Η ζωή των προσφύγων αποτυπωμένη σε χαρτί
Εκατό τριάντα μοναδικές φωτογραφίες, ντοκουμέντα, από την άφιξη και την φιλοξενία των προσφύγων της Μικράς Ασίας στην Αττική και στα Χανιά, καθώς επίσης φωτογραφίες από την καθημερινότητά τους, σε κοινωνικές, αθλητικές και ψυχαγωγικές εκδηλώσεις, παρουσιάζονται σε δύο εκθέσεις που άνοιξαν τις πύλες τους στα Χανιά.
Η μία έκθεση φιλοξενείται στον χώρο «Γιαλί Τζαμισί» στο ενετικό λιμάνι της πόλης και η δεύτερη στην εκκλησία του Αγίου Ρόκκου στην συνοικία «Σπλάντζια».
Οι εκθέσεις έχουν γενικό τίτλο, «η Αττική και η Κρήτη υποδέχονται τους πρόσφυγες του ’22». Πρόκειται ουσιαστικά για τη συνέχιση της προσπάθειας που ξεκίνησε το 2006 με την αρχική έκθεση με τίτλο «Η αττική γη υποδέχεται τους πρόσφυγες του ’22» που είχε παρουσιαστεί στον εκθεσιακό χώρο του Ιδρύματος της Βουλής στην Αθήνα. H έκθεση στα Χανιά είναι εμπλουτισμένη με τοπικά στοιχεία και καταγράφει τη διπλή εμπειρία της υποδοχής των προσφύγων του 1922 στην Αττική και την Κρήτη. Αποτυπώνονται οι πρώτες δύσκολες μέρες της νέας ζωής των προσφύγων, η καινούρια καθημερινότητά τους καθώς και οι προσπάθειες για αποκατάσταση. Ξεκινώντας από το ιστορικο-πολιτικό πλαίσιο της εποχής, φωτίζονται πορτρέτα προσφύγων και προσωπικές ιστορίες προσφυγιάς αλλά και ένταξης στις τοπικές κοινωνίες. Έγγραφα, φωτογραφίες και χάρτες ανασυνθέτουν την εικόνα της νέας πραγματικότητας που διαμορφώθηκε στην Αττική και την Κρήτη με την άφιξη των προσφύγων, ενώ παρουσιάζεται και η δυναμική της μικρασιατικής παρουσίας στην κρητική κοινωνία.
«Έχει πολύ μεγάλη σημασία να διατηρούμε τις ιστορικές μνήμες» επεσήμανε κατά την τελετή των εγκαινίων της έκθεσης στο «Γιαλί Τσαμισί» η πρόεδρος της αδελφότητας Μικρασιατών Χανίων Στέλλα Γκοτζάνη – Χαριτάκη, ενώ ο Γενικός Γραμματέας του Ιδρύματος της Βουλής για τη Δημοκρατία και τον Κοινοβουλευτισμό Παύλος Σούρλας σε σύντομο χαιρετισμό του τόνισε πώς, «ειδικά αυτή η έκθεση είναι αφιερωμένη στη μνήμη της γενιάς των ανθρώπων που έζησαν ένα μεγάλο ξεριζωμό, έφυγαν από τις εστίες τους και από το μηδέν δημιούργησαν μια άλλη ζωή».
Τα τεκμήρια προέρχονται από το πλούσιο αρχειακό υλικό φορέων, όπως η Αδελφότητα Μικρασιατών Χανίων «Ο Αγιος Πολύκαρπος» και το Κέντρο Μικρασιατικών και Ποντιακών Ερευνών Χανίων, οι μικρασιατικοί σύλλογοι Ρεθύμνου, Ηρακλείου και Λασιθίου, η Δημοτική Βιβλιοθήκη Χανίων, η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Ρεθύμνης, η Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη, το Ιστορικό Αρχείο Κρήτης, το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» στα Χανιά, καθώς και από ιδιωτικές συλλογές προσφύγων, απογόνων προσφύγων και μελετητών. Η έκθεση εμπλουτίζεται με ντοκουμέντα από φορείς της Αθήνας, όπως η Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων, το Μουσείο-Αρχείο ΕΡΤ, το Μουσείο Μπενάκη, το Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο, το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών, η ΧΕΝ και η Εστία Νέας Σμύρνης.
Η έκθεση στο «Γιαλί Τζαμισί» θα διαρκέσει μέχρι τις 13 Απριλίου, ενώ του Αγίου Ρόκκου μέχρι τις 30 Μαΐου. Οι ώρες λειτουργίας της είναι: καθημερινά 10:30π.μ. – 1:30μ.μ., 6μ.μ. – 9μ.μ. και Σαββατοκύριακα 9π.μ. – 1:30μ.μ..
Τις εκθέσεις διοργανώνουν το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, η Αδελφότητα Μικρασιατών Χανίων «Ο Αγιος Πολύκαρπος», η Ιερά Μητρόπολη Κυδωνίας και Αποκορώνου, η Περιφέρεια Κρήτης – Π.Ε. Χανίων, ο Δήμος Χανίων, η 28η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος».
