Με τρόπο γλαφυρό ξετύλιξε το βίο του Αλέξανδρου Υψηλάντη, τις ακάματες υπηρεσίες του στην πατρίδα, αλλά και τις θυσίες του ίδιου και της οικογένειάς του για την απελευθέρωση του Έθνους ο δήμαρχος Αμπελοκήπων-Μενεμένης Λάζαρος Κυρίζογλου, μπροστά στο κοινό που κατέκλυσε το Δημοτικό Θέατρο «Αλέξης Μινωτής» την περασμένη Κυριακή. Ήταν μια εκδήλωση αφιερωμένη στον Πόντιο αγωνιστή, τον αξιωματούχο του ρωσικού στρατού, τον αρχηγό της Φιλικής Εταιρείας, τον άνθρωπο που ξεκίνησε την Ελληνική Επανάσταση του 1821.
Γνωστός θαυμαστής του Αλέξανδρου Υψηλάντη, ο Λ. Κυρίζογλου ξεκίνησε την ομιλία του αναφερόμενος στην καταγωγή των Υψηλάντηδων, απογόνων των Κομνηνών της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας, από τον ορεινό συνοικισμό Υψηλή της Τραπεζούντας. Γονείς του Αλέξανδρου Υψηλάντη ήταν ο Κωνσταντίνος και η Ελισάβετ, που τα παιδιά τους πολέμησαν όλα στον αγώνα, εκτός από το ανήλικο. Μάλιστα, η μητέρα του Αλέξανδρου Υψηλάντη δεν δίστασε να δώσει για τον Αγώνα και τα τελευταία χρήματα που είχαν απομείνει στην οικογένεια: «Θα λυπηθώ τα κτήματά μου […] όταν διαθέτω στον αγώνα τα τέσσερα παιδιά μου, τις ζωές τους στην υπηρεσία της Επανάστασης;», είχε πει με υψηλό φρόνημα.
Ελισάβετ Υψηλάντη
«Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1792, μεγάλωσε στη Ρωσία, πολέμησε στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες, πέθανε στη Βιέννη το 1828. Όμως η καρδιά του “χτυπά” για πάντα στην Ελλάδα, όπου ζήτησε να μεταφερθεί πριν πεθάνει. Αυτός ήταν ο ποντιακής καταγωγής Αλέξανδρος Υψηλάντης. Δεν επισκέφτηκε ποτέ την Ελλάδα, κι όμως ζήτησε πριν πεθάνει να μεταφερθεί η καρδιά του στην Ελλάδα», τόνισε ο Λ. Κυρίζογλου, σημειώνοντας ότι η καρδιά του μεγάλου πατριώτη βρίσκεται σήμερα σε προθήκη στον ιερό ναό των Παμμέγιστων Ταξιαρχών στην Αθήνα, στην Στησιχόρου, πίσω από το Προεδρικό Μέγαρο, και δίπλα η καρδιά του αδερφού του, Γιώργου.
«Το πατριωτικό του συναίσθημα, η αγάπη στην πατρίδα, η προσήλωση στα ελληνοχριστιανικά ιδεώδη τον παρότρυναν να δεχθεί την πρόταση των τριών κορυφαίων της Φιλικής Εταιρείας, Ξάνθου, Τσακάλωφ και Σκουφά, να αναλάβει την ηγεσία της εταιρείας τον Απρίλιο του 1820 στην Πετρούπολη, σε ηλικία 28 χρονών. Του δόθηκε το ψευδώνυμο “Καλός” και τα αρχικά “α.ρ.” για να υπογράφει τις επιστολές του», τόνισε ο δήμαρχος Αμπελοκήπων-Μενεμένης.
Λάζαρος Κυρίζογλου
Στη συνέχεια ο ομιλητής αναφέρθηκε στην έναρξη του ξεσηκωμού του Έθνους στις 24 Φεβρουαρίου 1821 με την προκήρυξη του Αλέξανδρου Υψηλάντη «Μάχου υπέρ Πίστεως και Πατρίδος», παρουσιάζοντας κάποια από τα σημαντικότερα ιστορικά γεγονότα και τη θυσία του Ιερού Λόχου, που τον αποτελούσαν 500 εθελοντές (επιστήμονες και φοιτητές από πανεπιστήμια της ανατολικής και δυτικής Ευρώπης).
«Ο Υψηλάντης ήταν θύμα της ρωσοαυστριακής συμπαιγνίας. Οργανώθηκαν δύο απόπειρες απόδρασης, αλλά παρά το πρόβλημα της υγείας του, διεμήνυσε ότι δεν μπορεί να εγκαταλείψει τους συντρόφους του. Έτσι ο Αλέξανδρος λιώνει στα κάτεργα του Μούνκατς. Κι όμως, στην Ελλάδα κάποιοι φροντίζουν να εξαφανισθεί, ή γίνεται ισχνή αναφορά στα κείμενα του Αγώνα για την Φιλική Εταιρεία και τον ηγέτη της», τόνισε ο Λ. Κυρίζογλου.
Τελικά ο Αλέξανδρος Υψηλάντης απελευθερώθηκε τον Νοέμβριο του 1827. Του απέμεναν δύο μήνες ζωής. Στο πανδοχείο «Χρυσό Απίδι», στη σημερινή Λαντ-στράσσε (Χάουπστ-στράσσε) αρ. 31 της Βιέννης, ο πρίγκιπας θα περάσει τις τελευταίες εβδομάδες της σύντομης ζωής του.
Το τελευταίο πρωινό της ζωής του, στις 19 Ιανουαρίου 1828, όταν ο υπασπιστής του Λασσάνης τον επισκέφτηκε κρατώντας στο χέρι του το φύλλο του Αυστριακού Παρατηρητού, στην ερώτηση του Υψηλάντη αν είχε καμία είδηση για την Ελλάδα, του διάβασε: «Ο κυβερνήτης της Ελλάδος Καποδίστριας έφθασε στην Μελίτην, εκείθεν Αγγλική φρεγάτα παραλαβούσα αυτόν μεταφέρειν στην Ελλάδα». Ήταν 8 Ιανουαρίου 1828.
Στις 19 Ιανουαρίου 1828 εξομολογήθηκε, είπε το Πάτερ ημών, το Πιστεύω, κι έκανε το σταυρό του. Ύστερα ψιθύρισε «Θέλω να κοιμηθώ». Κι αποκοιμήθηκε για πάντα στην αγκαλιά της ιστορίας.
Το κενοτάφιο του Αλ. Υψηλάντη στο εκκλησάκι των Ταξιαρχών στο Πεδίον του Άρεως
«Χρέος έχουμε να τιμήσουμε τους νεκρούς μας του 1821 και να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες τους, να υπηρετήσουμε την πατρίδα. Η πατρίδα είναι η κυρίαρχη ιδέα πάνω στην οποία οικοδομείται ο πολιτισμός και στηρίζεται η ζωή. Είναι μια ηθικοκοινωνική αξία η οποία διατρέχει ιδιαίτερα το αρχαίο ελληνικό πνεύμα. Είναι το συναίσθημα που διακατείχε τον Όμηρο, ο οποίος τονίζει “είς οιωνός άριστος, αμύνεσθαι περί πάτρης”.
Είναι τα βιώματα του Σωκράτη, ο οποίος είπε: “Μητρός τε και πατρός και των άλλων προγόνων απάντων τιμιώτερον εστίν η πατρίς”… Κατά δε τον Άγγλο συγγραφέα Σαμουήλ Τζόνσον, “όποιος δεν αγαπάει την πατρίδα του, δεν μπορεί ν’ αγαπάει τίποτε”», κατέληξε ο κ. Κυρίζογλου.
Παρακολουθήστε το βίντεο από την εκδήλωση του Δήμου Αμπελοκήπων-Μενεμένης:
