pontosnews.gr
Δευτέρα, 7/07/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Η Πόντια γυναίκα στη λαογραφία και στην ιστορία του Πόντου μέσα από το 10ο Φεστιβάλ

27/10/2014 - 12:54μμ
Η Πόντια γυναίκα στη λαογραφία και στην ιστορία του Πόντου μέσα από το 10ο Φεστιβάλ
Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για το επετειακό 10ο Φεστιβάλ Ποντιακών χορών, η Οργανωτική Επιτροπή παρουσιάζει την Ιστορία και τον Πολιτισμό του Πόντου μέσα από δημοσιεύματα (στον Τύπο και στα ηλεκτρονικά έντυπα) σχετικών άρθρων και καταγραφών. Το κείμενο που ακολουθεί έχει τίτλο: «Η Πόντια γυναίκα στη λαογραφία και στην ιστορία του Πόντου».

Της Αρχοντούλας Κωνσταντινίδου, Φιλολόγου

Η ταυτότητα και οι αξίες κάθε πολιτισμού φανερώνονται από τη λαογραφία και από τις αντιλήψεις του. Πράγματι, για να κατανοήσουμε την κάθε φυλή ή τον εκάστοτε πολιτισμό στις ακριβείς του διαστάσεις, δεν έχουμε παρά να μελετήσουμε τη φυσιογνωμία του έτσι όπως την εκφράζει η λαϊκή Μούσα που ο ίδιος δημιούργησε. Γι’ αυτό, λοιπόν, αξίζει να σταθούμε στη μορφή της Πόντιας γυναίκας όπως αυτή εκφράστηκε λαογραφικά, αλλά και όπως παρουσιάστηκε στην ιστορική της διαδρομή. Αξιοσημείωτο είναι πάντως το γεγονός πως αν και έζησε σε ανδροκρατούμενες εποχές και κάτω από αναχρονιστικές αντιλήψεις, η Πόντια γυναίκα διακρίθηκε για το δυναμισμό και την αποφασιστικότητά της.

Εξετάζοντας την παρουσία της, όπως αυτή αποτυπώνεται λαογραφικά, διαπιστώνουμε πως η γυναίκα είναι αυτή που θυσιάζεται στο παραδοσιακό ποντιακό τραγούδι «Τη Τρίχας το γιοφύρι», που αποτελεί την ποντιακή παραλλαγή του «Γεφυριού της Άρτας». Όταν καταλαβαίνει τη μοίρα που την περιμένει, λέει πως δεν λυπάται τα κάλλη ή τα νιάτα της, παρά μονάχα λυπάται το παιδί της, που έχει αφήσει να κοιμάται. Η μορφή της μάνας είναι αυτή που αναδεικνύεται, άλλωστε, στο ακριτικό τραγούδι για τους «Τραντέλλενες», καθώς η λαϊκή Μούσα μακαρίζει τη μητέρα που γεννά τον «Τραντέλλενα» (Τραντέλλενας = ο τριάντα φορές Έλληνας), ο οποίος είναι ταγμένος στον πόλεμο για την ελευθερία. Η μητέρα, που στέλνει τον γιο της στον πόλεμο για την ελευθερία, μας θυμίζει έντονα τη Σπαρτιάτισσα μητέρα, που παραδίδει στον γιο της την ασπίδα λέγοντάς του: «ή ταν ή επί τας».

Ως σύζυγος, παρουσιάζεται ατρόμητη και πιστή. Στο παραδοσιακό τραγούδι «Του Γιάννε του Μονόγιαννε» πηγαίνει αγέρωχα και άφοβα να παλέψει το δράκο που απειλεί να κατασπαράξει τον Γιάννη. Το θάρρος της θαυμάζει και ο ίδιος ο δράκος, ο οποίος της ζητά να θεωρεί τον Γιάννη αδελφό του και αυτήν νύφη του. Η ιδιότητα της πιστής συζύγου εξυμνείται και στο δημοτικό τραγούδι του «Μάραντου». Παρ’ όλη την εχθρική αντιμετώπιση των πεθερικών, που την διώχνουν από το σπίτι όταν ο Μάραντος φεύγει στον πόλεμο, εκείνη μένει πιστή σ’ εκείνον και, όταν τον συναντά επτά χρόνια μετά, χωρίς να τον αναγνωρίζει, δηλώνει πως θα περιμένει τον σύζυγό της, και αν εκείνος δεν επιστρέψει, τότε θα καλογερέψει.

Η γυναικεία παρουσία, όπως αποδόθηκε μέσα στη λαογραφία, εκφράστηκε και ιστορικά. Η αγάπη για την ελευθερία και η θυσία αντί του εξευτελισμού διατρανώθηκε με την αυτοκτονία των 30 νέων κοριτσιών στο Κάστρο του Κιζ-Καλεσί (= Κάστρο της Κοπέλας) στην περιοχή της Πάφρας του Δυτικού Πόντου. Το 1680 ο στυγερός Ντερέμπεης Χασάν Αλήμπεης είχε βαλθεί να αφανίσει όλους τους χριστιανούς κατοίκους που είχε στην περιοχή της δικαιοδοσίας του. Για να καταφέρουν να γλυτώσουν, πολλοί κάτοικοι των γύρω χωριών κλείστηκαν στο κάστρο, ελπίζοντας πως οι Τούρκοι θα εγκαταλείψουν την πολιορκία μετά από κάποιες μέρες. Ωστόσο οι Τούρκοι συνέχισαν την πολιορκία κι έτσι, έπειτα από 48 ημέρες, άλλοι πέθαναν από την πείνα, άλλοι έχασαν τα λογικά τους, ενώ 30 κοπέλες προτίμησαν να πέσουν από το κάστρο στα κοφτερά βράχια της όχθης του ποταμού Άλυ (σημερινή ονομασία Κιζίλ Ιρμάκ) και να σκοτωθούν, παρά να πιαστούν αιχμάλωτες των Τούρκων. Οι Παφραίοι, για να τιμήσουν τη θυσία των κοριτσιών από τότε χορεύουν τον χορό «θανατί λάγγεμαν» (= το πήδημα του θανάτου) και αναπαραστάσεις της αυτοκτονίας των κοριτσιών έγιναν πολλές φορές από τα Παρθεναγωγεία της Πάφρας. Παρόμοιες πράξεις αυτοθυσίας είχαμε κατά τα χρόνια της γενοκτονίας στο Σιμικλί της Χαλδίας και στην Κουνάκα της Ματσούκας, όπου 26 γυναίκες έπεσαν στον Πρύτανη ποταμό και πνίγηκαν για να αποφύγουν την ατίμωση από τους Τούρκους (24 Απριλίου 1916).

Κατά τα χρόνια της γενοκτονίας η Πόντια γυναίκα υπήρξε η πιο τραγική μορφή της εκδικητικής μανίας των Τούρκων. Αυτό δεν οφειλόταν μόνο στη βιολογική της αδυναμία, αλλά κυρίως στο γεγονός πως αυτή εξασφαλίζει τη βιολογική συνέχεια του λαού. Στόχος των Τούρκων ήταν να σκοτώσουν, να ατιμάσουν και να εξευτελίσουν τη γυναικεία ύπαρξη και δεν δίστασαν να το κάνουν ακόμη και μέσα σε ιερές μονές. Στα Πρακτικά της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης στην Αθήνα, Απρίλιος 1921 διαβάζουμε: «Πέντε πτώματα Ελλήνων εν αποσυνθέσει έκειντο άταφα εν τω προαυλίω της Μονής, πέντε δε έτερα εν τω εσωτερικώ της Μονής, εντός δε δωματίου έκειτο γυμνόν και αποκεφαλισμένον με πληγήν επί του στήθους διά ξιφολόγχης το πτώμα της εικοσαετούς νεάνιδος Κυριακής εις στάσιν μαρτυρούσαν την επ’ αυτής διαπραχθείσαν ατίμωσιν».

Στον Δυτικό Πόντο, όπου  για να προστατευθούν οι Πόντιοι κατέφυγαν στα βουνά και κρύβονταν σε σπηλιές, πολλές γυναίκες, οι οποίες έχασαν τους άντρες και τα παιδιά τους, ζώστηκαν τα άρματα και πολέμησαν τους Τούρκους με απαράμιλλη γενναιότητα. Εφόσον είχαν μικρά παιδιά, πολεμούσαν με αυτά δεμένα στην πλάτη τους. Αξίζει να σημειωθεί πως φορούσαν κι αυτές την αντρική πολεμική φορεσιά και οι Τούρκοι δεν ήξεραν αν πολεμούν με άντρες ή γυναίκες. Από τις πιο γνωστές μορφές του ποντιακού αντάρτικου ήταν η αντάρτισσα Πελαγία Οξούζογλου, η Αναστασία Ανθοπούλου, η Βασιλική Δεδέογλου και πολλές άλλες, τις οποίες έχει καταγράψει ο συγγραφέας Γεώργιος Θ. Αντωνιάδης στο βιβλίο του Γυναίκες Καπετάνισσες στο Αντάρτικο του Πόντου.

Η αναγνώριση, από την πλευρά της Τουρκίας, των γενοκτονιών που έχει διαπράξει, θα αποτελέσει την ελάχιστη ηθική δικαίωση απέναντι σε όλα τα θύματά της. Είναι άλλωστε οξύμωρο από τη μια να γυρίζει μια ταινία-υπερπαραγωγή για την Άλωση της Κωνσταντινούπολης και από την άλλη να αρνείται τις γενοκτονίες των χριστιανικών λαών της Ανατολής.

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Ο Ηλίας Ιορδανίδης (φωτ.: facebook / Δήμος Καβάλας)
ΠΟΝΤΟΣ

Ηλίας Ιορδανίδης: Η Αργυρούπολη και όλος ο Πόντος τον αποχαιρετούν τη Δευτέρα με βαθιά θλίψη

6/07/2025 - 9:23μμ
O Σύλλογος Ποντίων Αργολίδας και φίλων του ποντιακού ελληνισμού «Παναγία Σουμελά» συμμετείχε στη ναυτική εβδομάδα στο Ναύπλιο (φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Ευάγγελος Μπουγιώτης)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

«Ελλάς εν πλω» στο Ναύπλιο: Ποντιακοί χοροί για τη ναυτική εβδομάδα

6/07/2025 - 5:05μμ
ΠΟΝΤΟΣ

8o Έτος Ποντιακής Γαστρονομίας: Στο Θρυλόριο ακονίζουν τα πιρούνια τους για το μεγάλο ραντεβού!

6/07/2025 - 4:17μμ
Στην πλατεία της Νίψας Αλεξανδρούπολης (φωτ.: Facebook / Πολιτιστικός Σύλλογος Νίψας Έβρου)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Το αλώνισμα και η γιορτή των πολιούχων της Νίψας αφορμή για ένα ποντιακό συναπάντημα

6/07/2025 - 3:04μμ
(Φωτ. αρχείου: facebook / ΠΟΕ)
ΠΟΝΤΟΣ

ΣΠΟΣ Νοτίου Ελλάδος και Νήσων: Τα βλέμματα στραμμένα στη Δραπετσώνα για το 2ο Παιδικό-Εφηβικό Φεστιβάλ Ποντιακών Χορών

6/07/2025 - 1:12μμ
Τα Λειβαδία της Κρώμνης σε καρτ ποστάλ εποχής (πηγή: Βιβλίο «ΚΡΩΜΝΗ», έκδοση Αδελφότητας Κρωμναίων, 1994)
ΠΟΝΤΟΣ

Τα φημισμένα παρχάρια της Κρώμνης – Τα όμορφα Λειβαδία με το «Αψίν νερό»

6/07/2025 - 10:20πμ
(Πηγή φωτ.: Facebook.com/Σύλλογος Ποντίων Νομού Σερρών ''Εύξεινος Λέσχη'')
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Φυλακές Νιγρίτας: Οι Πόντιοι των Σερρών χόρεψαν στην τελετή αποφοίτησης εκπαιδευομένων-τροφίμων του ΣΔΕ

6/07/2025 - 8:35πμ
(Πηγή φωτ.: facebook.com/nea.trapezounta.eleusina)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Σύλλογος Ποντίων Ελευσίνας «Νέα Τραπεζούντα»: Να προσφέρετε ο κάθε ένας από το μετερίζι του στην Ποντιακή Παράδοση

5/07/2025 - 11:20μμ
(Πηγή φωτ.: facebook.com/syllogos.rizochoriou)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Οι Πόντιοι του Ριζοχωρίου αποχαιρετούν τον πρώην πρόεδρο του συλλόγου τους Παύλο Παρασκευά

5/07/2025 - 10:50μμ
Οι Πόντιοι της Κω χόρεψαν για τον Άγιο Ιωάννη τον Κλήδονα (φωτ.: facebook/Σύλλογος Ποντίων Κω - ο Ξενιτέας)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Με ποντιακό χρώμα η γιορτή του Κλήδονα στην Κέφαλο της Κω

5/07/2025 - 6:30μμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Ο Ολυμπιονίκης Εμμανουήλ Καραλής πανηγυρίζει μετά το επιτυχημένη προσπάθεια στο άλμα επί κοντώ στο 5.93 κατά τη διάρκεια του μίτινγκ «Fly Athens» στο Παναθηναϊκό Στάδιο (φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ/Αλέξανδρος Μπελτές)

Πρώτος ο Καραλής στο «Fly Athens 2025» – «Πέταξε» στα 6 μέτρα και έκανε νέο ρεκόρ αγώνων

8 ώρες πριν
Το υπό σημαία Λιβερίας, ελληνικών συμφερόντων πλοίο μεταφοράς Magic Seas (φωτ.: marinetraffic.com)

Ερυθρά Θάλασσα: Βυθίζεται το ελληνικών συμφερόντων πλοίο MV MAGIC SEAS που δέχθηκε επίθεση από Χούθι

8 ώρες πριν

Με ποντιακή συμμετοχή το 7ο Φεστιβάλ Παραδοσιακών Χορών «Θεράπνεια 2025»

9 ώρες πριν
Η νέα γενιά του Πόντου στις ΗΠΑ συνεχίζει ακάθεκτη την παράδοση (φωτ.: Brotherhood Pontion Toronto «Panagia Soumela»)

Οι «Ακρίτες» της Φιλαδέλφειας… έβγαλαν στη φόρα τα παρασκήνια του 16ου Φεστιβάλ Νεολαίας ΗΠΑ-Καναδά

9 ώρες πριν
(Εικ.: pontosnews.gr)

Υποβρύχιο: Το ρετρό γλύκισμα από τη Θεσσαλονίκη κατακτά τη Γερμανία

10 ώρες πριν
Ο Ηλίας Ιορδανίδης (φωτ.: facebook / Δήμος Καβάλας)

Ηλίας Ιορδανίδης: Η Αργυρούπολη και όλος ο Πόντος τον αποχαιρετούν τη Δευτέρα με βαθιά θλίψη

10 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign