Δείτε πώς γιόρταζαν τον Προφήτη Ηλία στον Πόντο.
Έζησε περίπου τον 9ο αιώνα. Από την Παλαιά διαθήκη υπάρχουν μαρτυρίες για τη σχέση του με τη βροχή και τα ουράνια φαινόμενα.
Και στον Πόντο συνήθιζαν να χτίζουν τις εκκλησίες ή τα προσκυνήματα του αγίου Προφήτη Ηλία στις κορυφές των βουνών και στα υψώματα.
Στην Ελλάδα θεωρήθηκε λατρευτικός διάδοχος του θεού Απόλλωνα-Ήλιου και προς τούτο τον συνδέει η βιβλική βιβλιογραφία με τον ουρανό τη φωτιά και τον ήλιο.
Στα χωριά του Ακ Δαγ Μαδέν τον Αϊ-Λία τον τιμούσαν όπως και τον Αγιώργη με πολλές και ιδιαίτερες τιμές. Μάλιστα σε καιρό ανομβρίας τον παρακαλούσαν να τους στείλει καμιά καλή βροχή.
«Αϊ-Λία μ’ ρούξον έναν καλόν βρεχήν.»
ή «Αϊ-Λία μ’ κανείται, θα φουρκίεις μας.»
Οι Έλληνες του Πόντου ανέβαιναν σε υψόμετρο 2.300 μέτρων στη Μόχωρα στο ξωκλήσι του Αϊ-Λία και εκεί μαζεύονταν πλήθος κόσμου από την Τραπεζούντα και την Ίμερα. Τελούσαν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα και επιδίδονταν σε γλέντια με την κεμεντζέ και το ζουρνά.
Το ίδιο συνέβαινε και απο τους Καταχωρίτες. Συχνό ήταν το φαινόμενο στα πανηγύρια αυτά να συμμετέχουν και τούρκοι μουσουλμάνοι.
Ο Ασίχ ή Κεντήρ Λάζαρος Θ. Ομηρίδης μας παρέδωσε μαρτυρία περί τούτου ως εξής:
Ένας Τούρκος βρισκόμενος σε μια τέτοια πανήγυρη έστεκε κάτω στη σκιά ενός πεύκου καταβροχθίζοντας η μερίδα που του είχαν δώσει από τις θυσίες προς τον Αϊ-Λία.
Ενώ περιφερόταν ο καθιερωμένος δίσκος για την οικονομική ενίσχυση των Ελληνικών σχολείων και εκπαιδευτηρίων ο Τούρκος σηκώθηκε ασπάστηκε την εικόνα και έδωσε ένα γρόσι στο δίσκο λέγοντας ψιθυριστά:
“Γκιλλή παπανίν κιρκ παρά τζερεμέ ιλέ τοβασινή αλτούλ.” Δηλαδή, με δαπάνη σαράντα παράδων προσκυνήσαμε τον άγιο πατέρα με τα πολλά τα γένια και πήραμε την ευχή του.
Στα Κοτύωρα ο Αϊ-Λίας ήταν συνδεδεμένος με τις αστραπές και τις βροντές. Μάλιστα πίστευαν ότι όποτε βροντούσε στον ουρανό, ο Αϊ-Λίας έφερνε βόλτες με τα ατίθασα και ζωηρά του άλογα, ενώ όποτε άστραφτε στο ουρανό ότι άστραφταν τα πέταλα και οι ρόδες απ’ τ’ άλογα και τ’ αμάξι του προφήτη Ηλία.
Υπάρχει πλήθος αφηγήσεων περί του προφήτη Ηλία και των ιδιοτήτων που του αποδίδονταν. Μπορεί κανείς να ανατρέξει αναζητώντας τες στην πλούσια βιβλιογραφία που υπάρχει.
«Σον Αϊ-Λίαν αφκακέσ’ θερίζ’νε οι νυφάδες
έχ’ κ’ έρχουνταν οι μεθυγμέν’ φυέστε κοκονάδες.»
«.Ακείνε τσ’ έν’ που πορπατεί σ’ Αϊ-Λία το ρακάνι
η κάλη μ’ έν’ σο θέρος πάει, κρατεί και το καγάνι.»
Η μνήμη του Αϊ-Λία τιμάται την 20 η του μήνα Ιούλη.
Πηγή: kotsari.com