Εκμεταλλεύονται τη σωματική, πνευματική ή κοινωνική αδυναμία των συμμαθητών τους και επιδίδονται σε άγριο σχολικό εκφοβισμό. Χρόνο με το χρόνο η άσκηση σωματικής και λεκτικής βίας αυξάνεται στις σχολικές αίθουσες, ενώ πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι τα φαινόμενα bullying δεν είναι κάτι ασυνήθιστο, ακόμα και στα… νηπιαγωγεία!
Η σχολική σύμβουλος στην Περιφέρεια Αττικής και διδάκτορας Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Ελένη Τρίγκα, για την έρευνά της που συμπεριλαμβάνεται στο βιβλίο Ενδοσχολική βία και σχολικός εκφοβισμός ρώτησε 119 νηπιαγωγούς από τα συνολικά 150 νηπιαγωγεία στην περιοχή της Αττικής.
Η έρευνά της έδειξε ότι οι λόγοι που σπρώχνουν ένα παιδί –ακόμα και στην προσχολική ηλικία– να ασκήσει βία στους συμμαθητές του έχει σχέση με τους ανεπαρκείς συναισθηματικούς δεσμούς γονέων και παιδιών, τα συζυγικά προβλήματα, τα επιεική μέτρα πειθαρχίας, τις αυστηρές απαιτήσεις των γονέων, την αδυναμία του πατέρα και της μητέρας να βοηθήσουν το παιδί τους, το χαμηλό εισόδημα των γονέων και την ύπαρξη πολυμελούς οικογένειας.
Στο ερώτημα κατά πόσο οι νηπιαγωγοί έχουν επαρκείς γνώσεις για να διαχειριστούν αποτελεσματικά τα προβλήματα της σχολικής βίας, οι ερωτηθείσες σε ποσοστό 16,1% απάντησαν «ναι» και σε ποσοστό 83,9% απάντησαν «όχι».
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το κεφάλαιο του βιβλίου για τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του θύτη και του θύματος σε Δημοτικό, Γυμνάσιο και Λύκειο. «Γενικά, θύτης και θύμα έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό, δηλαδή και οι δύο κατατρύχονται από συναισθήματα εσωτερικής ανασφάλειας, ανεπάρκειας και κατωτερότητας», εξηγεί η Ελένη Τρίγκα.
Συνοπτικά, θύτης και θύμα έχουν τέσσερα χαρακτηριστικά που σχετίζονται με τον σωματότυπο, την κοινωνικότητα, τις αναστολές και την αυτοπεποίθηση. Ειδικότερα:
- Ο θύτης συνήθως είναι εύσωμος με εμφανείς σωματικές δυνάμεις, ενώ το θύμα έχει σωματική αδυναμία.
- Ο θύτης είναι άτομο εξωστρεφές και κοινωνικά υπερδραστήριο ενώ το θύμα είναι άτομο εσωστρεφές, συνεσταλμένο, μοναχικό.
- Ο θύτης έχει μειωμένο αυτοέλεγχο, είναι επιρρεπής στις παραβάσεις των κανόνων και δεν έχει ενοχές για τις ενέργειές του, ενώ το θύμα έχει υπερβολικές αναστολές και έντονη τάση για αυτοενοχοποίηση.
- Ο θύτης είναι άτομο αυθόρμητο, παρορμητικό, ετοιμόλογο και δείχνει ότι έχει αυτοπεποίθηση, ενώ το θύμα είναι άτομο παθητικό, άτολμο, και ανίκανο να υπερασπιστεί τον εαυτό του.