23 Αύγουστος 2014, 06:57 - Τελευταία Ενημέρωση: 17 Οκτώβριος 2014, 16:28

Σε ηλικία 108 ετών «έφυγε» ο Εμμανουήλ Κριαράς

  • Σε ηλικία 108 ετών «έφυγε» ο Εμμανουήλ Κριαράς

Υπέρμαχος της δημοτικής γλώσσας και πρόσωπο «κλειδί» στην καθιέρωση του μονοτονικού συστήματος γραφής.

Έχοντας απολαύσει την παγκόσμια αναγνώριση για την επιστημονική του δεινότητα και μια ήρεμη οικογενειακή ζωή, έφυγε πλήρης ημερών ο σπουδαίος φιλόσοφος και καθηγητής Εμμανουήλ Κριαράς.

Ο υπεραιωνόβιος καθηγητής πέθανε σε ηλικία 108 ετών από ανακοπή καρδιάς στο σπίτι του στη Θεσσαλονίκη, χθες αργά το βράδυ, 14 χρόνια μετά την πολυαγαπημένη του σύζυγο Αικατερίνη Στριφτού-Κριαρά, καθηγήτρια της ψυχοτεχνικής στη Βιομηχανική Σχολή της Θεσσαλονίκης (σημερινό Πανεπιστήμιο Μακεδονίας), με την οποία είχαν παντρευτεί το 1936.

Η κηδεία του θα πραγματοποιηθεί μάλλον τη Δευτέρα.

Υπέρμαχος της δημοτικής γλώσσας

Ο Εμμανουήλ Κριαράς, που πριν από ένα μήνα είχε υποβληθεί σε επιτυχημένη επέμβαση στο ισχύο, γεννήθηκε στις 28 Νοεμβρίου του 1906 στον Πειραιά από οικογένεια κρητικής καταγωγής, ενώ τα πρώτα παιδικά του χρόνια έζησε στη Μήλο.

Το 1914 με την οικογένειά του εγκαταστάθηκε στα Χανιά της Κρήτης, όπου και τελείωσε τις γυμνασιακές του σπουδές. Το 1924 ξεκίνησε τις σπουδές του στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από την οποία αποφοίτησε το 1929. Από το 1930 έως το 1950 εργάστηκε στο Μεσαιωνικό Αρχείο της Ακαδημίας Αθηνών, αρχικά ως συνεργάτης και από το 1939 ως διευθυντής.

Παράλληλα με την εργασία του στο Μεσαιωνικό Αρχείο συνέχισε τις σπουδές του και το 1930 μετέβη στο Μόναχο με υποτροφία της Ακαδημίας Αθηνών.

 Το 1938-1939 και το 1945-1948, ως διδάκτορας πλέον, φεύγει για μετεκπαίδευση στο Παρίσι, την πρώτη φορά στη βυζαντινολογία και τη δεύτερη στη συγκριτική γραμματολογία. Πήρε το διδακτορικό του δίπλωμα το 1938 από το Πανεπιστήμιο Αθηνών, με τη διατριβή Μελετήματα περί τας πηγάς του Ερωτοκρίτου.

Το 1948 ήταν υποψήφιος για την έδρα της νέας ελληνικής φιλολογίας στην Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, την οποία όμως κατέλαβε ο Λίνος Πολίτης. Δύο χρόνια αργότερα, εκλέχτηκε στην θέση του τακτικού καθηγητή της μεσαιωνικής ελληνικής φιλολογίας στο ίδιο Πανεπιστήμιο.

Στην Θεσσαλονίκη δίδαξε κυρίως μεσαιωνική φιλολογία, εκτάκτως μεσαιωνική ελληνική ιστορία, νεοελληνική φιλολογία, αλλά και γενική και συγκριτική γραμματολογία, αφού χάρη στις δικές του ενέργειες ιδρύθηκε (το 1965) η πρώτη -και για πολλά χρόνια μοναδική στην Ελλάδα- έκτακτη αυτοτελής έδρα της Γενικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας.

Το διδακτικό έργο του Εμμανουήλ Κριαρά διακόπηκε βίαια τον Ιανουάριο του 1968, όταν η Χούντα των Συνταγματαρχών αποφάσισε να τον απολύσει για τα δημοκρατικά του φρονήματα. Η απόλυσή του από το Πανεπιστήμιο τον έστρεψε με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα στη σύνταξη του '«Λεξικού της μεσαιωνικής ελληνικής δημώδους γραμματείας (1100-1669)».

Η συνεισφορά του στην αναγνώριση της δημοτικής ως επίσημης γλώσσας του ελληνικού κράτους ήταν μεγάλη, ενώ συνέβαλλε επίσης στη καθιέρωση του μονοτονικού συστήματος γραφής. 

Το Σεπτέμβριο του 2009, ο πανεπιστημιακός συμπεριλήφθηκε στην τελευταία θέση του ψηφοδελτίου Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ για τις βουλευτικές εκλογές της 4ης Οκτωβρίου 2009. Την ίδια χρονιά είχε ζητήσει από τον τότε νεοεκλεγέντα  πρωθυπουργό, Γιώργο Παπανδρέου να καταργηθεί η διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών στο Γυμνάσιο, επισημαίνοντας ότι η «ταυτόχρονη διδασκαλία νέων και αρχαίων ελληνικών προκαλεί σύγχυση, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι μαθητές να είναι γλωσσικά ακατάρτιστοι».

Δείτε επίσης: 

Εξιτήριο για τον 108χρονο Εμμανουήλ Κριαρά

Τμήμα σύνταξης pontos-news.gr