Ένα ηχηρό μήνυμα-προειδοποίηση προς τους απανταχού Ποντίους, αλλά και όλους όσοι ασχολούνται με τον πολιτισμό, έστειλε ο δρ χημικός μηχανικός και ερευνητής Δημήτρης Μαντζούρης από το βήμα του 1ου Επιστημονικού Συμποσίου Ποντιακού Ελληνισμού, στο οποίο μίλησε με θέμα «Τουρκόφωνη παράδοση τουρκόφωνων και ποντιόφωνων χριστιανικών κοινοτήτων στον Πόντο».
«Ένα μεγάλο μέρος της ποντιακής παράδοσης βρίσκεται ακόμα στην αφάνεια και πρέπει να βιαστούμε να το ανακαλύψουμε πριν να είναι αργά» δήλωσε εμφατικά.
Πολλοί χάρτες έχουν καθορίσει ενδεικτικά τα σύνορα του Πόντου· όμως, σημείωσε ο Δ. Μαντζούρης, τα πολιτισμικά του όρια είναι πολύ πιο διευρυμένα και καλύπτουν μεγαλύτερη γεωγραφική έκταση. Σε όλες τις περιοχές του Πόντου επικρατεί μεγάλη ποικιλομορφία των πολιτισμικών χαρακτηριστικών και υπάρχουν διαφορές στα έθιμα, στη γλώσσα, στη μουσική, στο χορό και στη φορεσιά.
«Εντούτοις, συνεχίζει να προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι μεταξύ των Ποντίων, εντονότατα μέχρι περίπου και τη δεκαετία του ’90, κυριαρχεί η αίσθηση ενός ισοπεδωτικά ενιαίου πολιτισμού, χωρίς αποχρώσεις και παραλλαγές».
Ο χάρτης του Πόντου, που παρουσίασε ο Δημήτρης Μαντζούρης κατά την εισήγησή του
Γίνεται προσπάθεια κυρίως από τους χοροδιδασκάλους να αναδείξουν την πολυμορφία της ποντιακής παράδοσης μέσω της παρουσίασης του χορευτικού ρεπερτορίου διάφορων περιοχών του Πόντου, όμως αυτή η συλλογή λαογραφικού υλικού αφορά μόνο τις ποντιόφωνες περιοχές και όχι τις τουρκόφωνες.
«Σταδιακά καθιερώνεται στη συνείδηση σημαντικής μερίδας Ποντίων η εικόνα ότι οι τουρκόφωνοι πληθυσμοί δεν είναι ποντιακοί. Αυτό αναγκάζει τους ίδιους τους τουρκόφωνους να επιδοθούν σε έναν αγώνα απόκρυψης αυτής τους της ιδιαιτερότητας».
Με αυτόν τον τρόπο αποκρύπτεται ένα μεγάλο μέρος της ζωής των τουρκόφωνων Ποντίων. Επομένως, κατά τη γνώμη του ερευνητή, «δεν μπορεί να υπάρξει μια σαφής συνολική εικόνα της ποντιακής μουσικοχορευτικής παράδοσης και των αποχρώσεων της». Γι’ αυτό θεωρεί απαραίτητη την άμεση συλλογή στοιχείων για αυτούς τους πληθυσμούς, καθώς «ο χρόνος είναι πλέον εχθρός παρά σύμμαχος».
Κωνσταντίνος Τσενκελίδης
