Στις 17 Αυγούστου, όπως κάθε χρόνο από το 1995, έφτασε στην Ελλάδα μια ομάδα Αρμενοπαίδων από το Ναγκόρνο Καραμπάχ. Για να τους συναντήσω επισκέφτηκα το Χατζηκυριάκειο Ίδρυμα, το οποίο ανέλαβε την ευθύνη της υποδοχής της αρμενικής αποστολής την πρώτη μέρα της παραμονής τους στην ελληνική γη.
Στο χώρο φιλοξενίας του ιδρύματος με βρήκε ο Έλληνας-Αρμένιος Χατσίκ Χατσατουριάν, θερμός συμπαραστάτης των συμπατριωτών του στον μακρινό Καύκασο.
Ως μέλος της Αρμενικής Εθνικής Επιτροπής Ελλάδος, ο Χατσίκ πριν από 20 χρόνια, σε συνεργασία με τον τότε δήμαρχο της Άνω Σύρου (πλέον Σύρου-Ερμουπόλεως) Γιώργο Πάπιτση επιχείρησε να δημιουργήσει μια γέφυρα φιλίας ανάμεσα στην ακριτική δοκιμαζόμενη γη του Ναγκόρνο Καραμπάχ και την προσφυγομάνα Ελλάδα. Από τη μεριά του Αρτσάχ, όπως ονομάζουν οι Αρμένιοι το Ναγκόρνο Καραμπάχ, συνεργάστηκαν το υπουργείο Εξωτερικών και το υπουργείο Παιδείας.
Οι πρόγονοι του Χατσίκ έζησαν τη φιλοξενία των Ελλήνων το 1922, όταν οι διωγμένοι Αρμένιοι μαζί με τους Έλληνες της Μικράς Ασίας βρήκαν καταφύγιο στην Ελλάδα.
Χατσίκ Χατσατουριάν
Ξεκινώντας την εξιστόρηση ο Χατσίκ ανέφερε το γεγονός που εξηγούσε πολλά: «Δεν είναι η πρώτη φορά που η Σύρος ασχολείται με τα ορφανά. Το 1922, 2.000 ορφανά Αρμενάκια, αγόρια και κορίτσια, πήγαν στην Ερμούπολη. Η αμερικανική εταιρεία Near East έκτισε εκεί το ορφανοτροφείο, το οποίο αποτελούνταν από τρία κτήρια. Τώρα εκεί είναι ένα στρατόπεδο.
Το ορφανοτροφείο της Near East
»Οι στρατιώτες βρήκαν κάποια αντικείμενα από τη ζωή των Αρμενίων στο χώρο του στρατοπέδου και δημιούργησαν ένα μικρό μουσείο. Μαζί με τον σύλλογο Ποντίων της Σύρου θα καταθέσουμε στεφάνι στο ηρώο του στρατοπέδου. Η πρόεδρος του συλλόγου εκεί είναι η Ουρανία Πανταζίδου».
Τα εκθέματα του μουσείου του ορφανοτροφείου της Near East
»Το Χατζηκυριάκειο Ίδρυμα συνήθως μας φιλοξενεί σε πρώτη φάση. Για τα παιδιά οργανώνονται εκδρομές στην πόλη των Αθηνών, στην Ακρόπολη και αλλού. Στη Σύρο χώρο φιλοξενίας παραχωρεί στα παιδιά η Καθολική Εκκλησία. Ο χώρος αυτός βρίσκεται στο παραθαλάσσιο χωριό Κίνι.
»Φέτος τα Παιδιά θα πάρουν μέρος στο “Διεθνές Φεστιβάλ Σύρου – Ερμούπολης”. Μία ημέρα θα είναι αφιερωμένη στα παιδιά από το Ναγκόρνο Καραμπάχ. Μετά την επιστροφή στην Αθήνα, στις 29 Αυγούστου, θα δοθεί μια συναυλία από τους νέους καλλιτέχνες της ομάδας στις Ιωνικές Γιορτές στη Νέα Σμύρνη. Εκτός από τους αρμενικούς χορούς, τα παιδιά θα χορέψουν και τέσσερις ελληνικούς».
Εκτός από τον Χατσίκ Χατσατουριάν, δίπλα στα παιδιά που επισκέπτονται την Ελλάδα είναι και η βουλευτής του Ναγκόρνο Καραμπάχ, Λιουντμίλα Μπαρσεγκιάν. Η σιγουριά της και η αγάπη προς την πατρίδα δεν έδειχνε πως η ίδια προέρχεται από μια μικρή ορεινή χώρα με 150.000 κατοίκους.
Λουντμίλα Μπαρσεγιάν
Σε πρώτη φάση, πριν από δύο δεκαετίες, η μικρή περιοχή που βρισκόταν σε εμπόλεμη ζώνη έστελνε για διακοπές στη Ελλάδα ορφανά παιδιά, γιους και κόρες πολεμιστών που έπεσαν στις μάχες. Αργότερα, όπως είπε η Λουντμίλα, όταν σταμάτησαν οι ζωηρές εχθροπραξίες, στην Ελλάδα άρχισαν να έρχονται παιδιά από πολύτεκνες και φτωχές οικογένειες.
«Φέτος η ομάδα των παιδιών από το Ναγκόρνο Καραμπάχ αποτελείται από ταλαντούχα αγόρια και κορίτσια ηλικίας 12-15 ετών που θα παρουσιάσουν ένα παραδοσιακό αρμενικό μουσικό και χορευτικό πρόγραμμα», είπε η κ. Μπαρσεγκιάν.
«Εμείς στον τόπο μας προσέχουμε πολύ τα παιδιά και τις οικογένειες. Τα παιδιά που ήρθαν φέτος στην Ελλάδα για να γιορτάσουμε τα 20 χρόνια της όμορφης αυτής σχέσης ανάμεσα στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και την Ελλάδα ανήκουν στο Κέντρο Παιδικής και Νεανικής Δημιουργικότητας της πόλης Στεπανακέρτ. Τους χορούς θα παρουσιάσει η ομάδα που έχει κατακτήσει πρώτες θέσεις σε διεθνή φεστιβάλ. Τα αγόρια θα παίξουν παραδοσιακά αρμενικά μουσικά όργανα και θα τραγουδήσουν τραγούδια που αγαπούν και νοσταλγούν οι Αρμένιοι της Ελλάδας».
Οι νεαροί Αρμένιοι παίζουν και τραγουδούν για το pontos-news.gr
Τελειώνοντας τη συζήτηση η βουλευτής από το μακρινό Ναγκόρνο Καραμπάχ, Λουντμίλα Μπαρσεγκιάν, με λύπη ανέφερε πως ό,τι όμορφο γίνεται, όπως και τα 20 χρόνια της σχέσης της με το νησί της Σύρου και όλη την Ελλάδα, σκιάζεται από την Γενοκτονία που είχε συμβεί πριν από 100 χρόνια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
«Στις 24 Απριλίου ήταν η επέτειος της Γενοκτονίας. Αυτό το γεγονός έφερε στις μνήμες μας την τραγική ιστορία των Αρμενίων. Είναι σπουδαίο να υπάρχουν άνθρωποι και λαοί που δεν μας αφήνουν στη δύσκολη μοίρα μας».
Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων στη Σύρο και την Αθήνα θα καλύψει η κρατική τηλεόραση του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Ήταν ευχάριστη έκπληξη ότι την ομάδα παιδιών στην επίσκεψή τους στην Ελλάδα συνοδεύει η Σοφία Ιβανίδη, δημοσιογράφος με ελληνικές ρίζες από το ποντιακό χωριό Μεχμανά του Ναγκόρνο Καραμπάχ.