Για τους ευλογημένους καρπούς της υπακοής και της πειθαρχίας έχουμε αναφερθεί κατά καιρούς σε προηγούμενα άρθρα μας. Υπακοή στο λόγο του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και στα παραγγέλματα των Αγίων μας και στον πνευματικό μας. Υπακοή και πειθαρχία στους νόμους και στους κοινά συμφωνηθέντες κανόνες της Δημοκρατίας μας.
Φροντίσαμε, όμως, για να μην υπάρχουν παρεξηγήσεις, να ξεκαθαρίσουμε ακριβώς τι εννοούμε με τους όρους υπακοή και πειθαρχία.
Είπαμε, μάλιστα, πως για να καταλαβαινόμαστε θα πρέπει και αυτές τις έννοιες (όπως όλες) να τις κατανοήσουμε σε βάθος, γιατί η επιφανειακή σχέση μας μαζί τους είναι όχι απλώς άκαρπη, αλλά κι επικίνδυνη. Η σε βάθος αντίληψη όλων των αποχρώσεων αυτών των εννοιών μπορεί να γίνει αποτελεσματικά, μελετώντας τον τρόπο με τον οποίο τις έκαναν πράξη μέσα στη ζωή τους κυρίως οι Άγιοί μας, αλλά κι άλλοι σπουδαίοι και φωτισμένοι άνθρωποι.
Ο ελληνικός κι ορθόδοξος τρόπος και δρόμος αποθεώνει την ελευθερία του ατόμου. Κι ως τέτοιος δεν βασίζεται στην τυφλή πειθαρχία και στην αδιάκριτη υπακοή. Ο χρυσός κανόνας του μέτρου, η κρυστάλλινη λογική και ο αγιοπνευματικός φωτισμός δεν αφήνουν περιθώρια ούτε για δυτικότροπους σχολαστικισμούς ούτε για ανατολίτικες δουλοπρέπειες στην αντίληψη της ιεραρχίας.
Αυτές είναι που αφήνουν το χώρο να φυτρώνει ο ολοκληρωτισμός, σε όλες του τις εκδηλώσεις και τις εκφάνσεις. Όχι το ελληνορθόδοξο ήθος που, αντίθετα, είναι ο κύριος ιδεολογικός αντίπαλος του ολοκληρωτισμού και όλων των επίδοξων τυραννίσκων ή και των μεγαλύτερης εμβέλειας τυράννων και αυταρχικών συστημάτων.
Ο αυθεντικός δικός μας τρόπος και λογική δεν αφήνει απολύτως κανένα περιθώριο: είναι απόλυτα ξένος με την εκμετάλλευση του ανθρώπου από άλλον άνθρωπο.
Με τον επιτάφιο λόγο του ο Περικλής εξήγησε με επιχειρήματα το γιατί ο Αθηναίος πολίτης θα πρέπει να πολεμάει και να δίνει και τη ζωή του για την πατρίδα. Ζήτησε –όχι ως ανώτερος κυβερνήτης, αλλά ως ίσος προς ίσος με κάθε πολίτη– την εύλογη και όχι την τυφλή πειθαρχία και υπακοή του. Τα «θα το κάνεις γιατί το λέω εγώ» δεν περνάνε σ’ εμάς. Και μέσα στην Εκκλησία μας και μέσα στη δημοκρατία μας εμείς θέλουμε λογική, πειθώ, εξηγήσεις, επιχειρήματα και (προπαντός!) έργα. Γιατί όσο έτοιμοι είμαστε για υπακοή και πειθαρχία, άλλο τόσο είμαστε κι έτοιμοι για ανυπακοή, αντίδραση κι πανάσταση.
Ο αυθεντικός ελληνισμός (όχι ο αλλοιωμένος και ψευδεπίγραφος) είναι του «γεύσασθε και ίδετε», και δεν καταλαβαίνει ούτε από προπαγάνδες ούτε από παχιά λόγια ούτε από βαρύγδουπους τίτλους. Είμαστε παιδιά της χάριτος και όχι του νόμου, όπως μας τα εξηγεί και μας παραγγέλνει το σκεύος της εκλογής της Θείας Χάριτος, ο Απόστολος Παύλος. Κι έτσι είναι ξεκάθαρο για εμάς πως «τα ράσα δεν κάνουν τον παπά».
Εμείς δεν κυβερνιόμαστε ούτε με εντολές «από άμβωνος» ούτε με ιδεολογήματα, ούτε με διατάγματα παράλογα κι ανεξήγητα ούτε με τσαμπουκάδες. Εμείς είμαστε ελεύθεροι και περήφανοι πολίτες. Ο καλός μας ο Ζήκος τα λέει καλά στη θρυλική κωμωδία Της κακομοίρας: «πάρε με με το καλό, να γίνω μούσι να με ξουρίσεις». Και (το σημαντικότερο): δείξε μου έργα, δώσε μου το παράδειγμα.
Η παράδοσή μας είναι τα δέντρα να τα γνωρίζουμε όχι από το πόσο ψηλά και στολισμένα είναι, αλλά από τους καρπούς τους.
Ήξερα ένα παιδί στο Λύκειο που όταν οι άλλοι μαθητές πήγαν να κάνουν αποχή γιατί δεν θα μάς πήγαιναν εκδρομή, μπήκε μόνο του στο σχολείο να κάνει μάθημα κάτω από τις αποδοκιμασίες των συμμαθητών του. Κι ύστερα, όταν δόθηκε αποβολή σε έναν συμμαθητή μας επειδή είχε μούσι, ξεσήκωσε μόνος του όλους τους υπόλοιπους που πήγαν να μπουν για να κάνουν μάθημα σαν να μην συμβαίνει τίποτα, σε αποχή. Έτσι δίδαξε εκείνο το μικρό Ελληνόπουλο την εύλογη πειθαρχία και τη διακριτική ανυπακοή.
Η ελληνική κι ορθόδοξη παράδοσή μας, όσο χτίστηκε με την υπακοή, άλλο τόσο σμιλεύτηκε και με την ανυπακοή. «Πειθαρχείν δει Θεώ μάλλον ή ανθρώποις». Είσαι ιερέας και πιάνεις στα χέρια σου στη Θεία Λειτουργία τον Χριστό; Μάλιστα! Και το χέρι σκύβω και σου φιλώ και στρωτή μετάνοια να σου κάνω παππούλη μου. Αλλά θέλω να σε βλέπω, ως δέντρο με βαθιές ρίζες που είσαι εκ της θέσης σου, να παράγεις τους καρπούς του Αγίου Πνεύματος.
Εδώ και πολλά χρόνια οι καρποί που παράγει στην πατρίδα μας το δέντρο της εκλεγμένης πολιτικής ηγεσίας είναι σάπιοι, πικροί και δηλητηριώδεις. Όσο ποτέ άλλοτε χρειαζόμαστε στήριγμα από την Εκκλησία μας. Δεν μας αρκούν η χρηστή διαχείριση, το φιλανθρωπικό και το κοινωνικό έργο και τα συσσίτια.
Το άλλο είναι που χρειαζόμαστε πιο πολύ. Αγίους θέλουμε! Αυτό θέλουμε από τους ιερείς μας. Να το προσπαθήσουν να γίνουν Άγιοι, για να παραδειγματιστούμε όλοι και κυρίως η νεολαία μας.
Έτσι θα ακολουθήσει τους φωτισμένους ποιμένες η νεολαία μας με ευλογημένη κι εύλογη υπακοή. Βλέποντας, ψηλαφώντας, αναγνωρίζοντας τους υπερφυσικούς καρπούς του Αγίου Πνεύματος. Γι’ αυτό είναι ανήσυχη, μπερδεμένη κι αγχωμένη. Αυτό σας ζητάει, αλλά δεν ξέρει πώς ακριβώς να σας το πει. Ζητάει ό,τι ακριβώς ζητάει από όλους μας ο Κύριος: «Άγιοι γίνεσθε, ότι εγώ άγιος ειμί».
