλονίκης στο ΑΠΘ του Αρχείου Κέντρου Μαύρης Θάλασσας. Μέσα στο καλοκαίρι ξεκινά και η έρευνα γερμανικού αρχειακού υλικού για τον Πόντο, και το φθινόπωρο θα γίνει αντίστοιχη έρευνα στα τοπικά αρχεία της Ρωσίας για τον εντοπισμό φακέλων σχετικών με την παρουσία του ελληνισμού στα εδάφη της τσαρικής Ρωσίας και της πρώην ΕΣΣΔ.

Υπό την αιγίδα του Εργαστηρίου των Βοηθητικών Επιστημών της Ιστορίας του Τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας συγκροτήθηκε η εθελοντική ομάδα προφορικής ιστορίας, η οποία σε συνεργασία τόσο με το Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού όσο και με το Σύλλογο Μεσσιανού Γιαννιτσών ξεκίνησε να συγκεντρώνει μαρτυρίες για «τα παιδιά της Καλαμαριάς». Πρόκειται για παιδιά ποντιακών οικογενειών που τον χειμώνα του 1942 φιλοξενήθηκαν από οικογένειες σε χωριά της Μακεδονίας προκειμένου να σωθούν από την πείνα. Αντίστοιχα, το επόμενο ακαδημαϊκό έτος θα τρέξει το πρόγραμμα συγκέντρωσης μαρτυριών για τον ελληνισμό της Ρωσίας και της πρώην ΕΣΣΔ. Οι μαρτυρίες θα προέρχονται από ομογενείς που μένουν ακόμα στο εξωτερικό αλλά και από εκείνους που ήρθαν κυρίως στη βόρεια Ελλάδα στις αρχές της δεκαετίας του 1990.

Με επιστημονικό υπεύθυνο τον καθηγητή Αρχαίας Ιστορίας του ΑΠΘ Παντελή Νίγδελη ξεκίνησε να υλοποιείται και το τριετές ερευνητικό πρόγραμμα συγκέντρωσης, αποδελτίωσης και καταχώρισης σε ειδική βάση δεδομένων του διαθέσιμου αρχειακού υλικού για τη διαχρονική παρουσία του ελληνισμού στον γεωγραφικό Πόντιο και στη νότια Ρωσία. Ερευνητικά προγράμματα θα πραγματοποιηθούν από κοινού και με άλλα πανεπιστημιακά ιδρύματα, όπως το Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος, το Northeastern University της Βοστόνης, το ρωσικό Κρατικό Πανεπιστήμιο Pyatigorsk και το Κρατικό Πανεπιστήμιο Ερεβάν, και επιπλέον επιδίωξη είναι να προσκληθούν Έλληνες και ξένοι ακαδημαϊκοί για διαλέξεις πάνω σε εξειδικευμένα ιστορικά θέματα.