Η Αγία Βαρβάρα η Μεγαλομάρτυς έζησε και μαρτύρησε επί Αυτοκράτορα Μαξιμιανού. Η μνήμη της τιμάται στις 4 Δεκεμβρίου από την Εκκλησία μας, και θεωρείται προστάτις του Πυροβολικό όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε πολλές άλλες χώρες.
Τόπος καταγωγής της κατά μία παράδοση είναι η Μερζιφούντα του Πόντου (δυτικός Πόντος, στην ευρύτερη περιοχή της Αμάσειας), κατά μία άλλη η Νικομήδεια της Μικράς Ασίας.
Η Βαρβάρα ήταν η μονογενής θυγατέρα του πλούσιου Έλληνα ειδωλολάτρη Διόσκουρου, Σατράπη της Νικομήδειας. Παρόλο που το περιβάλλον στο οποίο ανατράφηκε αποτελούνταν από φανατικούς ειδωλολάτρες, η Αγία ασπάστηκε το χριστιανισμό σε νεαρή ηλικία.
Αυτό προκάλεσε την οργή του πατέρα της, ο οποίος μεταχειρίστηκε κάθε μέσο, ακόμα και βασανισμούς, για να την μεταπείσει. Όταν όμως βρέθηκε μπροστά στην περήφανη και σταθερή στάση της, την παρέδωσε στον διοικητή της επαρχίας, για να την τιμωρήσει.
Ο έπαρχος (που αρχικά εντυπωσιάστηκε από την ομορφιά της κοπέλας και προσπάθησε να την μεταπείσει), συναντώντας την αμετάκλητη απόφασή της να μην απαρνηθεί τον Χριστό την υπέβαλε σε φρικτά μαρτύρια. Τελικά την αποκεφάλισε με το ξίφος του ο ιδίος ο πατέρας της. Όταν όμως αποτέλειωσε το έγκλημά του έπεσε νεκρός, χτυπημένος από κεραυνό κατά θεία δίκη.
Η Αγία Βαρβάρα συνδέθηκε με τον τιμωρό κεραυνό, γι’ αυτό ανακηρύχθηκε προστάτιδα του Πυροβολικού. Από τις αρχές του 20ού αιώνα τιμάται επίσης ως προστάτιδα των εργαζομένων σε μεταλλεία και ορυχεία.
