Απόκληροι της κοινωνίας νιώθουν δεκάδες χιλιάδες ηλικιωμένοι Πόντιοι από την πρώην ΕΣΣΔ που πριν από δύο χρόνια έζησαν τη φρικτή εμπειρία της αφαίρεσης μιας πενιχρής σύνταξης που έπαιρναν. Στηρίζονται στη βοήθεια τρίτων για να επιβιώσουν, αυτοί που κάποτε αποτελούσαν τη σταθερά της ποντιακής οικογένειάς τους.
Το pontos-news.gr επισκέφτηκε τη Νικόπολη της Θεσσαλονίκης, μια φτωχική συνοικία που κατασκευάστηκε και κατοικείται σχεδόν ολοκληρωτικά από Ποντίους από την πρώην Σοβιετική Ένωση. Εκεί, όπου κι αν στρέψει κανείς το βλέμμα του θα δει την απόγνωση ζωγραφισμένη στα πρόσωπα των ηλικιωμένων. Σχεδόν καθημερινές είναι πλέον και οι σκηνές κατά τις οποίες ηλικιωμένες γυναίκες, που περνούσαν με αξιοπρέπεια και μόχθο τη ζωή τους μέχρι πρόσφατα, ψάχνουν στα σκουπίδια για λίγη τροφή.
Πολλοί είναι αυτοί που τρέφονται καθημερινά από τα συσσίτια της Εκκλησίας, σε πολλά σπίτια το ρεύμα έχει κοπεί, και η θέρμανση αποτελεί είδος… πολυτελείας. Mία με δύο φορές την εβδομάδα σχηματίζονται ουρές από ηλικιωμένες γυναίκες, προκειμένου να πάρουν ένα κομμάτι ψωμί· μια κυρία από άλλη περιοχή, η οποία διαθέτει φούρνο, φέρνει και μοιράζει, χωρίς χρήματα και με περισσή ανθρωπιά, στις ηλικιωμένες Πόντιες τα ψωμιά που δεν κατάφερε να πουλήσει…
Οι ηλικιωμένοι Πόντιοι, που πέρασαν πολλά στις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και ζούσαν με την προσδοκία της εγκατάστασης στη μητέρα Ελλάδα, βλέπουν σήμερα τα παιδιά τους –όσοι έχουν– να φεύγουν μετανάστες στο εξωτερικό, τα εγγόνια τους να περιφέρονται κάθε μέρα χωρίς δουλειά, και τις αρρώστιες να ξεκληρίζουν τους ίδιους και τους δικούς τους ανθρώπους, αφού δεν έχουν χρήματα για φάρμακα και ιατρική περίθαλψη. Σε χειρότερη θέση βρίσκονται τα άτομα με αναπηρία, αφού σε πολλούς έχουν κοπεί και τα αναπηρικά επιδόματα.
«Οι ηλικιωμένοι πλέον αισθάνονται βάρος στις οικογένειές τους, ενώ το χειρότερο είναι ότι καταστρέφονται οι ρίζες και οι αξίες της ποντιακής οικογένειας. Πάντοτε στις ποντιακές οικογένειες οι ηλικιωμένοι είχαν έναν λόγο παραπάνω. Τώρα αισθάνονται βάρος, αφού δεν μπορούν να προσφέρουν τίποτα. Ζούμε καταστάσεις αντίστοιχες με τους πρόσφυγες μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Αυτός που μας βοηθάει, όσο μπορεί, είναι ο Ιβάν Σαββίδης», λέει η πρόεδρος της Πανελλήνιας Επιτροπής Αγώνα Παλιννοστούντων Ποντίων και Βορειοηπειρωτών, Σβετλάνα Λαβασά.
Η πρόεδρος της Επιτροπής με τους ηλικιωμένους της Νικόπολης
«Δυστυχώς, ζούμε μια νέα γενοκτονία, αυτήν τη φορά με θύματα τους ηλικιωμένους», συμπληρώνει από την πλευρά του ο Σ. Αβραμίδης, ο οποίος ήταν πολιτικός μηχανικός στη Σοβιετική Ένωση, αλλά στην Ελλάδα δούλεψε ως οξυγονοκολλητής και εργάτης σε εργοστάσιο.
Η «παράγκα» της… παρηγοριάς
Ένα αυτοσχέδιο σκέπαστρο με λαμαρίνα που στηρίζεται σε ξύλινους πασσάλους, έχουν κατασκευάσει σε ένα παρατημένο οικόπεδο ηλικιωμένοι Πόντιοι της Νικόπολης. Εκεί μαζεύονται καθημερινά, μοιράζονται τον πόνο τους, παίζουν τάβλι, χαρτιά και ντόμινο για να ξεχαστούν και τρώνε όλοι μαζί από τα λίγα τρόφιμα που καταφέρνουν να εξοικονομήσουν κάποιοι από αυτούς.
Για τις ηλικιωμένες Πόντιες τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα, αφού είναι αναγκασμένες να παραμένουν στο σπίτι και να «πνίγουν» τη στενοχώρια τους μέσα στα τέσσερα ντουβάρια.
«Δέκα λεπτά να είχα στην τσέπη μου, θα ήμουν πολύ ευχαριστημένος. Είμαι 78 χρονών, εδώ δούλεψα είκοσι χρόνια και το ψυγείο μου είναι άδειο. Για φαγητό βοηθάνε οι φίλοι και κάθε μέρα τρώμε εδώ ό,τι έχουμε», λέει ο Χρήστος Καλτσίδης.
«Έκανα τα χαρτιά μου για τη σύνταξη το 2012, περίμενα έντεκα μήνες για να την πάρω και τελικά την έκοψαν. Πούλησα ένα σπίτι στη Γεωργία και με τα χρήματα αυτά ζω. Είμαι τέσσερις φορές χειρουργημένος και δεν ξέρω τι θα γίνει αύριο», αναφέρει από την πλευρά του ο Λουκάς Μποστανίδης.
O Ανατόλης Νικολαΐδης με τον τετράποδο φίλο της παρέας
Στηριγμένος στο μπαστουνάκι του, αλλά με την αξιοπρέπεια ευανάγνωστη στο βλέμμα του, ο αρκετά ηλικιωμένος Ανατόλης Νικολαΐδης κρατάει στο χέρι του ένα μανταρίνι που μόλις πήρε από κάποιον φίλο του, για να βάλει κάτι στο στόμα του. Αφού το σταύρωσε, αρχίζει να το ξεφλουδίζει. Μετά από λίγο δίνει σε έναν μαύρο σκύλο, πιστό και καθημερινό φίλο της παρέας, ένα κόκαλο που έμεινε από κάποιο γεύμα οικογένειας της περιοχής. Ο ίδιος είναι καρκινοπαθής και ο μόνος πόρος που έχει για να επιβιώσει, είναι η αγάπη και η βοήθεια των φίλων του. Σ’ αυτήν στηρίζεται και ο 85χρονος φίλος του, Γιώργος Μωυσιάδης. Ζει μόνος του, και δυστυχώς γι’ αυτόν τα παιδιά του δεν μπορούν να βοηθήσουν.
Φεύγοντας από τη Νικόπολη κάναμε στάση σε ένα σπίτι όπου ζουν ο ηλικιωμένος (με καρκίνο και τραχειοστομία) Παύλος Κερασίδης, μαζί με τη γυναίκα του Σοφία και τον παράλυτο γιο τους. Η κόρη τους έχει πεθάνει και προσπαθούν να φροντίσουν και τα εγγόνια τους. Κανείς τους πλέον δεν παίρνει κάποια σύνταξη, και προσπαθούν να επιβιώσουν από τα κομπολόγια που πουλάει στη λαϊκή αγορά της Πέμπτης ο κ. Παύλος και βέβαια από συνεισφορές φίλων και γειτόνων. Ήρθαν κυνηγημένοι το 1992 στην Ελλάδα από τον πόλεμο του Ναγκόρνο Καραμπάχ, από τον οποίο κατάφεραν να επιβιώσουν. Στα γεράματά τους, ωστόσο, βλέπουν ότι η μάχη για επιβίωση στη μητέρα πατρίδα, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι ακόμη δυσκολότερη…
Ρωμανός Κοντογιαννίδης