Ο Έλληνας φιλόσοφος του 20ού αιώνα Θεοχάρης Κεσσίδης

Σαν σήμερα ο Θεοχάρης Κεσσίδης, καθηγητής Φιλοσοφίας και μέλος των Ακαδημιών της Αθήνας, της Μόσχας, της Αγίας Πετρούπολης και της Ρωσίας θα γινόταν 102 χρονών.

Γεννημένος στη Σάντα της Τσάλκας, είδε το φως της ζωής το 1920 και έγινε ένας από τους κορυφαίους ειδικούς παγκοσμίως στα θέματα της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας.

Οι εργασίες του από τα ρωσικά μεταφράστηκαν σε 16 γλώσσες.

Το 1939 ο Κεσσίδης πέρασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Ινστιτούτου Φιλοσοφίας, Λογοτεχνίας και Ιστορίας της Μόσχας. Τα μαθήματα διακόπηκαν το 1941 με την έναρξη του πολέμου με τη ναζιστική Γερμανία. Στη προσπάθειά του να φύγει στο μέτωπο ως εθελοντής, ο νεαρός Πόντιος έλαβε απορριπτική απάντηση από τα στρατολογικά γραφεία της Μόσχας. Και όταν το Ινστιτούτο μεταφέρθηκε στην Κεντρική Ασία, ο φοιτητής Κεσσίδης γύρισε στη Γεωργία.

Το πρώτο διάστημα εργάστηκε στην τοπική βιβλιοθήκη. Από το 1942 ως το 1945 ήταν καθηγητής και αργότερα διευθυντής στο σχολείο του χωριού του, της Σάντας. Παράλληλα ο δραστήριος νέος συνέχισε τις σπουδές του στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Τιφλίδας.

Η σταδιοδρομία του Έλληνα φιλοσόφου

Το 1945 ο επέστρεψε στη Μόσχα για να ολοκληρώσει τις σπουδές του στη Φιλοσοφική Σχολή του Κρατικού Πανεπιστημίου της Μόσχας. Το 1946 ήταν η χρονιά της μεταπτυχιακής εργασίας. Το 1950 ήταν έτοιμη και η προδιδακτορική του εργασία με θέμα «Η φιλοσοφία του Ηράκλειτου του Εφέσιου». Το θέμα του διδακτορικού του, το 1968, ήταν «Πρώιμη ελληνική φιλοσοφία και η σχέση της με το μύθο, την τέχνη και θρησκεία».

Από το 1950 έως το 1970 ο Κεσσίδης δίδασκε Φιλοσοφία σε διάφορες ανώτατες σχολές της Μόσχας. Από το 1970 ως το 1992 εργαζόταν στο Ινστιτούτο Φιλοσοφίας της Ακαδημίας Επιστημών της ΕΣΣΔ (Ρωσίας από το 1991).

Το 1978 με πρωτοβουλία του ξεκίνησαν στην Τσάλκα τα «Αριστοτέλεια διαβάσματα». Μάλιστα, μια από τις κεντρικές οδούς της πόλης μετονομάστηκε από «Σοβιετική» σε οδό Αριστοτέλους. Το 1987 φιλοτεχνήθηκε και τοποθετήθηκε στο κεντρικότερο σημείο της πόλης, με αμιγώς ελληνικό πληθυσμό, ο ανδριάντας του αρχαίου Έλληνα φιλοσόφου.

Το επιστημονικό του έργο

Το 1987 ο Θεοχάρης Κεσσίδης έγινε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και συνέχισε το επιστημονικό του έργο στην Ελλάδα. Η συμβολή του στην επιστήμη είναι ανεκτίμητη. Με το έργο του απέδειξε σε όλη στη πολιτισμένη ανθρωπότητα πως ο ελληνισμός δεν εξάντλησε όλες τις δυνατότητες του στο διάβα των αιώνων, και συνεχίζει να δημιουργεί διά μέσω των απογόνων του σε διάφορα μέρη του κόσμου.

Οι 150 εργασίες του Κεσσίδη διαμόρφωσαν τάσεις στη μελέτη της φιλοσοφίας. Ο ίδιος θεωρούσε πως «ο σχηματισμός του φιλοσοφικού στοχασμού ως ανεξάρτητης πορείας ανάπτυξης είχε σχέση με τη μετάβαση από το μύθο στο λόγο και από τη μυθολογική αναλογία σε σύγκριση, και ύστερα από την καλλιτεχνική σε επιστημονική σύγκριση και αφηρημένη έννοια».

Από το 1992 ο Κεσσίδης με τη σύζυγό του Όλγα μετακόμισαν στην Αθήνα και εγκαταστάθηκαν στον Νέο Κόσμο. Το 2002 βραβεύτηκε με τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος της Τιμής από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο.

Πέθανε στις 23 Δεκεμβρίου του 2009 και ετάφη στο χωριό Νέα Σάντα – Πρόχωμα στη Βόρεια Ελλάδα.

Βασίλης Τσενκελίδης

• Τις φωτογραφίες παραχώρησε στο pontosnews.gr, τις ανάγκες του άρθρου, η σύζυγός του Όλγα Κεσσίδη.