Τα δέντρα στις κεντρικές πλατείες των χωριών είναι οι «ρίζες» τους, αλλά και οι ιστορίες των ανθρώπων της μικρής κοινότητας, που κινούνται γύρω τους και έχουν ως σταθερή εικόνα το… ακίνητο δέντρο στην καρδιά της πλατείας, με τη ζωή να σφύζει από κάτω του. Έχοντας ως έμπνευση τις ιστορίες που της έχουν διηγηθεί για δέντρα σε διάφορα χωριά, στο πλαίσιο της μελέτης της για τα αιωνόβια δέντρα και τη σημασία τους για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, η ερευνήτρια στο πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Καλλιόπη Στάρα μετουσίωσε σε ένα παιδικό παραμύθι τις μνήμες της. Το δέντρο του μικρού μας κόσμου, που έχει μάλιστα τιμηθεί με έπαινο από την Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών, κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Γη Αρτέον Εκδοτική, σε εικονογράφηση Πρόδρομου Μάνου και με την υποστήριξη της Ελληνικής Εταιρίας Προστασίας της Φύσης και του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας.
«Το δέντρο ενός μικρού χωριού έστεκε πάντα εκεί και γύρω του σαν γαϊτανάκι γύριζε ο χρόνος με τις μέρες, τους μήνες και τα χρόνια του.
»Σιγομιλούσε με τους αέρηδες και τα πουλιά που φώλιαζαν στα κλαδιά του, ξεδιψούσε από το γάργαρο νερό που έρεε στις ρίζες του και κρατούσε καλά φυλαγμένες τις μνήμες της ζήσης του» γράφει η Κ. Στάρα στο παραμύθι της, προωθώντας την αξία και τη διατήρηση της πολιτιστικής και φυσικής μας κληρονομιάς.
«Έχω στείλει τόσες επιστολές σε δημόσιες υπηρεσίες για να σωθούν διάφορα δέντρα, και ήθελα να γράψω μια ιστορία για να εκφράσω την αγάπη μου γι’ αυτά. Άλλωστε, είναι τόσες οι ιστορίες που έχω συλλέξει από ανθρώπους που θεωρούν “ιερά” τα δέντρα των τόπων τους, συνδέοντας μάλιστα τη ζωή τους με την μακροημέρευση των χωριών. Δοξασίες μιλούν ακόμη και για καταστροφή των χωριών αν κοπεί το δέντρο που είναι στην εκκλησία ή στην πλατεία του, καθώς ολόκληρη η ιστορία μιας μικρής κοινότητας, “δένεται” με τη ζωή του δέντρου» εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Καλλιόπη Στάρα. Περιγράφει μάλιστα μια εικόνα της συλλογικής μας μνήμης, όπου σε ένα χωριό, κυρίως στην πλατεία, στέκει πάντα αγέρωχο ένα μεγάλο δέντρο «και όλοι το θυμούνται να είναι εκεί από πάντα, ως μέρος της ταυτότητας ενός τόπου».
Έτσι και στην ιστορία της, όταν το δέντρο του χωριού θέλουν κάποιοι να το κόψουν «για να δημιουργήσουν πάρκινγκ, γιατί κόβει τη θέα, ή ακόμη γιατί ρίχνει τα… φύλλα στις αυλές τους, ένα μανιτάρι, ένας αετός, μια παρέα παιδιών και ένα… μυστηριώδες κορίτσι θα ταχθούν στο πλευρό του και θα το σώσουν».
Όπως αναφέρεται στο βιογραφικό σημείωμα της συγγραφέως, μοιράζει το χρόνο της ανάμεσα στα Γιάννενα και το αγαπημένο της Ζαγόρι, όπου βρίσκεται το πατρικό της σπίτι. Από το 2012 εργάζεται ως ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, όπου διδάσκει Πολιτισμική Οικολογία. Αγαπά τα βουνά, τα βιβλία, τα παλιά σπίτια, τη θάλασσα, τα μεγάλα δέντρα και τις γάτες. Μαζεύει μανιτάρια και βοτάνια, φυτεύει κήπους και ταξιδεύει με τον καλό της και τις κόρες της. Στις έρευνές της έχει αφουγκραστεί πολλούς ανθρώπους να μιλάνε για τον τόπο τους, τις ιστορίες του και τη φύση. Έχει συμμετάσχει σε πολλές δράσεις, μελέτες και εκδόσεις για την προστασία του περιβάλλοντος και έχει συνεργαστεί με περιβαλλοντικές οργανώσεις και οργανισμούς σχεδιάζοντας και υλοποιώντας προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Το δέντρο του μικρού μας κόσμου είναι το πρώτο της παραμύθι.
- Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Νατάσα Καραθάνου.
