Τα ξεχασμένα Βαλκάνια

Αφενός οι βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα, όσα προηγήθηκαν αυτών και κυρίως όσα ακολούθησαν άμεσα υπό την ασφυκτική πίεση του χρόνου, αφετέρου οι δραματικές εξελίξεις στη Συρία και η κλιμακούμενη κρίση στην Ουκρανία, μας απομάκρυναν νοερώς από τη βαλκανική γειτονιά μας, παρά το ότι οι εξελίξεις στον άμεσο περίγυρό μας συνεχίζουν να είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες.

Κύριο χαρακτηριστικό, από την Ελλάδα μέχρι το Κόσοβο και από το Μαυροβούνιο μέχρι τη Μολδαβία, αποτελεί η γενική οικονομική καθίζηση, η διαφθορά, η εγκληματικότητα, η αναξιοκρατία, η έλλειψη αισιόδοξης προοπτικής. Σύμφωνα με έγκυρη πληροφόρηση, μόνο το τελευταίο δίμηνο έχουν εγκαταλείψει μαζικά το Κόσοβο γύρω στις 60.000 άτομα και η φυγή συνεχίζεται με κύριους προορισμούς τις μη περιφερειακές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Μολδαβία, η φτωχότερη βαλκανική χώρα, έχει ήδη αδειάσει και η ερήμωση την έχει σφραγίσει προ πολλού. Η διπλανή μας Βουλγαρία εξακολουθεί να βρίσκεται παγκοσμίως μεταξύ των πρώτων χωρών με τους μεγαλύτερους ετήσιους ρυθμούς μείωσης πληθυσμού, και οι μόνιμοι κάτοικοί της εκτιμάται ότι είναι ήδη λιγότεροι από επτά εκατομμύρια.

Το Μαυροβούνιο, η Αλβανία, η πΓΔΜ και η Σερβία μένουν με τη χαρά ότι έχουν τον τίτλο του υποψήφιου κράτους-μέλους της πολυδιαφημισμένης Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ θα έπρεπε να γνωρίζουν ότι τα πολυδιαφημιζόμενα προϊόντα είναι αυτά που υστερούν ποιοτικώς. Η νέα ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης που προέκυψε το 2014 φρόντισε, μόλις ανέλαβε καθήκοντα, να καταστήσει σαφές ότι εντός της προσεχούς πενταετίας δεν πρόκειται να υπάρξει ένταξη άλλης χώρας στην «οικογένεια». Στην ουρά, ως «δυνάμει υποψήφιες προς ένταξη» βρίσκονται η Βοσνία-Ερζεγοβίνη και το Κόσοβο.

Παρά τα πολυπολιτισμικά σχέδια και τα οράματα της παγκοσμιοποίησης ποικίλων κύκλων, η ανάπτυξη παραμένει ουσιώδες αγαθό σε ανεπάρκεια. Ο αποπληθωρισμός που πλήττει ήδη τις περισσότερες βαλκανικές χώρες (και εντονότερα όλων την Ελλάδα) αντανακλά την έλλειψη ρευστότητας κεφαλαίων στις συγκεκριμένες χώρες, οι οποίες χωρίς επενδύσεις συντηρούν υψηλούς δείκτες ανεργίας αδυνατώντας να βρουν τον επιθυμητό ρυθμό ανάπτυξης. Η Τουρκία, με δικές της χρόνιες οικονομικές παθήσεις που εδράζονται στην αδυναμία μείωσης του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, παρά την οικονομία που έκανε λόγω μείωσης των τιμών των ενεργειακών πρώτων υλών, έκλεισε το 2014 με ετήσιο πληθωρισμό 8,2% και με το τρίτο μεγαλύτερο εμπορικό έλλειμμα όλων των εποχών (-85 δισ. $), ενώ μόλις στις 9 Φεβρουαρίου 2015 η τουρκική λίρα έπεσε στο κατώτατο μέχρι σήμερα επίπεδο σε σχέση με το δολάριο (1:2,4950).

Πρόσθετα, οι πρόχειρες υποδομές στα φτωχά Βαλκάνια προκαλούν συχνά δυστυχία όταν η φύση θυμώνει, όπως συνέβη την εβδομάδα που διανύουμε με τις πλημμύρες στη Βουλγαρία, στο ευρωπαϊκό τμήμα της Τουρκίας, στην Ελλάδα και στην Αλβανία. Οι κάτοικοι της κάθε υπανάπτυκτης βαλκανικής επαρχίας, εγκαταλελειμμένοι στη δυστυχία τους, επιλέγουν συχνά να μεταναστεύσουν στο εξωτερικό.       Οι πολιτικοί της περιοχής αντιλαμβάνονται ως καθήκον τους μάλλον τις πολιτικές διαμάχες με αντιπάλους στο εξωτερικό και στο εσωτερικό κάθε χώρας και όχι τη δημιουργική προσφορά. Οι αντιθέσεις και οι γενικές ασυμφωνίες στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη δέκα χρόνια μετά την σχεδόν ξεχασμένη Συμφωνία του Dayton δεν έχουν επιτρέψει ούτε τα παραμικρά βήματα προόδου. Πρόκειται για άλλη μια ομολογημένη αποτυχία της υπερφίαλης Ευρωπαϊκής Ένωσης, που προτιμά να κοιτάει αλλού και να επιμένει, και στη συγκεκριμένη περίπτωση, στην «τιμωρητική» πολιτική σε βάρος των στοχοποιημένων Σέρβων, οι οποίοι κατά σύμπτωση είχαν δημιουργήσει αποτελεσματικά αντάρτικα κατά της χιτλερικής Γερμανίας. Αντίθετα η Κροατία, λάθρα βιώσασα, κατάφερε να τρυπώσει εν μέσω παγκόσμιας ταραχής στην ευρωπαϊκή «οικογένεια».

Όσον αφορά το πολιτικό καθεστώς του ενοχλητικού για όλους τους γείτονές του μορφώματος της πΓΔΜ, αφού γέμισε όλες τις διαθέσιμες πλατείες με αρχαία αγάλματα, βρίσκεται σε εξοντωτική αντιπαράθεση με την Αξιωματική Αντιπολίτευση της χώρας, η οποία το έχει κατηγορήσει για νοθεία στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές και απέχει από το Κοινοβούλιο. Το όλο ήθος και ύφος διακυβέρνησης της χώρας από τον σημερινό πρωθυπουργό δείχνει να έχει πείσει και τους τελευταίους υποστηρικτές του ότι δεν αξίζει συμπαράστασης και αλληλεγγύης.

Επίσης, η Ρουμανία βρίσκεται στο στόχαστρο της Διεθνούς Αμνηστίας διότι εμπλέκεται μαζί με την Πολωνία και τη Λιθουανία, με βάση έκθεση της Γερουσίας των ΗΠΑ, σε απαγορευμένη συνεργασία με τη CIA έχοντας διευκολύνει την τελευταία με παραχώρηση κρυφών χώρων κράτησης να βασανίσει κρατούμενους στο κυνήγι κατά της τρομοκρατίας.

Δυστυχώς, η εικόνα των Βαλκανίων ήταν, είναι, και μάλλον θα παραμείνει για κάποιο καιρό σκοτεινή, και επιβεβαιώνει ότι «εδώ είναι Βαλκάνια, δεν είναι παίξε-γέλασε».