Τα παραμόνα ήταν η περίοδος της λοχείας για την Πόντια μητέρα όπου της προσφέρονταν τα λευτεροφάγεια.
Τις μέρες που ακολουθούσαν μετά τον τοκετό η λεχώνα παρέμενε στο σπίτι και χρειαζόταν ιδιαίτερη φροντίδα για να αναρρώσει χωρίς επιλόχια προβλήματα.
Αμέσως μετά τον τοκετό προσέφεραν στην επίτοκο τα ελευτεροφάγεια ή λευτεροφάγεια. Φαγητό που είχε πάρει την ονομασία του από την γέννα που ονομαζόταν ελευτεριά ή ‘λευτερία, με την έννοια της απαλλαγής από το βάρος της κοιλιάς, της απόκτησης ελευθερίας στις κινήσεις και του λευτερώματος από τις ωδίνες του τοκετού. Γι αυτό και η συνηθισμένη ευχή “καλόν λευτέρωμαν”.
Τα παραμόνα διαρκούσαν συνήθως 15 ημέρες, μέχρι την βάπτιση του νεογέννητου. Το διάστημα αυτό η λεχώνα δεχόταν συγχαρητήριες επισκέψεις από τις συγγένισσες, γειτόνισσες, φίλες και συγχωριανές.
Έφερναν εκλεκτά φαγητά όπως μακαρίνα, φούστορον, ατλίν (ρυζόγαλο), χαλβά και προπαντός γαλακτοκομικά.
Οι ευχές που συνόδευαν τις προσφορές και απευθύνονταν στους στενούς συγγενείς του νεογέννητου ήταν:
“Φως τ’ ομμάτα ‘σουν. Ο Θεόν να χαρίζ’ σας ατό.
Περαστικά κι άμον σίδερον ή Χαϊρλίδικον το μωρό σ’ και καλοπίταγον.
Επίσης οι επισκέπτριες πολλές φορές έκαναν και δουλειές του σπιτιού για να βοηθήσουν τη λεχώνα.
Παραμόνα λεγόταν και το συμπόσιο που γινόταν στη βάφτιση του βρέφους, εξ’ ου και η ευχή που δινόταν σε μια γυναίκα:
Τα παραμόνα σ’ να τρώγω. Δηλαδή εύχομαι να γίνεις μητέρα και να φάμε στα βαφτίσια.
(Σάββας Παπαδόπουλος – Εγκυκλοπαίδεια του Ποντιακού Ελληνισμού)
Τμήμα σύνταξης
Pontos-News.Gr