Κοινό ρήμα στην Κερασούντα, στα Κοτύωρα, στη Σάντα, στην Τραπεζούντα και στη Χαλδία είναι το «τονατεύω», σύμφωνα με το Ιστορικό λεξικό της ποντικής διαλέκτου του Άνθιμου Παπαδόπουλου.
Η κύρια σημασία του είναι ευπρεπίζω, στολίζω (τονατεύω τ’ οσπίτιν, είναι η έκφραση στα ποντιακά). Επίσης χρησιμοποιείται ειδικά για το μεγαλοπρεπές στρώσιμο του τραπεζιού· το ποντιακό μοιρολόι λέει τα εξής: αδά γάμος ’κι γίνεται, νυφίτζα ’κι στολίεται | τραπέζ’ ’κι τονακεύεται, καυκίν ’κι ποτισκάται.
Η μετοχή «τονατεμένος» σημαίνει τον στολισμένο. «Ας σ’ άσπρα κι ας σα κόκκινα είσαι ζωγραφισμέντζα | και με τα χάρεις τη θεού είσαι τονατεμέντζα», λέει το τραγούδι.
- Βρείτε, μάθετε και διαδώστε την έννοια ακόμα περισσότερων ποντιακών λέξεων και φράσεων στο λεξικό του pontos-news.gr.
