«Κάλαντα καλός καιρός πάντα και του χρόνου» είναι η ευχή που ακούγεται στα σπίτια των Ποντίων την παραμονή της Πρωτοχρονιάς. «Καλαντάζω» είναι το ρήμα που χρησιμοποιείται στην ποντιακή διάλεκτο για όσους λένε τα κάλαντα, λέξη που, σύμφωνα με το λεξικό του Άνθιμου Παπαδόπουλου, προέρχεται από το λατινικό calendae (νουμηνία).
Ωστόσο το καλαντάζω (αόριστος: εκαλαντίασα) σημαίνει και δίνω δώρα για τα κάλαντα (καλαντάζω τα παιδία, είναι η φράση).
Επίσης ο Άνθιμος Παπαδόπουλος καταγράφει τη φράση «καλαντάζω το πεγάδιν», η οποία περιγράφει το εξής έθιμο: Το βράδυ της Πρωτοχρονιάς οι Πόντιοι πήγαιναν στο «σπίτι» της νεράιδας –που δεν ήταν άλλο από το πηγάδι ή η βρύση–, και προσέφεραν είτε εδέσματα είτε ξηρούς καρπούς.
Σε χρήσεις που δεν έχουν σχέση με την Πρωτοχρονιά, «καλαντάζω τα μαλλία μου» σημαίνει ότι τα κόβω λίγο στις άκρες για να δυναμώσουν και να μεγαλώσουν πιο γρήγορα, ενώ το «εκαλαντίασα ’τον» σημαίνει ότι του έδωσα ένα γερό χέρι ξύλο.
- Βρείτε, μάθετε και διαδώστε την έννοια ακόμα περισσότερων ποντιακών λέξεων και φράσεων στο λεξικό του pontos-news.gr.