pontosnews.gr
Τρίτη, 7/02/2023
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Το βάεμαν, ένα ποντιακό έθιμο της Κυριακής των Βαΐων

27/04/2013 - 9:30πμ
Το βάεμαν, ένα ποντιακό έθιμο της Κυριακής των Βαΐων
Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Το απόγευμα του Σαββάτου του Λαζάρου, σε ορισμένες περιοχές του Πόντου τα παιδιά κρατώντας ένα ανθισμένο κλαδί λεύκας και ένα καλαθάκι για να βάζουν μέσα τ’ αυγά που θα μάζευαν, γυρνούσαν τα σπίτια ψάλλοντας την ανάσταση του Λαζάρου και οι νοικοκυρές τούς έδιναν κουλούρια, τα «κερκέλια», που τα περνούσαν σε σχοινί η στο κλαδί της λεύκας, αλλά και αυγά.

Στα περισσότερα όμως μέρη του Πόντου το «βάεμαν» γινόταν την Κυριακή μετά την εκκλησία.

Στα Κοτύωρα τα παιδιά τραγουδούσαν και έλεγαν:

Βάι-βάι των Βαγιών
σέν’ κερκέλ’ κι εμέν’ ωβόν.

Στο καλαθάκι με τα βάγια που κρατούσαν, οι νοικοκυρές έβαζαν αυγά, σακιαρλαμάδες, παράδες, ή σπανιότερα και κανένα μαντίλι. Τα κερκέλια (κουλούρια) περνιόνταν σε σπάγκο και τα έβαζαν σαν περιδέραιο στο λαιμό τους ή έδεναν τη μια άκρη του πίσω στη μέση τους και κρατώντας την άλλη ελεύθερη. Κάθε κουλούρι που περνούσε από το σπάγκο πήγαινε έτσι πίσω στην πλάτη του παιδιού.

Στη Σάντα το Σάββατο του Λαζάρου τα παιδιά γύριζαν στα σπίτια ψάλλοντας την ανάσταση του Λαζάρου και οι νοικοκυρές τα φίλευαν με βρασμένες ρόκες και ξερά φρούτα (λεπτοκάρυα, καρύδια, τσίρια). Το έθιμο αυτό μετά το 1900 είχε λησμονηθεί. Τη ίδια ημέρα του Λαζάρου κάθε νοικοκυρά ετοίμαζε «κερκέλια», λίγο χονδρότερα από αυτά της αγοράς και χωρίς σουσάμι, το οποίο ήταν άγνωστο στην περιοχή.

Τα παιδιά ετοίμαζαν ένα βαγιόκλαδο ανθισμένο, ένα καλαθάκι για να βάζουν μέσα τ’ αυγά που θα μάζευαν, κι ένα κομμάτι σπάγκο για να περάσουν τα «κερκέλια» τους.

Την Κυριακή των Βαΐων, μετά την Εκκλησία, έπαιρναν ένα «κερκέλ’» από τη μάνα τους, διπλάσιο σε μέγεθος ειδικά καμωμένο για γούρι, και γύριζαν όλα τα σπίτια τραγουδώντας:

Θεία, θεία των Βαγιών,
δώσ’ κερκέλ, κι εμέν’ ωβόν.

Κάθε νοικοκυρά, ανάλογα με την οικονομική της κατάσταση, τις συμπάθειες και τη συγγένεια, έδινε ή αυγό ή κερκέλ’. Στο δρόμο, συναντώντας τα άλλα παιδιά, ρωτούσαν: «Πόσα ωβά εποίκες;» («πόσα αυγά μάζεψες;»). Έτσι περνούσαν την μέρα εκείνη γεμάτα χαρά. Και τα μεν κερκέλια τα έδιναν στους γονείς τους, τα αυγά όμως τα φύλαγαν για να τσουγκρίσουν τη Λαμπρή.

Στη Φάτσα το έθιμο αυτό λεγόταν «τσιγκούλια». Τα «τσιγκούλια» ήταν έθιμο του Σαββάτου του Λαζάρου. Εκεί τα παιδιά γυρνούσαν τα σπίτια και προσέφεραν στις νοικοκυρές τσιγκούλια (δηλαδή βρασμένους σπόρους καλαμποκιού) και δέχονταν ως δώρο κερκέλια και αυγά. Κατά την είσοδό τους στα σπίτια τραγουδούσαν:

Βάι Βάι των Βαΐων τρώμεν ψάριν και χαμψίν
και τα’ απάν την Κερεκήν τρώμε κόκκινον ωβόν.

Στην περιοχή της Ματσούκας τα παιδιά τραγουδούν:

Βάια βάια το Βαΐ τρώμε οψάρα και χαμψίν
και τ’ απάν την Κερεκήν τρώμε βούτορον, τυρίν.

Μερικές φορές «εβαεύαν» και μερικοί άνδρες, έτσι για να γελάσουν. Μια χρονιά ο αγωγιάτης ο Γιάννες ο κουφόν φορτώθηκε έναν ταε κάλαθον (το πιο μεγάλο καλάθι) για να βάλει τα αυγά που θα μάζευε, πήρε κι ένα σχοινί από εκείνα που φόρτωνε το άλογο, για να περάσει τα κερκέλια, έδωσε την άλλη άκρη στον Λάμπον τον Τζάτζον και γύριζαν τα σπίτια. Οι νοικοκυρές βλέποντας το καλάθι και το σχοινί στη αρχή τα έχαναν, ύστερα όμως έσκαγαν στα γέλια.

Από το έθιμο αυτό προέρχονται οι λέξεις «Βαεύω « και βάεμαν», που μεταφορικά και ειρωνικά λέγονται για κείνους που κάνουν πολλές επισκέψεις.

Λέγεται ότι ο φτωχός Λάζαρος ζητιάνεψε αλεύρι και με αυτό έκανε τα κερκέλια και τα μοίρασε στα φτωχά παιδιά που πεινούσαν. Μια άλλη εκδοχή θέλει τα κερκέλια να είναι το πρώτο φαγητό που έφαγε ο Λάζαρος μετά την Ανάστασή του από τον Κύριο.

Πηγές: Ποντιακή Εστία, Εγκυκλοπαίδεια του ποντιακού ελληνισμού, Σύλλογος Ποντίων Ξάνθης.

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

ΠΟΝΤΟΣ

Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδος: Συλλυπητήρια στον τουρκικό και συριακό λαό για τις ανθρώπινες απώλειες

7/02/2023 - 6:32μμ
Ο ερμηνευτής Λεωνίδας Μπαλάφας σ' ένα τραγούδι γεμάτο συμβολισμούς (πηγή: YouTube/ Makis Seviloglou Official)
ΠΟΝΤΟΣ

«Παιδί του Πόντου» και ο Λεωνίδας Μπαλάφας

7/02/2023 - 2:57μμ
Εικόνα από το Ντιγιάρμπακιρ (φωτ.: EPA / Refik Tekin)
ΠΟΝΤΟΣ

Σεισμός σε Τουρκία-Συρία: Έτοιμη να βοηθήσει η Ένωση Ποντίων Νίκαιας-Κορυδαλλού

7/02/2023 - 9:25πμ
(Φωτ.: Σύλλογος Ποντίων Μεταμόρφωσης)
ΠΟΝΤΟΣ

Νέο Διοικητικό Συμβούλιο στο Σύλλογο Ποντίων Μεταμόρφωσης

6/02/2023 - 3:18μμ
(Φωτ.: Σωματείο «Άγιος Γεώργιος Περιστερεώτα»)
ΠΟΝΤΟΣ

Την πρωτοχρονιάτικη πίτα του έκοψε το Σωματείο «Άγιος Γεώργιος Περιστερεώτα»

6/02/2023 - 2:16μμ
Στιγμιότυπο από τη συνάντηση στο δημαρχείο Ελασσόνας (φωτ.: Facebook / Μάγδα Αθανασιάδου)
ΠΟΝΤΟΣ

Ελασσόνα: Στην τελική ευθεία το μνημείο για τη Γενοκτονία των Ποντίων

6/02/2023 - 12:22μμ
(Φωτ.: Πολιτιστικός Σύλλογος Παλιννοστούντων Ποντίων Λάρισας «Ο Πόντος»)
ΠΟΝΤΟΣ

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Παλιννοστούντων Ποντίων Λάρισας «Ο Πόντος» έκοψε την πίτα του και γιόρτασε 10 χρόνια λειτουργίας

6/02/2023 - 10:53πμ
(Φωτ.: Facebook / Ένωση Ποντίων Αργυρούπολης)
ΠΟΝΤΟΣ

Πράξη αλληλεγγύης από την Ένωση Ποντίων Αργυρούπολης

6/02/2023 - 8:55πμ
(Φωτ.: Facebook / 2023 Eleusis European Capital of Culture)
ΠΟΝΤΟΣ

Ελευσίνα, Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης: Δύο σύλλογοι Ποντίων στην τελετή έναρξης

5/02/2023 - 7:39μμ
(Πηγή: vimatisko.gr)
ΠΟΝΤΟΣ

Με ποντιακό γλέντι έκοψε την πίτα του ο Σύλλογος Ποντίων Κω «Ο ξενιτέας»

5/02/2023 - 3:40μμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Διασώστες αναζητούν επιζώντες σε κτήριο που έχει καταρρεύσει, στο Ντιγιαρμπακίρ της Τουρκίας (φωτ.: EPA/Refik Tekin)

Σεισμός στην Τουρκία: Συγκέντρωση χρημάτων και ανθρωπιστικής βοήθειας από τις Ρωμαίικες κοινότητες

3 λεπτά πριν
Στη Βόρεια Εύβοια και στη Μαγνησία είναι πιθανό να σημειωθούν έως 20-40 εκατοστά χιονιού, ενώ χιονοστρώσεις αναμένονται και σε περιοχές με χαμηλότερο υψόμετρο (φωτ.: EUROKINISSI/Μιχάλης Καραγιάννης)

Κακοκαιρία «Μπάρμπαρα»: Έως 40 εκατ. θα φτάσει το χιόνι – Στις 10:00 ανοίγει και αύριο το Δημόσιο – Ακυρώνονται δρομολόγια τρένων

32 λεπτά πριν
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν (φωτ.: EPA/FILIP SINGER)

Ερντογάν: Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, για τρεις μήνες, 10 περιοχές της Τουρκίας

1 ώρα πριν
Μέλη της τουρκικής κοινότητας στο Βερολίνο συγκεντρώνουν ανθρωπιστική βοήθεια για τους πληγέντες του σεισμού (φωτ.: EPA/Clemens Bilan)

Σεισμός στην Τουρκία: Όλα τα σημεία συγκέντρωσης ειδών πρώτης ανάγκης για τους πληγέντες

2 ώρες πριν

Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδος: Συλλυπητήρια στον τουρκικό και συριακό λαό για τις ανθρώπινες απώλειες

2 ώρες πριν
(Φωτ.: EUROKINISSI/Μιχάλης Καραγιάννης)

Κακοκαιρία «Μπάρμπαρα»: Ποια σχολεία θα είναι κλειστά αύριο, Τετάρτη, στην Αττική – Ανοιχτές οι λαϊκές αγορές σε όλους τους δήμους

3 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2022 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2022 pontosnews.gr
Made by minoanDesign