Την εξαιρετική σημασία της εγγραφής του εθιμικού δρώμενου των Μωμόγερων στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, αλλά και την ανάγκη να αξιοποιηθεί αυτή στο έπακρο, με στόχο και την ανάπτυξη της ΠΕ Κοζάνης, τόνισαν όλοι οι ομιλητές στη τελετή παράδοσης του αποδεικτικού της εγγραφής, την Τετάρτη 15 Φεβρουαρίου, η οποία οργανώθηκε στο υπουργείο Πολιτισμού.
Με ιδιαίτερο ενθουσιασμό για την αξία της διατήρησης του εθιμικού δρώμενου μίλησε η υπουργός Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου, καλωσορίζοντας στην εκδήλωση τους δημάρχους Κοζάνης Λευτέρη Ιωαννίδη και Εορδαίας Σάββα Ζαμανίδη, αλλά και τον πρόεδρο του Ελληνικού Σωματείου Διάσωσης & Διάδοσης της Πολιτιστικής μας Κληρονομιάς «Οι Μωμόγεροι» Κώστα Αλεξανδρίδη, ο οποίος συνέβαλε τα μέγιστα στην υλοποίηση του όλου εγχειρήματος.
Η υπουργός εξήρε τη σημασία που έχουν «τα δρώμενα, οι γιορτές, οι τελετουργίες και τα πανηγύρια ως συστατικό της πολιτιστική μας ταυτότητας και της συλλογικής μνήμης, ως εκφάνσεις του συλλογικού βίου που έρχονται από πολύ μακριά». Υπογράμμισε δε ότι το δρώμενο των Μωμόγερων δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζεται «ως φοκλόρ, αλλά ως βαθιά εκδήλωση της αίσθησης της ταυτότητας, της μνήμης και της επιθυμίας των ανθρώπων που το διασώζουν να παραμείνει ζωντανό».
Σημείωσε επίσης ότι οι Μωμόγεροι είναι «από τα σημαντικότερα στοιχεία συλλογικής ταυτότητας και αυτοπροσδριορισμού των Ποντίων», όχι μόνο στα οκτώ χωριά που διατηρούν το έθιμο, αλλά στις ποντιακές κοινότητες σε ολόκληρη τη Γη, υπογραμμίζοντας ότι οι Πόντιοι είναι «περήφανοι φορείς λαϊκών παραδόσεων βαθιά ριζωμένων στο χρόνο».
Λ. Ιωαννίδης, Λ. Κονιόρδου, Σ. Ζαμανίδης, Μ. Βλασάκη
Εξέφρασε επίσης ευχαριστίες σε όλους τους ανθρώπους που συνέβαλαν στην εγγραφή του δρώμενου στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO και κυρίως στους κατοίκους των οκτώ χωριών της Κοζάνης (Τετράλοφος, Άγιος Δημήτριος, Αλωνάκια, Σκήτη, Πρωτοχώρι, Κομνηνά, Ασβεστόπετρα, Καρυοχώρι – τα οποία ανέφερε ένα προς ένα), που έχουν καταφέρει να το διατηρήσουν ζωντανό.
Τέλος, υποστήριξε ότι έχει εξαιρετική σημασία η συγκεκριμένη εγγραφή να αγκαλιαστεί από την Τοπική Αυτοδιοίκηση και όλους τους φορείς.
Με στόχο οι Μωμόγεροι να μπουν, όπως είπε χαρακτηριστικά, στο χάρτη του πολιτισμού και να αποτελέσουν προορισμό όχι μόνο για τους Έλληνες, αλλά για όλο τον κόσμο.
Κώστας Αλεξανδρίδης
Ο πρόεδρος του Ελληνικού Σωματείου Διάσωσης & Διάδοσης της Πολιτιστικής μας Κληρονομιάς «Οι Μωμόγεροι» Κώστας Αλεξανδρίδης, η συμβολή του οποίου όπως και της συζύγου του, λαογράφου Μυροφόρας Ευσταθιάδου, υπήρξε καθοριστική στην προώθηση του θέματος, τόνισε πόσο σημαντικό είναι το γεγονός ότι οι Μωμόγεροι επιβίωσαν ανάμεσα σε τρεις μεγάλες χριστιανικές γιορτές, (Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά, Θεοφάνια).
Δήλωσε δε ιδιαίτερα χαρούμενος και δικαιωμένος για την κατάληξη του εγχειρήματος και κάλεσε όλους τους Έλληνες και κυρίως τους Ποντίους να το χαρούν, δεδομένου, όπως είπε, ότι πρώτοι οι Έλληνες του Πόντου κατάφεραν να εγγράψουν στον κατάλογο της UNESCO ένα τέτοιο έθιμο, μεταξύ πολλών που διατηρούνται στον μικρασιατικό, τον βαλκανικό αλλά και τον ευρωπαϊκό χώρο.
Έχει ιδιαίτερη σημασία ότι ενεγράφη ένα έθιμο ξεριζωμένο, είπε χαρακτηριστικά, προαναγγέλλοντας ότι έχει αναληφθεί πρωτοβουλία να αναδειχθεί η διασύνδεση αυτών των εθίμων που αναβιώνουν σε όλες αυτές τις περιοχές.
Οι δήμαρχοι Κοζάνης και Εορδαίας με τη σειρά τους, οι οποίοι επίσης παρέλαβαν από τα χέρια της υπουργού το αποδεικτικό της εγγραφής του δρώμενου στον κατάλογο της UNESCO, ευχαρίστησαν όλους τους εμπλεκόμενους για τη συμβολή τους στο επίτευγμα και δεσμεύτηκαν να κάνουν ό,τι είναι δυνατό για την καλύτερη αξιοποίηση του θετικού αυτού αποτελέσματος.
«Είναι μεγάλη η ευθύνη και το βάρος να ανταποκριθεί η Τοπική Αυτοδιοίκηση στο γεγονός αυτό και θα ανταποκριθούμε με μια καλή συνεργασία όλων των φορέων», τόνισε ο δήμαρχος Κοζάνης Λευτέρης Ιωαννίδης, υπογραμμίζοντας ότι πρόκειται για «μια σημαντική και ιστορική στιγμή για την ευρύτερη περιοχή της Κοζάνης και για ολόκληρη τη Δυτική Μακεδονία».
Ο δήμαρχος Εορδαίας Σάββας Ζαμανίδης στάθηκε στο γεγονός ότι οι Μωμόγεροι κατάφεραν να επιβιώσουν και στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας, σημειώνοντας με έμφαση: «Αυτά τα έθιμα μαζί με την Ορθοδοξία διατήρησαν το έθνος μας ζωντανό αυτά τα 400 χρόνια». Ανήγγειλε δε ότι σε συνεργασία με το Δήμο Κοζάνης έχουν ήδη αναλάβει πρωτοβουλίες για να αξιοποιηθεί η εγγραφή του εθίμου των Μωμόγερων με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Η επικεφαλής της Διεύθυνσης Νεότερου Πολιτιστικού Αποθέματος και Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (ΔΝΠΑΑΠΚ) του υπουργείου Σταυρούλα Φωτοπούλου έκανε μια μικρή αναδρομή από τη σύλληψη της ιδέας της εγγραφής του δρώμενου από την επίκουρη καθηγήτρια Λαογραφίας Ρέα Κακάμπουρα, τη συμβολή του Κώστα Αλεξανδρίδη και της Μυροφόρας Ευσταθιάδου στην υλοποίησή της, μέχρι την τελική επιτυχία του εγχειρήματος.
Οι παριστάμενοι τέλος είχαν την ευκαιρία να απολαύσουν το βίντεο για το δρώμενο των Μωμόγερων που παρουσιάστηκε στην ετήσια συνεδρίαση της Διακυβερνητικής Επιτροπής της UNESCO, για την υποστήριξη του φακέλου της ελληνικής υποψηφιότητας.
Στην εκδήλωση παρέστησαν επίσης οι βουλευτές Κοζάνης Δημήτρης Δημητριάδης και Γιάννης Θεοφύλακτος, ο πρόεδρος του ΣΠΟΣ Ν. Ελλάδος και Νήσων Γιώργος Βαρυθυμιάδης, η αντιπρόεδρος της ΠΟΕ Αθηνά Σωτηριάδου και στελέχη του υπουργείου.
Ρεπορτάζ, φωτογραφίες: Κατερίνα Καρύγιαννη.