Φως στις αρχαίες μετακινήσεις που διαμόρφωσαν το πρόσωπο της σύγχρονης Ευρώπης ρίχνει μια νέα έρευνα Ευρωπαίων και Αμερικανών γενετιστών. Ερευνητές των Πανεπιστημίων της Ουψάλα στη Σουηδία και του Στάνφορντ της Καλιφόρνια, με επικεφαλής των Ματίας Γιάκομπσον, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι μετανάστες από την Ανατολία που πριν από 8.000 έως 9.000 διείσδυσαν στην Ευρώπη, μέσω Ελλάδας, ήταν άνδρες και γυναίκες σε ίσους αριθμούς, που έφεραν μαζί τους τις γεωργικές γνώσεις και πρακτικές τους.
Ωστόσο αυτοί που ήρθαν πριν από 5.000 χρόνια ήταν έφιπποι επιδρομείς από τις στέπες του Πόντου και της Κασπίας. Η πιθανή αναλογία ήταν δέκα άνδρες για κάθε μία γυναίκα.
Η δυσαναλογία ανδρών και γυναικών στο δεύτερο αυτό μεταναστευτικό κύμα από τις στέπες της Ευρασίας, που κατέκλυσε τα κεντροευρωπαϊκά εδάφη, υποδηλώνει ότι επρόκειτο για επιδρομή παρά για μετανάστευση. Αντίθετα, το προηγούμενο μεταναστευτικών ρεύμα των γεωργών ήταν μικτό από άποψη φύλου.
Οι μετακινήσεις ανδρών (μπλε) και οι μετακινήσεις γυναικών (κόκκινο) κατά την ύστερη Νεολιθική περίοδο, καθώς και την Εποχή του Χαλκού (πηγή: Mattias Jakobsson)
Προκειμένου να καταλήξουν στα συμπεράσματά τους, οι γενετιστές που υπογράφουν την έρευνα η οποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό της Αμερικανικής Ακαδημίας Επιστημών, ανέλυσαν δείγματα DNA από 36 σκελετούς της πρώιμης και της ύστερης Νεολιθικής περιόδου, καθώς και της Εποχής του Χαλκού.
Τρία μεγάλα μεταναστευτικά κύματα από την Ανατολή
Οι έως τώρα γενετικές αναλύσεις αποκαλύπτουν ότι οι σημερινοί Ευρωπαίοι συνιστούν ένα «μωσαϊκό» από τρία μεγάλα μεταναστευτικά κύματα εξ Ανατολών, με αρχαιότερο αυτό των κυνηγών-τροφοσυλλεκτών που έφτασαν στην Ευρώπη πριν από περίπου 37.000 χρόνια. Κάθε μετανάστευση έφερε στο ευρωπαϊκό έδαφος νέες γνώσεις (με κυριότερες τη γεωργία, την κτηνοτροφία, τη χρήση του τροχού και τη μεταλλουργία), νέα πολιτισμικά έθιμα, καθώς επίσης γλωσσικές και κοινωνικές αλλαγές.
Το μεσαίο μεταναστευτικό ρεύμα δεν προκάλεσε πολλές επιμειξίες με τους κυνηγούς-τροφοσυλλέκτες που είχαν προηγηθεί, επειδή οι γεωργοί από την Ανατολία είχαν φέρει μαζί τους τις οικογένειές τους.
Αλλά το τρίτο και πιο πρόσφατο ρεύμα είχε ως συνέπεια εκτεταμένες επιμειξίες επειδή οι επιδρομείς –οι πολεμικές νομαδικές φυλές γνωστές και ως Γιαμνάγια– είχαν αφήσει τις γυναίκες τους πίσω στις στέπες της σημερινής Ουκρανίας και Ρωσίας. Μέσα σε λίγες εκατοντάδες χρόνια, οι Γιαμνάγια συνεισέφεραν τουλάχιστον το μισό DNA των σημερινών Κεντροευρωπαίων.
