«Το Ισραήλ είναι ένα κράτος κατοχής και τρομοκρατίας, και επιβραβεύτηκε για τις τρομοκρατικές του ενέργειες με την απόφαση των ΗΠΑ για την Ιερουσαλήμ». Αυτή ήταν ίσως η πιο ενδιαφέρουσα αποστροφή στην ομιλία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά την έκτακτη σύνοδο του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας, που πραγματοποιείται στην Κωνσταντινούπολη.
Αφορμή είναι, φυσικά, η αναγνώριση από την Ουάσινγκτον της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ, γι’ αυτό και ο Τούρκος πρόεδρος απηύθυνε κάλεσμα να αναγνωριστεί η κατεχόμενη Ιερουσαλήμ ως η πρωτεύουσα της Παλαιστίνης. Παρόμοια πρόταση είχε καταθέσει νωρίτερα και ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
«Η Ιερουσαλήμ είναι η κόκκινη γραμμή μας», υποστήριξε ο Τούρκος πρόεδρος και ζήτησε από τις ΗΠΑ να πάρουν πίσω αυτήν την παράνομη και προκλητική απόφαση.
«Έγκλημα και κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου» χαρακτήρισε την απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ ο Παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς, ο οποίος πρόσθεσε ότι θα ζητήσει την ακύρωσή της από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Στιγμιότυπο από την έκτακτη σύνοδο του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας (φωτ.: EPA / Emrah Yorulmaz / Anadolu / Pool)
Διεθνείς αναλυτές, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, τονίζουν ότι η επίθεση εναντίον του Ισραήλ είναι μια προσπάθεια του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να κερδίσει πόντους στο εκλογικό σώμα, έστω και εάν οι σχέσεις των δύο χωρών είναι εξαιρετικά ευαίσθητες. Έτσι, ο Τούρκος πρόεδρος έχει αναλάβει το ρόλο του υπερασπιστή των καταπιεσμένων μουσουλμάνων, την ώρα που παραδοσιακοί μεγάλοι παίκτες της περιοχής, όπως η Σαουδική Αραβία και η Αίγυπτος, προς το παρόν έχουν αρκεστεί στις συνήθεις καταδίκες της μονομερούς αναγνώρισης της Ιερουσαλήμ, χωρίς να ανακοινώσουν συγκεκριμένα μέτρα.
Από πέρσι η Τουρκία και το Ισραήλ βρίσκονται σε μια διαδικασία εξομάλυνσης των σχέσεων που είχαν δεχθεί ισχυρό πλήγμα το 2010 μετά τη φονική ισραηλινή επιδρομή εναντίον πλοίου τουρκικής ΜΚΟ που κατευθυνόταν στη Λωρίδα της Γάζας. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που δεν κρύβει την υποστήριξη του προς τη Χαμάς, πλέον ασκεί πολιτική με το βλέμμα στις εσωτερικές εκλογές του Νοεμβρίου του 2019, καθώς τότε θα διεκδικήσει μία ακόμα προεδρική θητεία με τα ενισχυμένα προνόμια που προβλέπονται στο νέο Σύνταγμα.
(Φωτ.: EPA / Sedat Suna)
«Ο Ερντογάν διεξάγει ήδη εκστρατεία για το 2019», εκτιμά ο Άαρον Στάιν του Atlantic Council. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Σινάν Ουλγκέν, πρόεδρος του Κέντρου Οικονομικών και Εξωτερικής Πολιτικής (Edam), ο οποίος τονίζει ότι η ρητορική για το ζήτημα της Ιερουσαλήμ φανερώνει μια ευρύτερη αλλαγή προσέγγισης σε ό,τι αφορά την τουρκική εξωτερική πολιτική μετά την άνοδο στην εξουσία, το 2002, του ισλαμοσυντηρητικού AKP.
«Παραδοσιακά η Τουρκία ήταν ικανή να ασκεί μια διπλωματία αποκομμένη από υπολογισμούς εσωτερικής πολιτικής. Όμως αυτό άλλαξε ριζικά υπό το AKP, σε σημείο που οι περισσότερες από τις αποφάσεις εξωτερικής πολιτικής να οφείλονται πλέον σε εσωτερικούς υπολογισμούς», εξηγεί, και προσθέτει: «Μέσα απ’ αυτό το πρίσμα πρέπει να δούμε τις προσπάθειες των Τούρκων να ηγηθούν της εκστρατείας εναντίον της αμερικανικής απόφασης».