Ένα από τα σπουδαιότερα μυστήρια της Εκκλησίας είναι η βάπτιση, τα φωτίσια, όπως λέγεται στον Πόντο. Ήταν πολύ σημαντικό να βαπτισθεί κάποιο παιδί μόλις γεννηθεί, συνήθως 15-40 μέρες μετά.
Η παράδοση θέλει το πρώτο παιδί ενός αντρόγυνου να το βαπτίζει ο κουμπάρος του, εκείνος που τους στεφάνωσε. Όλοι όμως οι υποψήφιοι ανάδοχοι είχαν το νου τους, μόλις γεννιόταν το παιδί να στείλουν γάλα στη λεχώνα.
Αν οι γονείς για οποιονδήποτε λόγο ήθελαν να κάμουν κουμπάρο έναν πού δεν το είχε ζητήσει, τότε άσχετα με τους τυχόν άλλους υποψήφιους, μόλις γεννιότανε το παιδί του έστελναν με τη μαμή μια λαμπάδα κι ένα μεταξωτό μαντίλι, και του ’λεγε: Έστειλαν εσέ την λαμπάδαν ας ση (τάδε), να βαφτί’εις το μωρόν ατουν. Η μαμή για τον κόπο της έπαιρνε φιλοδώρημα χρηματικό παχσούσ’. Επίσης, αν κάποιο άτομο ήθελε πάση θυσία να προτιμηθεί από τους γονείς για νονός, τότε ευθύς μετά τη γέννα έπρεπε να στείλει ένα ποτήρι λάδι, που οι γονείς έπρεπε να το δεχθούν. Αυτόματα δεν μπορούσαν να κάνουν χρήση της λαμπάδας. Επικρατούσε δηλαδή το δόγμα: Η λαμπάδα ’κί νικά τ’ ελάδ’.
Συνήθως στο πρώτο παιδί, αν ήταν αγόρι, δινόταν το όνομα του παππού, αν ήταν κορίτσι το όνομα της γιαγιάς, ενώ στα επόμενα παιδιά το όνομα το έδινε ο νονός ή η νονά – ο «δεξάμενος ή η δεξαμέντσα». Ο σεβασμός στο πρόσωπο του νονού και της νονάς στον Πόντο ήταν ένα αίσθημα σημαντικό, πράγμα που σπανίζει στις μέρες μας.
Το βάπτισμα γινόταν στην εκκλησία με τη μητέρα να μην παρευρίσκεται στο μυστήριο. Όταν ο νονός έφερνε το παιδί στο σπίτι, για να το παραδώσει στη μητέρα, έπρεπε αυτή να κάνει τρεις μετάνοιες, σε ένδειξη σεβασμού.
Ύστερα ακολουθούσε τραπέζι και γλέντι στο σπίτι των γονιών. Τα έξοδα της βάπτισης τα αναλάμβανε ο νονός, καθώς και τα πρώτα ρούχα του παιδιού. Αργότερα θα του αγόραζε ολόκληρη φορεσιά αλλά και θα δώριζε χρήματα στο βαφτισιμιό του. Στις τρεις μέρες μετά τη βάπτιση γινόταν η απόλουση του βρέφους για να καθαριστεί από το λάδι. Τότε οι παρευρισκόμενοι έριχναν χρήματα μέσα στη σκάφη. Μια βδομάδα μετά τη βάπτιση, για να τιμήσουν τον κουμπάρο, οι γονείς παρέθεταν τραπέζι στον ίδιο και την οικογένειά του.
Αυτές τις εικόνες αλλά και άλλες πολλές μετέφερε ο Σύλλογος Ποντίων «Αργοναύται-Κομνηνοί» την Κυριακή 4 Ιουνίου στην αίθουσα «Άγγελος Δεληγιώργης», κατά την τελετή αποφοίτησης της χορευτικής ομάδας 2015-2017, παρουσία μελών και φίλων. Κάθε χρόνο τα μέλη της ομάδας παρουσιάζουν και ένα διαφορετικό έθιμο, αποδεικνύοντας ότι ο χορός είναι μόνο ένα μέρος της συλλογικής ταυτότητας των Ποντίων.
Την εκδήλωση άνοιξε και χαιρέτισε ο πρόεδρος του Συλλόγου Θεόφιλος Καστανίδης, και στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε η απονομή των αναμνηστικών διπλωμάτων στους χορευτές για τη συμμετοχή τους στα τμήματα εκμάθησης ποντιακών χορών.
- Δείτε το πλούσιο φωτογραφικό αφιέρωμα του Συλλόγου Ποντίων «Αργοναύται-Κομνηνοί».