5 πιθανά σενάρια για την περίπτωση Brexit

Με… κομμένη την ανάσα περιμένει η Ευρώπη το δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αν και μετά τη δολοφονία της Τζο Κοξ, η οποία είχε ταχθεί υπέρ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η παραμονή στην Ένωση (το Bremain, όπως ονομάζεται εν συντομία) έρχεται πρώτο στις δημοσκοπήσεις, εντούτοις η έξοδος (το Brexit) είναι σε… απόσταση αναπνοής.

Αναλυτές επεξεργάζονται πέντε σενάρια σε περίπτωση που οι Βρετανοί αποφασίσουν να πάρουν διαζύγιο από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Παραίτηση του πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον
Ο Βρετανός πρωθυπουργός έχει διαβεβαιώσει ότι θα παραμείνει στην εξουσία «ό,τι και αν συμβεί. Πρόκειται ωστόσο για μια δέσμευση σχεδόν χωρίς αντίκρισμα, καθώς σύμφωνα με τον βαρόνο των Τόρις, Κένεθ Κλάρκ, ο οποίος εκφράζει τη γενική παραδοχή, σε περίπτωση εξόδου ο Ντέιβιντ Κάμερον «δεν θα αντέξει ούτε 30 δευτερόλεπτα».

Ο Μπόρις Τζόνσον μιλά στο Μάντσεστερ, σε συγκέντρωση υπέρ του Brexit (φωτ.: EPA / Nigel Roddis)

Προκηρύσσοντας το δημοψήφισμα και διεξάγοντας στη συνέχεια λυσσώδη καμπάνια υπέρ του Bremain, ο πρωθυπουργός της Βρετανίας έπαιξε την αξιοπιστία του. Σε περίπτωση αποχώρησής του οι Τόρις θα κληθούν να ορίσουν διάδοχο. Ο επικεφαλής της καμπάνιας υπέρ του Brexit, και πρώην δήμαρχος του Λονδίνου, Μπόρις Τζόνσον, εμφανίζεται ως αυτονόητη επιλογή.

Διασπαστικές τάσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο, με τη Σκωτία και τη Βόρεια Ιρλανδία υπέρ της παραμονής
Η πρωθυπουργός της Σκωτίας Νίκολα Στέρτζον επαναλαμβάνει ότι μία ψήφος υπέρ του Brexit, στην περίπτωση που η παραδοσιακά φιλοευρωπαϊκή Σκωτία ταχθεί υπέρ της παραμονής, θα μπορούσε να πυροδοτήσει διαδικασία νέου δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία, μετά την ψηφοφορία του 2014. Όμως δεν είναι βέβαιο ότι οι Σκωτσέζοι συμφωνούν με ένα τέτοιο σενάριο, σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση.

Όσο για τη Βόρεια Ιρλανδία, ένα Brexit θα την απομόνωνε από τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας, μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γεγονός που θα μπορούσε να πυροδοτήσει εντάσεις σε μια περιοχή με πολύ εύθραυστες πολιτικές ισορροπίες.

Οι Βρυξέλλες έχουν διοχετεύσει δισεκατομμύρια ευρώ για να υποστηρίξουν τις ειρηνευτικές συμφωνίες του 1998 έπειτα από συγκρούσεις τριών δεκαετιών μεταξύ καθολικών εθνικιστών (που θεωρούν την Ευρωπαϊκή Ένωση αντίβαρο στην βρετανική κυβέρνηση), και προτεσταντών φιλοβρετανών.

«Θέλουμε τη χώρα μας πίσω. Ψηφίστε να φύγουμε», γράφει το πλακάτ στο ποδήλατο (φωτ.: EPA / Facundo Arrizabalaga)

Ένα πολύπλοκο διαζύγιο, μια αβέβαιη έκβαση
Η χώρα θα ξεκινήσει πολύπλοκες διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση –διάρκειας το πολύ δύο ετών–, για να καθορισθούν οι όροι πρόσβασης στην κοινή αγορά. Επί δύο χρόνια, τίποτε δεν αλλάζει. Πολλά σενάρια, ωστόσο, είναι πιθανά για τη συνέχεια. Παραμονή στην ενιαία αγορά, αμοιβαία επωφελής, αλλά με ποιους όρους;

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ έχει προειδοποιήσει ότι «το Ηνωμένο Βασίλειο θα είναι μία τρίτη χώρα που δεν θα τη χαϊδεύουμε».

Για την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση ένα Brexit θα αποτελούσε μόνιμη απειλή διάλυσης καθώς και άλλες χώρες θα μπορούσαν να ακολουθήσουν το παράδειγμα του Ηνωμένου Βασιλείου.

Βρετανός κοιτά έξω από ανταλλακτήριο την ισοτιμία δολαρίου-ευρώ (φωτ.: EPA / Andy Rain)

Μια δύσκολη οικονομική μετάβαση, μέχρι την ύφεση
Το σοκ στις αγορές θα είναι άμεσο μόλις γίνει γνωστό το αποτέλεσμα. Όλα τα σενάρια των διεθνών και κυβερνητικών οικονομικών θεσμών είναι… μαύρα για μία διετία. Μελέτη της τράπεζας HSBC προβλέπει πτώση κατά 15% έως 20% της αγγλικής λίρας, πληθωρισμό 5% και απώλεια 1% έως 15% του ΑΕΠ.

Το City θα χάσει το «ευρωπαϊκό διαβατήριό» του και πολλές εταιρείες, ανάμεσά τους η τράπεζα JPMorgan και η αγγλική HSBC, έχουν ανακοινώσει ότι θα μεταφέρουν χιλιάδες θέσεις εργασίας στο Παρίσι και τη Φρανκφούρτη.

Περιορισμό των Ευρωπαίων μεταναστών επιθυμούν οι υπέρμαχοι του Brexit (φωτ.: EPA / Nigel Roddis)

Σκλήρυνση της μεταναστατευτικής πολιτικής
Η μετανάστευση υπήρξε το κεντρικό θέμα της καμπάνιας των υποστηρικτών του Brexit. Έχουν ήδη ανακοινώσει την πρόθεσή τους να θέσουν σε εφαρμογή ένα σύστημα μετανάστευσης κατά το αυστραλιανό μοντέλο, όπου κάθε αίτηση για άδεια παραμονής στο Ηνωμένο Βασίλειο θα αντιμετωπίζεται με βάση τα προσόντα του αιτούντος.

Μόλις ολοκληρωθεί το διαζύγιο με την Ένωση, που θα θέτει τέλος στην ελεύθερη κυκλοφορία των Ευρωπαίων πολιτών, τίποτε δεν θα εμποδίζει πλέον την εφαρμογή αυτής της πολιτικής με στόχο τον περιορισμό της ροής Ευρωπαίων μεταναστών, κάτι που αφορά κυρίως αυτούς που προέρχονται από χώρες της ανατολικής Ευρώπης.