pontosnews.gr
Σάββατο, 12/07/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Η Ποντιακή μούσα εκφράζει τον πόντο της ξενιτιάς

14/03/2014 - 10:35πμ
Η Ποντιακή μούσα εκφράζει τον πόντο της ξενιτιάς
Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Η ξενιτιά ήταν ένα μεγάλο πλήγμα για την ποντιακή οικογένεια, καθώς οι άνδρες ξενιτεύονταν για να εξοικονομήσουν χρήματα. Η ποντιακή μούσα εξέφραζε τον πόνο των ανθρώπων που έμεναν πίσω, μέσα από τους στίχους της ποίησης.

«’Σ ση ν ξενιτάν π’ αχπάσκεται
ν’ αϊλί και βάι το χάλ’ν ατ’ το σάβανο ν
ας ετοιμάζ’ αφκά ‘ς σο μαξιλάρ’ν ατ’». 

Τα μεταλλεία της Αργυρούπολης δεν μπορούν πια να διαθρέψουν τα πλήθη. Αναγκάζονται λοιπόν να μεταβούν αλλού για αναζήτηση εργασίας.
Αφού φορτωθούν το ζεμπίλι που περιέχει λίγα εργαλεία, ρούχα και ψωμί ξεκινάνε ομάδες ομάδες για το εσωτερικό της Μ. Ασίας. Ο δρόμος είναι ατέλειωτος. Συγκοινωνιακά μέσα δεν υπάρχουν.

Η μετάβαση γίνεται με ποδαρόδρομο. Η πεζοπορία κρατάει πολλές φορές καμιά εικοσαριά και παραπάνω μέρες. Υποβάλλονται σε χίλιες δυο στερήσεις, κάνουν αφάνταστες οικονομίες. Αλλά τα λεφτά που κερδίζουν είναι λίγα ή καλύτερα ελάχιστα. Η παραμονή στα ξένα δεν κρατάει και πολύ. Στην αρχή κανένα εξάμηνο. Έπειτα περισσότερο. Το χρονικό διάστημα της παραμονής στα ξένα διατυπώ¬νεται στο παρακάτω δίστιχο.

Ούλ’ περιμέν’νε την Άνοιξην
κι η κόρ’ το Μοθοπώρι
τ’ άθθια αθθούν την Άνοιξην
κι η κόρ’ το Μοθοπώρι!

Από την αρχή της Άνοιξης μέχρι το Φθινόπωρο είναι έξι μήνες. Έξι μήνες λοι¬πόν κάθονται στα ξένα και μετά παίρνουν το δρόμο του γυρισμού. Και ενώ οι εργάτες και οι χτίστες λαχταρούν τον ερχομό της Άνοιξης, οι νέες αναμένουν το Φθινόπωρο. Και οι μεν πρώτοι για να ξενιτευτούν και να μαζέψουν λίγα χρήματα, οι δε άλλες, οι νέες, για να «σουμαδεύκουνταν».

Με το έμπα του Φθινοπώρου χαρά και αγαλλίαση διακατείχε όλους τους χωρικούς και προπαντός τις νέες. Οι νέοι θα γυρίσουν από τα ξένα με χρήματα, για να διαλέξουν ο καθένας την καλή του, ή να «’υναικίζ’νε», εάν δεν ήταν «σουμαδεμέν’».

Μα όση χαρά προξενούσε η επιστροφή τους, άλλη τόση λύπη σκορπούσε η φυγή τους. Τα πάντα πένθιμα στο χωριό. Το μαντήλι σε δράση. Φεύγουν οι νέοι και δεν ξέρουν, αν θα γυρίσουν. Ασφάλεια ζωής δεν υπάρχει. Συγκοινωνία τα ίδια. Οι δρόμοι είναι γεμάτοι από κακούργους ληστές.

Το μόνο μέσο μετάβασης είναι η πεζοπορία. Κακουχίες, στερήσεις, ταλαιπωρίες, αιτίες που συμβάλλουν στη φθορά της υγείας, στο χαμό. Και σιγά σιγά η έννοια της ξενιτιάς θα γίνει ταυτόσημη με την έννοια του θανάτου.

Η ξενιτιά κι ο θάνατον και τα δύο πα έναν είναι
και ν’ εζύαξαν κι ετέρεσαν η ξενιτιά βαρύν εν’.

Ξενιτιά και θάνατος είναι το ίδιο πράγμα. Έγιναν πια δυο έννοιες ταυτόσημες, δυο λέξεις που δηλώνουν το ίδιο πράγμα, το χαμό. Γι’ αυτό:

‘Σ σην ξενιτιάν π’ αχπάσκεται ναιλλοί και βάι το χάλ’ν ατ’
το σάβανον ας ετοιμάζ’ αφκά ‘ς σο μαξιλάρ’ν ατ’.

Ξενιτιά λοιπόν για τον Πόντιο σημαίνει θάνατος. Και στις δυο περιπτώσεις χύνονται δάκρυα και ξετυλίγονται οι πιο συγκινητικές σκηνές. Στιγμές που το μαντήλι γίνεται σφουγγάρι, για να στερέψει το ποτάμι των δακρύων.

Κλαίνε, μοιρολογούν, λιποθυμούν οι συγγενείς που συνοδεύουν το νεκρό στην τελευταία του κατοικία. Ασταμάτητα τα δάκρυα αυλακώνουν τα μάγουλα αυτών που ξεπροβοδίζουν κάποιον δικό τους. Και τα δάκρυα των πρώτων θα στερέψουν σύντομα, των άλλων θα εξακολουθήσουν να τρέχουν. Τα μάτια της μάνας που έχει το γιο της στην ξενιτιά θα είναι πάντα υγρά και το μαντήλι της μουσκεμένο.

Γιατί, ενώ θ’ ασχολείται ήσυχα κι αμέριμνα με τη δουλειά της και θα σιγοτραγουδάει, άξαφνα θα σω¬πάσει και ο νους της θα πετάξει, θα φύγει μακριά, θα πάει να βρει το παιδί της και τότε θα ξεσπάσει σ’ ένα ασυγκράτητο κλάμα. Ποτάμι τα δάκρυα θ’ αρχίσουν ν’ αυλακώνουν τα ρυτιδωμένα μάγουλά της, ενώ τα χείλη της αδύναμα θα προφέρουν:

Ανάθεμα τον τραίνοτζην π’ εφύαξεν τα τραίνα     
κ’ επήρεν το πουλόπο μ’ και πάει  μακρά ‘ς σα ξένα!       

Θα καταραστεί η δόλια μάνα τον  οδηγό του τραίνου, γιατί της άρπαξε μέσα από την αγκαλιά το μονάκριβο της, το φως των ματιών της. Ο καημένος ο οδηγός, αυτός που η μοίρα τού όρισε να μεταφέρει τους ανθρώπους στα ξένα, θα γίνει ο στόχος εναντίον του οποί¬ου θα εκσφενδονίσει τις κατάρες της η δυστυχισμένη μάνα.

Και αφού περάσουν αρκετά χρόνια από την ημέρα που ξενιτεύτηκε το σπλάχνο της, το άστρο που φωτίζει το δρόμο της ζωής της, και η αλληλογραφία θα ‘ναι πολύ αραιά, θ’ αλλάζει το στόχο εναντίον του οποίου θα ξεστομίσει τις κατάρες της. Και στόχος θα γίνει η ίδια η ξενιτιά:

Ανάθεμα και τα μακρά
όθεν ‘κι πάει λαλία
τ’ ομμάτα μ’ εσκοτείνεψαν
κι ας σην αροθυμίαν.

Θα παραπονεθεί η αξιολύπητη μάνα, γιατί η λαλιά της δεν καταφέρνει να φθάσει ως τ’ αυτιά του τέκνου της διασχίζοντας βουνά και θάλασσες. Η αποθυμιά της θα φουντώσει και θα γίνει σύγνεφο θεοσκότεινο που θα της αφαιρέσει το φως. Δεν θα παραλείψει να στείλει στ’ ανάθεμα κι αυτόν ακόμη που θα μακάριζε την ξενιτιά:

Ανάθεμά τον π’ έλεεν η ξενιτιά καλόν εν’
τη ξενιτιάς το νερόν πολλά φαρμακερόν εν’!

Για την απαρηγόρητη μάνα το νερό της ξενιτιάς είναι δηλητήριο, φαρμάκι, και μάλιστα πολύ δραστικό.

Από τη μελέτη του Γ. Κ. Χατζόπουλου «Η αγάπη και η ξενιτιά στην ποντιακή ποίηση», έκδοση 1978.

Πηγή: santeos.blogspot.gr

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Απίστευτο ενδιαφέρον έδειξαν τα παιδιά για όσα τους ενημέρωσε με έξυπνο τρόπο η δυναμική ομάδα της Ένωσης Ποντίων Νέας Σμύρνης - Αγίου Δημητρίου - Παλαιού Φαλήρου «Μαύρη Θάλασσα» (φωτ.: facebook.com/imavrithalassa
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Η «Μαύρη Θάλασσα» άνοιξε παράθυρο στον Πόντο για τα παιδιά της Νέας Σμύρνης

12/07/2025 - 12:30μμ
Στο πρόσωπο του μητροπολίτη Πολυανής και Κιλκισίου Βαρθολομαίου είναι ζωγραφισμένη η αγαλλίαση του ανθρώπου που συναντά την πατρίδα του (φωτ.: facebook)
ΠΟΝΤΟΣ

Κιλκισίου Βαρθολομαίος: Τα άγια χώματα του Πόντου μέσα από τα μάτια του

12/07/2025 - 10:01πμ
(Φωτ.: facebook / Σωματείο «Αγ. Γεώργιος Περιστερεώτα)
ΠΟΝΤΟΣ

1ο Θερινό Σχολείο για τον Πόντο: Η μεγάλη επιτυχία του, ανοίγει το δρόμο να γίνει θεσμός

11/07/2025 - 8:11μμ
Το χιλιοτραγουδισμένο γεφύρι της Τρίχας πάνω από τον Πυξίτη, ή αλλιώς Δαφνοπόταμο (φωτ.: Facebook / Συλ. Ποντίων Μπαμπαλιού Αξέχαστες Πατρίδες)
ΠΟΝΤΟΣ

Αυτό είναι το γεφύρι της Τρίχας, το χιλιοτραγουδισμένο – Συνδέει τον Πόντο με την… Άρτα

11/07/2025 - 12:12μμ
Η Λέσχη Ποντίων Ν. Καβάλας στο Φεστιβάλ Αντισάρας 2025 (φωτ.: Δήμος Καβάλας / Κώστας Σαραϊδάρης)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Ποντιακοί χοροί στη… βιτρίνα της Καβάλας, στο Φεστιβάλ Αντισάρας 2025

11/07/2025 - 10:59πμ
Ποντιακό τραπέζι έστρωσε η «Παναγία Σουμελά» Κατερίνης στο 5ο Φεστιβάλ Γευσιγνωσίας και Πολιτισμού Ελλάδας και Κύπρου (φωτ.: Facebook / Παναγία Σουμελά Κατερίνης - Ποντιακός Σύλλογος)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Φεστιβάλ γευσιγνωσίας στο Δίον με 15 ποντιακές συνταγές από την «Παναγία Σουμελά» Κατερίνης

10/07/2025 - 11:49μμ
Η Αγία Μαρίνα στο Θρυλόριο (φωτ.: Facebook /  Πολιτιστικός Σύλλογος Ποντίων Θρυλορίου «Η Κερασούντα και το Γαρς»)
ΠΟΝΤΟΣ

«Παρακάθ’ κι αροθυμίας» στο Θρυλόριο: Μέχρι και της Αγίας Μαρίνας ο ποντιακός πολιτισμός στα καλύτερά του

10/07/2025 - 10:41μμ
(Πηγή: facebook.com/ POLITISTIKOS SILLOGOS AVGHS_Πολιτιστικός Σύλλογος Αυγής/ Katerina Bili)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Δυνατά και ποντιακά ο Πολιτιστικός Σύλλογος Αυγής Λαγκαδά στο 10ο Διεθνές Φεστιβάλ Παραδοσιακών Χορών Αιδηψού 2025

10/07/2025 - 3:08μμ
Γλέντι στην Κοινώνεσσα Σουρμένων για τον εορτασμό του τουρκικού Συντάγματος. 10 Ιουλίου 1908 (πηγή: Συλλογή Άννας Θεοφυλάκτου / Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού Δήμου Καλαμαριάς)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Όταν οι Έλληνες γιόρταζαν για τους Νεότουρκους, τους μετέπειτα σφαγείς τους

10/07/2025 - 10:28πμ
Μαθήτριες σε ελληνικό σχολείο της Φάτσας (φωτ.: «Η Έξοδος», τόμ. ΙΑ')
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Μαρτυρία Ευστράτιου και Μελέτιου Σιδηρόπουλου: Το σύνταγμα ήταν το δηλητήριο που μας κρυφοπότισαν οι Τούρκοι

9/07/2025 - 9:42μμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

(Φωτ.: EPA / Simon Lim)

Παγκόσμιο πρωτάθλημα πόλο: Ήττα στην πρεμιέρα για την Εθνική

8 λεπτά πριν
(Φωτ.: EUROKINISSI / Γιώργος Κονταρίνης)

Οδηγός λεωφορείου καταδίωξε και παρέσυρε συνάδελφό του μετά από λογομαχία

31 λεπτά πριν
(Φωτ. αρχείου: Χριστίνα Κωνσταντάκη)

Πολύ υψηλός κίνδυνος πυρκαγιάς την Κυριακή – Ποιες περιοχές απειλούνται

54 λεπτά πριν
12 Ιουλίου γιορτάζει ο Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης, ο ασυρματιστής του Θεού

12 Ιουλίου γιορτάζει ο Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης, ο ασυρματιστής του Θεού

1 ώρα πριν
Το πρώτο φύλλο της ομογενειακής εφημερίδας «Απογευματινή» είχε ημερομηνία 12 Ιουλίου 1925

12 Ιουλίου 1925: Στην Κωνσταντινούπολη κυκλοφορεί το πρώτο φύλλο της εφημερίδας «Απογευματινή»

2 ώρες πριν
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε συνδιάσκεψη του AKP στην Άγκυρα (φωτ.: EPA/NECATI SAVAS)

Ερντογάν: Νέα σελίδα για την Τουρκία ο αφοπλισμός του ΡΚΚ

2 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign