Έχοντας ανά χείρας το αυθεντικό χειρόγραφο του Θεόδωρου Κανονίδη, που χρονολογείται στο 1930 και το οποίο έφεραν μαζί τους Πόντιοι από το χωριό Χαραμπά της Τσάλκας, η θεατρική ομάδα του Συλλόγου Ποντίων Νομού Ροδόπης «Τραπεζούντα» ανέβασε μια παραλλαγή του έργου Τη Τρίχας το γεφύρ’. Βοηθούντος του καλού καιρού, η μουσικοχορευτική παράσταση δόθηκε το Σάββατο 14 Νοεμβρίου στην πλατεία του οικισμού των Παγουρίων.
Το ανέβασμα του συγκεκριμένου έργου, καθώς και η αναβίωση του εθίμου των Μωμόγερων, χρηματοδοτήθηκαν από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα LEADER μέσω της Αναπτυξιακής Ροδόπης.
Αυτή ήταν η έκτη παράσταση που έδωσε η θεατρική ομάδα του συλλόγου, με τη συμμετοχή και παιδιών. Την επιμέλεια είχε η Όλγα Αυγητίδου, η οποία εκτός από υπεύθυνη της ομάδας είναι συγγραφέας του μυθιστορήματος Η ζωή μ’ έν’ ‘ς σα χέρια σ’, καθώς και δύο θεατρικών, όλα γραμμένα στην ποντιακή διάλεκτο. Μάλιστα, η επόμενη παράσταση που είναι στα σκαριά είναι μια ποντιακή εκδοχή του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας, πάλι σε κείμενα της Όλγας Αυγητίδου.
Το έργο του Θεόδωρου Κανονίδη
«Τη Τρίχας το γεφύρ’» θεωρείται σταθμός στην ποντιακή παράδοση.
Μιλώντας στον Παρατηρητή της Θράκης η Αφροδίτη Καρελιάδου, μέλος του Συλλόγου Ποντίων Νομού Ροδόπης, εξηγεί το λόγο για τον οποίο το συγκριμένο έργο μπήκε υπό την αιγίδα του LEADER που αφορά την ανάδειξη, τη διατήρηση και τον εμπλουτισμό της ποντιακής παράδοσης. Όπως λέει, πρόκειται για μια πολιτισμική παρακαταθήκη που μεταφέρεται από γενιά σε γενιά, στο πλαίσιο της διατήρησης της γλώσσας, της ταυτότητας και της παράδοσης των Ποντίων.
Τα σκηνικά της παράστασης υπογράφει η Άννα Πιτελίνα
Το Τη Τρίχας το γεφύρ’ είναι μια ποντιακή παραλλαγή του θρύλου του γεφυριού της Άρτας, που για να στεριώσει απαιτείται η θυσία της γυναίκας του πρωτομάστορα. Στα ελληνικά χωριά της Τσάλκας ανέβαινε διαχρονικά από το 1930. Στην τελευταία παράσταση του 1986 συμμετείχαν και μέλη του Συλλόγου Ποντίων Νομού Ροδόπης. «Για εμάς η αξία του είναι και συναισθηματική», τονίζει η Αφροδίτη Καρελιάδου.
Το γεφύρι της Τρίχας σήμερα είναι διατηρητέο μνημείο. Βρίσκεται στο δρόμο Τραπεζούντας-Ερζερούμ, σε απόσταση 18 χλμ από την Τραπεζούντα, και ενώνει τις όχθες του ποταμού Πυξίτη. «Τίποτε δεν γίνεται χωρίς αγώνα, τα μεγάλα έργα θέλουν θυσίες. Αυτό είναι το κεντρικό νόημα του θεατρικού και του ομώνυμου τραγουδιού», καταλήγει η Αφροδίτη Καρελιάδου.
- Οι φωτογραφίες του άρθρου είναι του Στέλιου Κενανίδη.