Ο Φεβρουάριος ή Κούντουρον, λόγω τις μικρότερης διάρκειάς του σε σχέση με τους υπόλοιπους μήνες του χρόνου, σηματοδοτεί στον Πόντο μια περίοδο με πλούσια πολιτιστική και θρησκευτική παράδοση.
Η ονομασία «Κούντουρον» ξεκίνησε από τα Κοτύωρα και επικράτησε σε ολόκληρο τον Πόντο. Τον έλεγαν έτσι από το λαϊκό ρητό «Κοντόν ουράδ’ έσ’», δηλαδή «κοντή είναι η ουρά του», γιατί σε σχέση με τους άλλους μήνες είναι λειψός, πότε κατά μία ημέρα και πότε κατά δύο.
Λόγω της αστάθειας του καιρού κατά τον Φεβρουάριο, χαρακτηριστική είναι και η φράση: «Ο Κούντουρον έν’ λειφτός, έν’ ολίγον πα ζαντός», δηλαδή ο Φεβρουάριος είναι λειψός, είναι και λίγο παλαβός. Το κρύο ήταν ακόμη τσουχτερό κι όταν είχε καλές μέρες ετοίμαζαν τα χωράφια για τις ανοιξιάτικες καλλιέργειες.
Στα παράξενα του Φεβρουαρίου περιλαμβάνεται και ο στίχος «Έρθεν και ο Κούντουρον, τα κάτας μιάου-μιάου…».
Με τον Φεβρουάριο συμπίπτουν τις περισσότερες φορές οι απόκριες, κατά τη διάρκεια των οποίων πολλοί ήταν εκείνοι που ξεφάντωναν με μεταμφιέσεις, με τις παράξενες μουτσούνες (μάσκες) και τους Μωμόγερους (Μω-μοέρ’ ή μωμοέρτς), που ξεκινούσαν τα Χριστούγεννα και συνέχιζαν μέχρι τις απόκριες.
Τον Φεβρουάριο συνήθως αρχίζει και η νηστεία της μεγάλης Σαρακοστής. «Εμπονέστια» ονομαζόταν στον Πόντο, και σήμαινε την έναρξη της νηστείας κατά την Καθαρά Δευτέρα. Τα παιδιά γύριζαν όλα τα σπίτια του χωριού, πήγαιναν στο σπίτι της γιαγιάς και του παππού και ζητούσαν συγχώρεση γιατί την επόμενη μέρα ξεκινούσε η νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής.
Γιορτές του Φεβρουαρίου
- Την 1η του μήνα γιόρταζαν τον Άγιο Τρύφωνα
- Στις 2 την Υπαπαντή του Κυρίου («Τα δύο τη Κουντούρ τη Παναΐας»)
- Στις 10 Φεβρουαρίου τιμούσαν τον Όσιο Ζήνωνα και τον Άγιο Χαράλαμπο
- Στις 11 Φεβρουαρίου με ιδιαίτερη λαμπρότητα γιόρταζαν τον Άγιο Βλάσιο, που καταγόταν από την Καισάρεια και ήταν επίσκοπος Σεβάστειας. Κατά την ημέρα της γιορτής του παρέθεταν κοινό τραπέζι στους εκκλησιαζόμενους με «χασίλ’», δηλαδή φαγητό παρασκευασμένο από βρασμένο σιτάρι, κομμένο και μαγειρεμένο με μέλι και βούτυρο.
Τις ονομασίες όλων των μηνών στα ποντιακά μπορείτε να τις δείτε ΕΔΩ.