Πλήρης ημερών και έχοντας αφήσει πίσω του ένα έργο που τιμάει την ποντιακή καταγωγή του απεβίωσε ο σπουδαίος καθηγητής Βυζαντινής και Νεοελληνικής φιλολογίας Πολυχρόνης Ενεπεκίδης. Τη θλιβερή είδηση του θανάτου του, που επήλθε στις 12 Οκτωβρίου 2014, επιβεβαίωσε στο pontos-news.gr το προξενικό Γραφείο της Ελληνικής Πρεσβείας στη Βιέννη, όπου ζούσε εδώ και πολλές δεκαετίες ο πολυγραφότατος ιστορικός.
«Λάβαμε χθες μια επιστολή από δικηγορικό γραφείο με την οποία μας ζητείται να αναζητήσουμε συγγενείς του καθηγητή Πολυχρόνη Ενεπεκίδη, που πράγματι έχει αποβιώσει» δήλωσε προξενικός υπάλληλος, διευκρινίζοντας ότι μετά από έρευνα κατέστη δυνατό να μάθουν την ημερομηνία θανάτου και πως ο καθηγητής βρέθηκε στο σπίτι του.
Κατά την επαφή μας με το προξενικό γραφείο μάς μεταφέρθηκε η λύπη των αρχών, επειδή δεν υπήρξε ενημέρωση για το θάνατο του σπουδαίου Έλληνα καθηγητή ιστορίας από τις τοπικές αρχές.
Πάντως από χθες οι υπάλληλοι του προξενικού γραφείου στη Βιέννη κατάφεραν να εντοπίσουν συγγενείς του καθηγητή Ενεπεκίδη στην Αθήνα. Η αδερφή του, ηλικίας 95 ετών, ζήτησε να μεταφερθεί η σορός του στην Ελλάδα, όπου και θα ταφεί.
Ποιος ήταν ο σπουδαίος Έλληνας
Ο Πολυχρόνης Ενεπεκίδης του Κυπριανού γεννήθηκε στις 12 Ιουνίου του 1917 στην Αμισό του Πόντου. Σπούδασε φιλολογία και ιστορία στη φιλοσοφική σχολή του πανεπιστημίου Αθηνών και μετεκπαιδεύτηκε στη Βιέννη και τη Σορβόννη. Από το 1942 εγκαταστάθηκε μόνιμα στην αυστριακή πρωτεύουσα και τέσσερα χρόνια αργότερα αναγορεύτηκε διδάκτορας. Το 1953 ανακηρύχθηκε υφηγητής και το 1960 έγινε καθηγητής στην έδρα της Βυζαντινής και Νεοελληνικής φιλολογίας. Το 1974 έγινε προϊστάμενος στο Ινστιτούτο Βυζαντινών Σπουδών. Μετά τη συνταξιοδότησή του, το 1982, ανακηρύχθηκε ομότιμος καθηγητής του ίδιου πανεπιστημίου.
Ασχολήθηκε με την ιστορική έρευνα σε αρχεία και βιβλιοθήκες στη Γαλλία, τη Γερμανία, την Αυστρία, την Ελβετία, την Ιταλία, τη Μεγάλη Βρετανία, την Ουγγαρία και την Ελλάδα. Κατάφερε να συγκεντρώσει όλους τους νόμους του αυστριακού κράτους που αφορούσαν τους Έλληνες εμπόρους με τουρκική και στη συνέχεια με αυστριακή υπηκοότητα, στη διάρκεια του 18ου και 19ου αιώνα.
Με τις επιστημονικές έρευνές του, ο Πολυχρόνης Ενεπεκίδης απομυθοποίησε τη νεότερη Ελληνική ιστορία. Μάλιστα με βάση τα ευρήματά του στα ευρωπαϊκά αρχεία και τα χειρόγραφα προσπάθησε να απαλλάξει την ελληνική ιστορία από τις στρεβλώσεις.
Τα σπουδαιότερα έργα του είναι:
- Η δόξα και ο Διχασμός. Από τα μυστικά αρχεία Βιέννης, Βερολίνου και Βέρνης, 1908-1918
- Η Βασιλική ανταρσία 1916-1918,
- Οι διωγμοί των Ελλήνων του Πόντου (1908-1918) βάσει των ανέκδοτων εγγράφων των κρατικών αρχείων της Αυστροουγγαρίας,
- Η Ελληνική Αντίστασις 1941-1944, όπως αποκαλύπτεται από τα μυστικά αρχεία της Βέρμαχτ εις την Ελλάδα,
- Οι διωγμοί των Εβραίων εν Ελλάδι 1941-1944: επί στη βάσει των μυστικών αρχείων των ΕΣ-ΕΣ,
- Η Θεσσαλονίκη στα χρόνια 1875-1912,
- Τραπεζούντα-Κωνσταντινούπολη-Σμύρνη, τρία κέντρα του μικρασιατικού ελληνισμού 1800-1923,
- Γενοκτονία στον Εύξεινο Πόντο. Διπλωματικά Έγγραφα από τη Βιέννη (1909-1918) κ.α. Όπως γράφει χαρακτηριστικά ο Βλάσης Αγτζίδης, «στα έγγραφα αυτά φαίνεται καθαρά ότι οι Αυστρογερμανοί διαπίστωναν ότι η πολιτική της γενικευμένης εθνικής εκκαθάρισης υπαγορεύτηκε από την παντουρκιστική ιδεολογία που τότε κυριαρχούσε στους τουρκικούς πληθυσμούς καθώς και από “…τη βουλιμία των Τούρκων για την πλούσια ελληνική περιουσία”».
Τιμήθηκε με τα χρυσά παράσημα του Οικουμενικού Πατριάρχη Κωνσταντινούπολης, της προεδρίας της Αυστριακής Δημοκρατίας, του πρωθυπουργού της Αυστρίας και της πόλης της Θεσσαλονίκης.
Ο συγγραφέας Ιάκωβος Χονδροματίδης στο βιβλίο του Οι δωσίλογοι της Κατοχής, αναφέρει ότι ο Πολυχρόνης Ενεπεκίδης ήταν ένας από τους Έλληνες φυγάδες της Βιέννης που εγκατέλειψαν την Αθήνα και συμμετείχε ως εκπρόσωπος του τμήματος Νεολαίας της Εθνικής Επιτροπής στην κατάθεση στεφάνου στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη, στην αυστριακή πρωτεύουσα κατά την επέτειο της ελληνικής επανάστασης του 1821.
Ο Πολυχρόνης Ενεπεκίδης παντρεύτηκε μια φορά, το 1962, και δεν απέκτησε παιδιά.
