Πρωταπριλιά σήμερα, και κατά το λαϊκό έθιμο τα ψέματα και οι κοροϊδίες αυτή την ημέρα όχι μόνο επιτρέπονται, αλλά επιβάλλονται! Γιατί όμως έχει καθιερωθεί να λέμε ψέματα και από πού ξεκίνησε το έθιμο αυτό;
Το έθιμο προέρχεται από την Ευρώπη και κυκλοφορούν διάφορες εκδοχές σχετικά με τον τόπο και τον χρόνο που γεννήθηκε.
Οι εκδοχές για τα πρωταπριλιάτικα ψέματα
Η πρώτη εκδοχή θέλει το έθιμο να έχει ξεκινήσει από τους Κέλτες, οι οποίοι ήταν δεινοί ψαράδες. Η εποχή του ψαρέματος ξεκινούσε την 1η Απριλίου. Όσο καλοί ψαράδες όμως και να ήταν, την εποχή αυτή του χρόνου τα ψάρια πιάνονται δύσκολα. Έτσι κι αυτοί, όπως προστάζει ο «κώδικας δεοντολογίας» των ψαράδων όλων των εποχών, έλεγαν ψέματα σχετικά με τα πόσα ψάρια είχαν πιάσει. Αυτή η συνήθεια έγινε με το πέρασμα του χρόνου έθιμο.
Η δεύτερη εκδοχή, που θεωρείται και πιο βάσιμη ιστορικά, θέλει γενέτειρα του εθίμου τη Γαλλία του 16ου αιώνα. Μέχρι το 1564 η πρωτοχρονιά των Γάλλων ήταν η 1η Απριλίου. Τη χρονιά αυτή όμως, επί βασιλείας Καρόλου Θ΄, αυτό άλλαξε και ως πρώτη ημέρα του χρόνου καθιερώθηκε πλέον η 1η Ιανουαρίου. Στην αρχή αυτό δεν το δέχτηκαν όλοι οι πολίτες. Όσοι αντιδρούσαν, συνέχιζαν να γιορτάζουν την Πρωτοχρονιά την 1η Απριλίου, ενώ οι υπόλοιποι τους έστελναν… πρωτοχρονιάτικα δώρα για να τους κοροϊδέψουν. Το πείραγμα αυτό μετατράπηκε με τον καιρό σε έθιμο.
Η πρωταπριλιά στην Ελλάδα
Το έθιμο αυτό ήρθε και στην Ελλάδα προσλαμβάνοντας και άλλες διαστάσεις. Όλοι συνηθίζουμε να λέμε ψέματα με σκοπό να ξεγελάσουμε το «θύμα» μας, και στο τέλος γελάμε αν την… πατήσει. Σε κάποιες περιοχές όμως θεωρούν ότι όποιος καταφέρει να ξεγελάσει τον άλλο θα έχει την τύχη με το μέρος του όλη την υπόλοιπη χρονιά. Όσο για το «θύμα», πιστεύεται ότι σε αντίθεση με τον «θύτη», θα έχει γρουσουζιά τον υπόλοιπο χρόνο.