Το ΟΧΙ κατά των Γερμανών και η μάχη των Οχυρών

Σαν σήμερα, 6 Απριλίου 1941, στις 5 το πρωί, το κουδούνι της οικίας του πρωθυπουργού Αλέξανδρου Κορυζή στους Αμπελοκήπους χτυπούσε επίμονα. Η σύζυγός του έτρεξε να ανοίξει και έκπληκτη είδε μπροστά της τον πρεσβευτή της χιτλερικής Γερμανίας πρίγκιπα Βίκτορ φον Έρμπαχ να απαιτεί επίμονα να τον οδηγήσει ενώπιον του πρωθυπουργού, για να του ανακοινώσει κάτι πολύ σημαντικό που δεν έπαιρνε αναβολή.

Τον Γερμανό διπλωμάτη συνόδευε ο στρατιωτικός ακόλουθος, αντισυνταγματάρχης Κλεμ φον Χόχενμπεργκ, που μιλούσε απταίστως τα ελληνικά που έμαθε στη Σμύρνη αφού μεγάλωσε ανάμεσα σε ελληνόπουλα.

Η σύζυγος του πρωθυπουργού χωρίς άλλο τον οδήγησε στο σαλόνι, όπου μπήκε και ο Κορυζής. Ο Γερμανός διπλωμάτης, αφού ζήτησε συγγνώμη που αναστάτωσε τόσο πρωί την οικογενειακή γαλήνη, είπε στον πρωθυπουργό: «Έχω την εντολήν να επιδώσω εις την Υμετέραν Εξοχότητα εκ μέρους της κυβερνήσεως μου, με λύπην, το παρόν σημείωμα».

Ο Κορυζής, όπως αφηγήθηκε εκ των υστέρων, έριξε μια ματιά στη διακοίνωση χωρίς να διαβάσει όλο το κείμενο, γιατί γνώριζε εκ των προτέρων το περιεχόμενο της. Ο Έρμπαχ του είπε ότι την ίδια ώρα η διακοίνωση δίδεται και στον Έλληνα πρέσβη στο Βερολίνο, «και με την διακοίνωσιν αυτήν σας γνωρίζομεν ότι τα γερμανικά στρατεύματα θα εισέλθουν εις το ελληνικόν έδαφος, σήμερον την πρωίαν, κατόπιν της εν Ελλάδι αφίξεως αγγλικών στρατιωτικών δυνάμεων».

Στο σημείο αυτό ο Κορυζής σηκώθηκε από την πολυθρόνα του, και με τη βεβαιότητα  ότι ήρθε η στιγμή να πάρει τη μεγάλη απόφαση βαδίζοντας στο δρόμο του προκατόχου του Ιωάννη Μεταξά, είπε το δικό του «ΟΧΙ». Και οδηγώντας στην εξώπορτα του διαμερίσματος τον Έρμπαχ, του είπε: «διαβιβάσατε στην υμετέραν κυβέρνησιν, ότι η Ελλάς υπεραμυνομένη του πατρίου εδάφους θα αντιτάξει αντίστασιν διά των όπλων εις πάσαν απόπειραν των γερμανικών στρατευμάτων όπως εισβάλλουν εις αυτό».

Ο Κορυζής ενημέρωσε αμέσως για το τελεσίγραφο τον βασιλιά και τον αρχιστράτηγο Παπάγο, που εξέδωσε αμέσως το υπ’ αριθμ. 162 Πολεμικό Ανακοινωθέν: «Πρωία 6ης Απριλίου 1941. Από της 5.15΄ώρας της σήμερον ο εν Βουλγαρία Γερμανικός Στρατός προσέβαλεν απροκλήτως τα ημέτερα στρατεύματα της ελληνοβουλγαρικής μεθορίου. Αι ημέτεραι δυνάμεις αμύνονται του πατρίου εδάφους».

Στα Οχυρά του Ρούπελ, που επιτέθηκαν οι Γερμανοί, οι μάχες κράτησαν επί τετραήμερο. Η Ελλάδα είχε μικρές δυνάμεις, αφού ο κύριος όγκος του στρατεύματος βρισκόταν στην Ήπειρο και τη δυτική Μακεδονία, πολεμώντας τους Ιταλούς. Απέναντί τους οι Έλληνες μαχητές είχαν έναν πανίσχυρο και αριθμητικά πολλαπλάσιο στρατό, καλά εξοπλισμένο με ένα ορεινό σώμα στρατού, μία τεθωρακισμένη μεραρχία και σώμα αεροπορίας με 650 αεροσκάφη.

Στις 9 Απριλίου Γερμανοί κήρυκες κατέστησαν γνωστό στον διοικητή του οχυρού Παληουριώνες, ότι υπεγράφη το πρωί στη Θεσσαλονίκη συνθηκολόγηση και κατόπιν συμφωνίας αποφασίστηκε η εκεχειρία κατά τη διάρκεια της νύχτας και μέχρι της 6ης πρωινής της επομένης, για να λάβουν οδηγίες.

Την ίδια μέρα το οχυρό Ρούπελ υπέστη νέο βομβαρδισμό επί ένα δίωρο (2-4 μ.μ.) από το γερμανικό πυροβολικό και την αεροπορία, και μετά σταμάτησε κάθε εχθροπραξία. Στις 5 μ.μ. οι Γερμανοί κήρυκες γνώρισαν τα της συνθηκολογήσεως και ζήτησαν την παράδοση του Οχυρού. Ο διοικητής του Οχυρού απάντησε στους Γερμανούς να αποχωρήσουν και να έλθουν στις 6 το πρωί της επομένης για να λάβουν την απάντηση. Ολόκληρη τη νύχτα συνήφθησαν σκληρές μάχες, με τους Γερμανούς να βομβαρδίζουν και τον ελληνικό στρατό να καθηλώνει τον γερμανικό με μεγάλες απώλειες.

Τα Οχυρά του Ρούπελ, όπου οι Γερμανοί είχαν μεγάλες απώλειες

Στις 10 Απριλίου, στο Οχυρό Παληουριώνες, Γερμανός συνταγματάρχης προσήλθε και παρέλαβε το οχυρό, συνεχάρη τη φρουρά, εκφράζοντας το θαυμασμό του για την ηρωική αντίσταση, και ανύψωσε επί του οχυρού τη γερμανική σημαία.

Στο Οχυρό Ρούπελ ο Γερμανός αξιωματικός αφού συνεχάρη τον διοικητή του οχυρού, διαβίβασε τα συγχαρητήρια της διοικήσεώς του και το θαυμασμό του για την ηρωική αντίσταση των ανδρών του. Τόνισε μάλιστα ότι για τους Γερμανούς αποτελεί τιμή και υπερηφάνεια διότι είχαν αντίπαλο έναν τόσο ηρωικό στρατό. Άξια λόγου η απόδοση τιμών υπό γερμανικού αγήματος, στους λιγοστούς στρατιώτες που εξέρχονταν από το οχυρό…

Απόδοση τιμών από τους Γερμανούς στους Έλληνες στρατιώτες

Στο πενθήμερο των μαχών 6-11 Απριλίου υπήρξαν μεγάλες απώλειες από την πλευρά των Γερμανών: 555 νεκροί, 213 τραυματίες και 170 εξαφανισθέντες. Και ο διοικητής του 125ου γερμανικού συντάγματος δήλωσε στον Έλληνα συνάδελφό του μετά την παράδοση: «Δεν θρηνώ ως στρατιώτης, διότι η θυσία ήτο επιβεβλημένη, αλλά ως άνθρωπος, διότι εκ του Συντάγματός μου ολίγοι μόνον άνδρες απέμειναν».

Τάσος Κ. Κοντογιαννίδης