Ένας Γερμανός στρατιώτης ζωγραφίζει, παιδιά χαιρετούν ναζιστικά, μονάδα του γερμανικού Ναυτικού ποζάρει στον Άγιο Δημήτριο, ένας κινηματογράφος έχει επιταχθεί. Σκηνές από την καθημερινότητα μιας Θεσσαλονίκης που ζει κάτω από τη γερμανική μπότα, και ταυτόχρονα ισχυρές εικόνες προπαγάνδας.
Η επίσημη και η ερασιτεχνική παραγωγή του Τρίτου Ράιχ ανοίγουν ένα σπάνιο παράθυρο, και ο ναζιστικός φακός αποκαλύπτει τη Θεσσαλονίκη της Κατοχής.
Για χρόνια ένας Γερμανός στρατιώτης, που παρέμεινε ανώνυμος, έκανε συστηματική συλλογή των συγκεκριμένων φωτογραφιών. Το υλικό στη συνέχεια αποκτήθηκε από τον συλλέκτη Βύρωνα Μήτου και από την Τρίτη 10 Μαΐου θα εκτίθεται στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, στην αίθουσα «Ευτυχία Κουρκουτίδου-Νικολαΐδου».
Μονάδα του γερμανικού Ναυτικού στον Άγιο Δημήτριο. Απρίλιος 1941 (πηγή: συλλογή Βύρωνα Μήτου)
«Στο περιθώριο του πολέμου: Η Θεσσαλονίκη της Κατοχής (1941-1944) μέσα από τη φωτογραφική συλλογή Βύρωνα Μήτου» είναι ο τίτλος της περιοδικής έκθεσης που θα διαρκέσει έως τις 6 Νοεμβρίου 2016. Μεταξύ άλλων, εκτίθενται πρωτότυπες φωτογραφίες και φιλμ, αναπαραγωγές και ψηφιακές προβολές.
Το αρχείο του Βύρωνα Μήτου αποτελείται από 3.000 φωτογραφίες. Ανάμεσά τους και ειδυλλιακά τοπία που μοιάζουν να μην έχουν τραβηχτεί σε καιρό πολέμου.
«Από την αρχή οι Ναζί είχαν στήσει μια καλά οργανωμένη μηχανή προπαγάνδας μέσω της εικόνας, από τη φωτογραφία έως τον κινηματογράφο», τονίζει ο καθηγητής στη Σχολή Καλών Τεχνών του Ζααρμπρούκεν Ρολφ Ζάξε. Μιλώντας στη Deutsche Welle εξηγεί ότι σύμφωνα με τη λογική της προπαγάνδας, κάθε πολίτης έπρεπε να βγάζει όμορφες φωτογραφίες, τις οποίες με σημερινά δεδομένα θα τις χαρακτηρίζαμε φωτογραφίες τύπου Facebook ή Instagram. «Κι αυτό επειδή το καθεστώς επεδίωκε να διαδοθεί ότι κατά τη διάρκεια της ναζιστικής περιόδου η ζωή ήταν ωραία», συμπληρώνει.
Για την υλοποίηση της έκθεσης, με το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού της Θεσσαλονίκης συνεργάστηκαν το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, το Κέντρο Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας Noesis, και το Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού Δήμου Καλαμαριάς.
