Η Ιερά Βασιλική, Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή της Παναγίας Σουμελά στη Ματσούκα της Τραπεζούντας δεν είναι μόνο η μητέρα όλων των Πόντιων, αλλά αποτελεί και εξαιρετικά σημαντικό τουριστικό μνημείο για τη σύγχρονη Τουρκία καθώς είναι πηγή μεγάλων εσόδων. Όπως είναι φυσικό το κλείσιμο της μονής για εργασίες, από τις 22 Σεπτεμβρίου του 2015 –αναμένεται να ολοκληρωθούν πριν από τον Δεκαπενταύγουστο του 2018– έχει προκαλέσει τη δυσφορία όχι μόνο των Ποντίων γιατί εδώ και δύο χρόνια δεν τελείται λειτουργία τον Δεκαπενταύγουστο αλλά και των ντόπιων που έχουν υποστεί μεγάλη οικονομική ζημιά.
Λύση στο δεύτερο σκέλος του προβλήματος, δηλαδή στην απώλεια κερδών, φαίνεται πως βρήκε ο δήμαρχος της Νικοπόλεως του Πόντου, της Γαράσαρης, Σαχίν Γιλαντζί.
Μιλώντας σε δημοσιογράφους τουρκικών μέσων ενημέρωσης για τις εργασίες που είναι σε εξέλιξη στην Ιερά Μονή της Παναγίας Σουμελά, έσπευσε να πει ότι υπάρχει μια άλλη Σουμελά στα όρια του δήμου του, που περιμένει τον κόσμο, ξένους και ντόπιους, να την επισκεφθούν!
(Φωτ.: sabah.com.tr)
«Στη Νικόπολη υπάρχει το μοναστήρι της Παναγίας, που είναι αδελφό εκείνου της Παναγίας Σουμελά. Μαθαίνουμε ότι η Σουμελά, που εξασφαλίζει σοβαρό εισόδημα στην πατρίδα μας από τον τουρισμό που προσελκύει, θα παραμείνει κλειστή για τους επισκέπτες για πολύ καιρό, λόγω επισκευών. Εναλλακτικός τόπος επίσκεψης είναι η μονή της Παναγίας, στο Καγιάντιπι της Νικοπόλεως. Έχει μεγάλη αξία και περιμένουμε να την ανακαλύψουν οι τουρίστες και να δείξουν μεγάλο ενδιαφέρον» είπε ο Σαχίν Γιλαντζί.
Η Παναγία της Γαράσαρης, η θαυματουργή
Το μοναστήρι της Παναγίας της Γαράσαρης ανακαινίστηκε προσφάτως, μια και επί 10ετίες έστεκε ερειπωμένο, ωστόσο υπάρχουν πολλές ενστάσεις για το σχέδιο αναπαλαίωσης που υλοποιήθηκε αλλά και για το εάν η σημερινή μονή έχει σχέση με εκείνη που φρόντιζαν οι Έλληνες μέχρι το 1923. Βρίσκεται στο Καγιάντιπι, περίπου 11 χλμ ανατολικά του Σεμπίνκαραχισάρ (Νικόπολη), στην επαρχία Κερασούντας. Εκτείνεται σε τέσσερα επίπεδα και οι τοίχοι είναι καλυμμένοι με τοιχογραφίες.
Μετά το σεισμό του 1939 η μετάβαση στο μοναστήρι ήταν πολύ δύσκολη. Είναι το μεγαλύτερο φυσικό και λαξεμένο μοναστήρι στην Τουρκία μετά τη μονή της Παναγίας Σουμελά.
Κατασκευάστηκε το 454 από τον Ιωάννη τον Ησυχαστή στο βράχο της Αναλήψεως και λειτούργησε μέχρι το 481.
(Φωτ.: sehriyesil.com)
Επαναλειτούργησε 13 αιώνες μετά από τον Ιωαννίκιο Θωμαΐδη, που καταγόταν από το χωριό Χάχαβλα. Στο μοναστήρι ανέβαινε κανείς από το ελικοειδές μονοπάτι που υπάρχει ακόμα. Κόσμος επισκεπτόταν τη μονή της Παναγίας όλο το χρόνο γιατί θεωρούνταν θαυματουργή.
Μετά τη Γενοκτονία, στο μοναστήρι παρέμειναν οι μοναχοί έως το 1924. Φεύγοντας πήραν μαζί τους ιερά κειμήλια, που στη συνέχεια τοποθετήθηκαν σε εκκλησίες στην Καβάλα.
Όταν πια το μοναστήρι ερήμωσε, αφέθηκε μέχρι που κατάρρευσε στο μεγαλύτερο μέρος του.
(Φωτ.: giresunblog.com)
Πριν από μερικά χρόνια τέθηκε σε εφαρμογή σχέδιο διάσωσης και αναπαλαίωσης του ιστορικού κτηρίου και μόλις προσφάτως άνοιξε εκ νέου τις πύλες του για τους επισκέπτες. Εάν ο δήμαρχος της Νικοπόλεως καταφέρει να πείσει τους τουρίστες να επισκέπτονται την περιοχή για να δουν το μοναστήρι ως «αδελφό» της Παναγίας Σουμελά, θα ενισχύσει οικονομικά τόσο την πόλη όσο και τους επιχειρηματίες της. Ακόμα μία απόδειξη, ότι τα ελληνικά μοναστήρια και μνημεία εξακολουθούν να συμβάλλουν οικονομικά στην ανάπτυξη της Τουρκίας.