pontosnews.gr
Σάββατο, 12/07/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Ένα υπέροχο Ποντιακό άσμα που αγγίζει τις καρδιές μας!

12/12/2013 - 11:21πμ
Ένα υπέροχο Ποντιακό άσμα που αγγίζει τις καρδιές μας!
Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Ένα υπέροχο Ποντιακό άσμα που αγγίζει τις καρδιές μας. Στο άσμα που ακολουθεί παρουσιάζεται η αγάπη της μάνας που παρηγορεί την κόρη της η οποία ασθενεί βαριά.

Επιμέλεια παρουσίασης, Λένα Σαββίδου.

Είμαστε πραγματικά τυχεροί ως Πόντιοι που οι καταγραφείς μας διέσωσαν πολύ μεγάλο μέρος της παράδοσης μας που αφορά τα δημοτικά μας τραγούδια  κι έτσι σήμερα μπορούμε μελετώντας τα να προσεγγίσουμε τον πολιτισμό που ήρθε από την εκεί Πᾳτρίδα.

Το σημερινό κομμάτι που επέλεξα να πραγματευτώ, ανήκει στην γενική καταγραφή που έκανε ο Δημήτρης Κ. Παπαδόπουλος σχετικά με τα Ποικίλα άσματα του χωριού Σταυρίν και δημοσιεύτηκε στον 11ο τόμο του «Αρχείον Πόντου», το 1941.

Σε αυτό το υπέροχο άσμα παρουσιάζεται η αγάπη της μάνας. Πολυτραγουδισμένο θέμα σαφώς, μα πάντοτε ικανό να αγγίζει τις καρδιές μας, γιατί κάθε ένας από εμάς έχει σε περίοπτη θέση μέσα στην καρδιά του, την γυναίκα που τον ανέστησε και τόσο στα εύκολα και  στις χαρές του, μα όσο και στα δύσκολα, στις πίκρες και στην ανημποριά του, στάθηκε δίπλα του.

Η μάνα του τραγουδιού μας, παρηγορεί… Παρηγορεί την κόρη της που ασθενεί, βαριά. Την παρηγορεί με λόγια που αυθόρμητα βγαίνουν από την ψυχή της κι εκεί έγκειται και όλη η ομορφιά αυτών των δημωδών ασμάτων. Παρουσιάζουν την ανθρώπινη ψυχοσύνθεση στην αυθεντική κι άκρως ανθρώπινη μορφή της,  χωρίς περιττά στολίδια. Ίσως όλη αυτή η εικόνα της μάνας που παρηγορώντας την κόρη καταφέρεται εναντίον του κόσμου που με την γλωσσοφαγιά του την αρρώστησε να μη συνάδει με το πνεύμα της εποχής μας, όπου η ωραιοποίηση θα λογόκρινε την μη «κόσμια» αυτή συμπεριφορά. Εν τούτοις, μη παραδεχόμενοι την αλήθεια, πως ο πόνος πολλές φορές σε άδικη κρίση μα και σε ξέσπασμα οργής μας οδηγεί, εθελοτυφλούμε στην πραγματικότητα. Ο απλός άνθρωπος, δεν επιδένει τον ψυχισμό του με καθωσπρεπισμό την ώρα που νοιώθει το βάρος του πόνου στο στήθος. Πόσο μάλλον η μάνα που βλέπει το κορίτσι της να λιώνει και να χάνεται και προσπαθεί να κρατηθεί όρθια από όπου μπορεί. Άλλοτε από την οργή κι άλλοτε από την ελπίδα.

Στο τραγούδι την ελπίδα την φέρνει η Άνοιξη κι ο καλός καιρός που πάντα ευνοεί την ίαση και η Παναγία που θα ευλογήσει και θα σταθεροποιήσει την καλή υγεία της κοπέλας. Και μιας και το άσμα είναι Ποντιακό και δη Σταυριώτικο διόλου δεν μας παραξενεύει που η Παναγία του τάματος είναι η Σουμελά. Εν τάχει να αναφέρουμε πως το χωριό Σταυρίν βρισκόταν στην Αργυρούπολη όπου η πρωτοκαθεδρία της Σουμελιώτισσας ήταν αδιαφιλονίκητη καθώς και ότι όταν αναφερόμαστε σε Σταυριώτες, μιλάμε για τους ανθρώπους εκείνους που έμειναν παράδειγμα στην ιστορία για τον κατατρεγμό που επί δεκαετίες είχαν υποστεί, λόγω της απόφασης τους να μην αλλαξοπιστήσουν.

Στο τελευταίο στίχο δίνεται απαστράπτουσα όλη η αγάπη που κρύβει η ψυχή της μάνας, η οποία  είναι πρόθυμη να χαρίσει όλη την περιουσία της οικογένειας, αρκεί η κόρη της να σωθεί και να ζήσει. Διαφαίνεται τάξιμο στην Χάρη της, που όμως δεν ορίζεται μα αφήνεται προφανώς στη χαρά της στιγμής των καλών νέων της ίασης, όπου η μάνα ήδη ζει στην ψυχή της και ξέρει ακριβώς τι πρέπει ανάλογα να αντιγυρίσει: ολάκερη την περιουσία της.

Δευτερεύουσες σύντομες παρατηρήσεις, οι σχετικές με τα παρχάρια, τις λαϊκές προλήψεις σχετικά με την γλωσσοφαγιά του κόσμου και φυσικά τον..γουρζουλά.

Παρχάρια ήσαν οι τόποι όπου κατά τους ζεστούς μήνες τα ζώα μεταφέρονταν από τον εγκλεισμό του Χειμώνα για βοσκή. Οι πρώτες ζέστες σηματοδοτούσαν το ξεκίνημα τους. Τα ζώα τα φύλαγαν νεαρές κοπέλες γνωστές ως Ρωμάνες υπό την επίβλεψη και καθοδήγηση των μεγαλύτερων γυναικών, τις γνωστές μας επίσης Παρχαρομάνες. Στα παρχάρια οι παρχαρέτσες διέμεναν κατά τους ζεστούς μήνες και φύλαγαν τα ζώα τα δικά τους ή και άλλων οικογενειών επί πληρωμή. Εκεί έφτιαχναν γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως το τσορτάν, το σιρ, το υλιστόν, το εξαιρετικό πασκιτάν, το μιτζίν κτλ για κατανάλωση δική τους αλλά και μέρος αυτών τα διέθεταν προς πώληση στα αστικά κέντρα.
   
Όσον αφορά τα λόγια του κόσμου και την επίδραση τους ως πληγή στην ευζωία, είναι γνωστές οι σχετικές δοξασίες του παρελθόντος με ιδιαίτερη αναφορά στο λεγόμενο ομμάτιαγμα, το σημερινό μας μάτιασμα. Πλήθος οι σχετικές αναφορές στη λαϊκή μας παράδοση όπου οι άδικες κατηγόριες του κόσμου πληγώνουν πολλαπλώς τις νέες κοπέλες, άλλοτε στοχεύοντας απ ευθείας την υπόληψη τους κι άλλοτε με τη δύναμη της κακογλωσσιάς την ψυχική και σωματική τους υγεία.

Να μην ξεχάσουμε να θυμίσουμε και τον γουρζουλά, που ως γέρος με το τσιμπούκι του στο στόμα γυρνά στα χωριά και χτυπά τις πόρτες των σπιτιών. Σε όποιο σπίτι μπει φέρνει μαζί του την αρρώστια της πανούκλας. Στον Πόντο, οι μητέρες με αυτόν φόβιζαν τα άτακτα μικρά τους, πως θα έρθει και θα τα φάει, αν δεν σταματούσαν τις αταξίες τους.

-Πότε θά ἔρται ἄνοιξη, τά καλά τά ἡμέρας,

ν΄ ἀνοίγουνταν τά στράτας-ι-σ’ ’ς σῆ παρχαρί τ’ ἀέρας

ντό φέρ’νε σκουντουλίσματα ἀς σ’ ὅλα τά τσιτσάκια,

τά μάραντα, τά θύμπιρα, τ’ ἅθα, τά μανουσάκια!…

5  Κι ὅνταν θά πάμε ‘ς σόν παρχάρ, θά φέρω τουτουγιάδες,

Μυρωδικά να βάλλω σε κι ἄς σπάν’νε οἰ τσουνάδες

πού κάθουν καί κατηγοροῦν νέικα ἅμον ἐσέναν.

Ὁ γουρζουλᾶς κι ὁ θάνατον ἀπέσ’ ἀτουν να μπαίν’νε!

Κι ἅμον ντό γίνεσαι καλά πάμε ’ς σήν Παναΐαν

10  ’ς σῆ Σουμελάν, λελεύ’ ἀτέν, να δίη ἐσέν την ὕα σ’

κι ἀτότε θά τερῆς, πουλλί μ’, ἡ μάννα σ’ ντὀ θ’ εὐτάη,

ὅλεν το βαριέτ’ ἐμούν για τα’ἐσέναν ἄς πάη.

Πότε θα έρθει η Άνοιξη, οι καλές οι ημέρες,

ν’  ανοίξουνε οι δρόμοι σου στου παρχαριού τους αέρηδες

που φέρνουν μυρωδιές από όλα τα λουλούδια

τ’  αμάραντα, το θυμάρι, τ’ άνθη, τους μενεξέδες…

5Κι όταν θα πάμε στο  βοσκοτόπι θα φέρω τουτουγιάδες

μυρωδικά να σου βάλλω κι ας σκάσουν οι σκύλες

που κάθονται και κατηγορούν νέες σαν εσένα.

Η πανούκλα κι ο θάνατος μέσα τους να μπούνε!

Κι όταν θα γίνεις εσύ καλά, πάμε στην Παναγία

στη Σουμελά, να τη χαρώ, να δώσει σε εσένα την υγεία σου

και τότε θα δεις, πουλί μου, η μάνα σου τι θα κάνει,

όλη η περιουσία μας για χάρη σου ας πάει.

Τμήμα σύνταξης
Pontos-News.Gr

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

(Φωτ.: facebook / Σωματείο «Αγ. Γεώργιος Περιστερεώτα)
ΠΟΝΤΟΣ

1ο Θερινό Σχολείο για τον Πόντο: Η μεγάλη επιτυχία του, ανοίγει το δρόμο να γίνει θεσμός

11/07/2025 - 8:11μμ
Το χιλιοτραγουδισμένο γεφύρι της Τρίχας πάνω από τον Πυξίτη, ή αλλιώς Δαφνοπόταμο (φωτ.: Facebook / Συλ. Ποντίων Μπαμπαλιού Αξέχαστες Πατρίδες)
ΠΟΝΤΟΣ

Αυτό είναι το γεφύρι της Τρίχας, το χιλιοτραγουδισμένο – Συνδέει τον Πόντο με την… Άρτα

11/07/2025 - 12:12μμ
Η Λέσχη Ποντίων Ν. Καβάλας στο Φεστιβάλ Αντισάρας 2025 (φωτ.: Δήμος Καβάλας / Κώστας Σαραϊδάρης)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Ποντιακοί χοροί στη… βιτρίνα της Καβάλας, στο Φεστιβάλ Αντισάρας 2025

11/07/2025 - 10:59πμ
Ποντιακό τραπέζι έστρωσε η «Παναγία Σουμελά» Κατερίνης στο 5ο Φεστιβάλ Γευσιγνωσίας και Πολιτισμού Ελλάδας και Κύπρου (φωτ.: Facebook / Παναγία Σουμελά Κατερίνης - Ποντιακός Σύλλογος)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Φεστιβάλ γευσιγνωσίας στο Δίον με 15 ποντιακές συνταγές από την «Παναγία Σουμελά» Κατερίνης

10/07/2025 - 11:49μμ
Η Αγία Μαρίνα στο Θρυλόριο (φωτ.: Facebook /  Πολιτιστικός Σύλλογος Ποντίων Θρυλορίου «Η Κερασούντα και το Γαρς»)
ΠΟΝΤΟΣ

«Παρακάθ’ κι αροθυμίας» στο Θρυλόριο: Μέχρι και της Αγίας Μαρίνας ο ποντιακός πολιτισμός στα καλύτερά του

10/07/2025 - 10:41μμ
(Πηγή: facebook.com/ POLITISTIKOS SILLOGOS AVGHS_Πολιτιστικός Σύλλογος Αυγής/ Katerina Bili)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Δυνατά και ποντιακά ο Πολιτιστικός Σύλλογος Αυγής Λαγκαδά στο 10ο Διεθνές Φεστιβάλ Παραδοσιακών Χορών Αιδηψού 2025

10/07/2025 - 3:08μμ
Γλέντι στην Κοινώνεσσα Σουρμένων για τον εορτασμό του τουρκικού Συντάγματος. 10 Ιουλίου 1908 (πηγή: Συλλογή Άννας Θεοφυλάκτου / Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού Δήμου Καλαμαριάς)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Όταν οι Έλληνες γιόρταζαν για τους Νεότουρκους, τους μετέπειτα σφαγείς τους

10/07/2025 - 10:28πμ
Μαθήτριες σε ελληνικό σχολείο της Φάτσας (φωτ.: «Η Έξοδος», τόμ. ΙΑ')
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Μαρτυρία Ευστράτιου και Μελέτιου Σιδηρόπουλου: Το σύνταγμα ήταν το δηλητήριο που μας κρυφοπότισαν οι Τούρκοι

9/07/2025 - 9:42μμ
ΠΟΝΤΟΣ

8ο Έτος Ποντιακής Γαστρονομίας: Νέα επεισόδια από το σπίτι του Big Πάσα – Ποια είναι «άμον θεά Αφροντάιτι»;

9/07/2025 - 7:48μμ
(Φωτ. αρχείου: facebook / dzigeridis)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Νέο Διοικητικό Συμβούλιο στην Ποντιακή Εστία Νεάπολης

9/07/2025 - 6:24μμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Παιχνίδια στο μοιραίο λούνα παρκ όπου βρήκε τραγικό θάνατο 19χρονος από τη Βέροια (φωτ.: ΜΟΤΙΟΝΤΕΑΜ/Μιχάλης Παππούς)

Χαλκιδική: 6 εγκληματικές παραλείψεις στο μοιραίο λούνα παρκ – Το βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Πολυγύρου

4 λεπτά πριν
(Φωτ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)

Με αίθριο καιρό και μικρή άνοδο της θερμοκρασίας θα κυλήσει το Σάββατο

34 λεπτά πριν
(Φωτ.: Hellenic Train)

Προαστιακός Πάτρας: Αύξηση δρομολογίων και νέες υπηρεσίες ανακοίνωσε η Hellenic Train

9 ώρες πριν
(Φωτ. αρχείου: Χριστίνα Κωνσταντάκη)

Θεσσαλονίκη: Σε ύφεση η φωτιά σε επιχείρηση ανακύκλωσης στη Σίνδο

9 ώρες πριν
(Φωτ.: glomex / EΡΤ 3)

Diamond League: Δεύτερη θέση για τον Καραλή στο Μονακό

10 ώρες πριν
(Φωτ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)

e-ΕΦΚΑ & ΔΥΠΑ: Ποια επιδόματα θα καταβληθούν έως τις 18 Ιουλίου

10 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign